(۱۳۵۲) مقدار ریش در شریعت چقدر است؟

(۱۳۵۲) سوال: مقدار ریش در شریعت چقدر است؟ آیا موهایی که از کنار گوش تا چانه می‌روید، جزو ریش است؟ حکم کسی که ریش را در چانه حصر می‌کند چیست؟ یعنی مویی که بر گونه‌ها می‌روید را تراشیده و موی روی چانه را باقی می‌گذارد؟

جواب:

ریش، موی گونه‌ها و صورت است. اما هر قسمت از آن اسم خاص خود را دارد. موی قسمت راست و چپ صورت، عارض (گونه) و موی کنار آن، ذَقَن (چانه) نام دارد که همگی این‌ها جزو ریش است. بنابراین ریش شامل تمامی موهای صورت می‌شود و برای هیچ کس جایز نیست که چیزی از آن‌ را بتراشد؛ زیرا این کار، خلاف فرمان رسول الله ﷺ می‌باشد که فرمود: «خالفوا المُشْرِكِينَ:[۱] وَفِّرُوا اللِّحَى، وَأَحْفُوا الشَّوَارِبَ» : (با مشرکان مخالفت ورزید؛ ریش را بلند نموده و سبیل‌ را کوتاه کنید). همچنین فرمود: «جُزُّوا الشَّوَارِبَ، وَأَرْخُوا اللِّحَى، خَالِفُوا الْمَجُوسَ»[۲] : (سبیل را کوتاه کنید و ریش را بلند بگذارید؛ با این کارتان با مجوسان مخالفت ورزید).

شایان ذکر است که برخی از مردم، درباره‌ی رفتار عبد الله بن عمر Ç دچار اشتباه شده‌اند؛ ایشان: «إذا حَجَّ أو اعتمر قبضَ علی لحیته فما فضلَ أخذه»[۳] : (هرگاه حج یا عمره می‌کرد، ریشش را با مشت می‌گرفت و مقدار اضافه بر آن را کوتاه می‌کرد). برخی گمان می‌کنند که این کار ابن عمر I سنت است. برخی نیز مبالغه کرده و گفته‌اند: هر مقدار از ریش که بیشتر از یک مشت باشد، شامل اسبال می‌شود که حرام است. تردیدی نیست که این سخن، اشتباه بزرگی در فهم است و ملاک، سخن رسول الله ﷺ می‌باشد.

[۱] صحیح بخاری: کتاب اللباس، باب تقلیم الأظافر، شماره (۵۸۹۲). صحیح مسلم: کتاب الطهارة، باب خصال الفطرة، شماره (۲۵۹).

[۲] تخریج آن گذشت.

[۳] صحیح بخاری: کتاب اللباس، باب تقلیم الأظافر، شماره (۵۸۹۲).

تعداد بازدید: 3

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل:ما حدود اللحية في الشرع؟ وهل الشعر الذي يبتدئ من جوار الأذنين إلى الذقن تابع للحية أم لا؟ وما حكم من يحصر اللحية في الذقن، بمعنى: يحلق الشعر الذي في الخدين؟

فأجاب رحمه الله تعالى: اللحية هي شَعَر الخدين والوجه، ولكن لكل جزء منها اسم؛ فالذي على اليمين والذي على اليسار يُسميان العارضين، والذي في ملتقاهما من أسفل يسمى الذقن، وكل ذلك يدخل في مُسمَّى اللحية، فاللحية إذًا تشمل جميع ما على الوجه من الشعر، ولا يجوز لأحد أن يحلق منها شيئًا؛ لأن ذلك خلاف ما أمر به النبي -صلى الله عليه وعلى آله وسلم- في قوله: «خَالِفُوا الْمُشْرِكِينَ وَفَّرُوا اللَّحَى، وَأَحْفُوا الشَّوَارِبَ». وقوله : «جُرُّوا الشَّوَارِبَ، وَأَرْخُوا اللَّحَى، خَالِفُوا الْمَجُوسَ». وليعلم أن بعض الناس التبس عليهم الأمر بصنيع عبد الله بن عمر حيث «إِذَا حَجَّ أَوِ اعْتَمَرَ قَبَضَ عَلَى لِحِيَتِهِ، فَمَا فَضَلَ أَخَذَهُ». فظن بعض الناس أن هذا من ابن عمر رضي الله عنهما تشريع، وأن ما زاد على القبضة يُسَنُ ا أخذه، بل بالغ بعضهم حتى قال: إن ما زاد على القبضة من الإسبال المحرم، ولا شك أن هذا خطأ عظيم في الفَهم، والعبرة بكلام النبي -صلى الله عليه وعلى آله وسلم-.