سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۶۶۴۵) بعضی از مردم به آنچه الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ از فضلش به دیگران داده، حسادت می‌کنند؛ نصحیت شما به آن‌ها چیست؟

(۶۶۴۵) سوال: بعضی از مردم در حق دیگران صحبت می‌کنند و به آنچه الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ از فضلش به آن‌ها داده، حسادت می‌کنند؛ نصحیت شما به آن‌ها چیست؟

جواب:

نصیحت ما به آن‌ها این است که تقوای الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ را رعایت کنند و از حسادت بر حذر باشند چون حسادت همانند آتش که هیزم را از بین می‌برد، نیکی‌ها را نابود می‌کند و حسادت فایده‌ی جز هم و غم برای شخص حسود ندارد چون که هرگاه نعمت شخصی که مورد حسد قرار می‌گیرد زیاد شود، آتش حسادت در قلب شخص حسود شعله‌ور می‌شود و حسرت می‌خورد و از تلاش کردن برای اینکه مانند آن شخصی که حسادتش را کرده شود، عاجز می‌ماند.

 حسادت اعتراض بر قضا و قدر الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است زیرا از این که الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ به دیگری نعمت داده است ناخوشایند است همچنین حسادت، دشمنی با کسانی است که حسادت آن‌ها را می‌کند چون غالبا شخص حسود سعی در کتمان و مخفی نمودن نعمت شخصی که به او حسودی می‌کند، دارد همچنین در غیبت کردن و ریختن آبروی او سعی می‌کند.

 حسادت از اخلاق یهود است چناچه الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌‌فرماید: {وَدَّ كَثِیرمِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَـٰبِ لَوۡ یَرُدُّونَكُم مِّنۢ بَعۡدِ إِیمَـٰنِكُمۡ كُفَّارًا حَسَدا مِّنۡ عِندِ أَنفُسِهِم} [سوره البقرة: ۱۰۹]: (بسیاری از اهل کتاب، از روی حسدی که در وجودشان است، آرزو دارند که شما را بعد از ایمان‌تان به حال کفر باز گردانند) و: {أَمۡ یَحۡسُدُونَ ٱلنَّاسَ عَلَىٰ مَاۤ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦۖ فَقَدۡ ءَاتَیۡنَاۤ ءَالَ إِبۡرَٰهِیمَ ٱلۡكِتَـٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَءَاتَیۡنَـٰهُم مُّلۡكًا عَظِیما} [سوره النساء: ۵۴]: (آیا به مردم (= پیامبر و یارانش) بر آنچه الله از فضل خویش به آنان عطا کرده حسد می‌ورزند؟ در حقیقت ما به خاندان ابراهیم کتاب و حکمت دادیم، و به آنان فرمانروایی بزرگ بخشیدیم) و: {وَلَا تَتَمَنَّوۡا۟ مَا فَضَّلَ ٱللَّهُ بِهِۦ بَعۡضَكُمۡ عَلَىٰ بَعۡضࣲۚ لِّلرِّجَالِ نَصِیبمِّمَّا ٱكۡتَسَبُوا۟ وَلِلنِّسَاۤءِ نَصِیبمِّمَّا ٱكۡتَسَبۡنَۚ وَسۡـَٔلُوا۟ ٱللَّهَ مِن فَضۡلِهِۦۤ} [سوره النساء: ۳۲]: (آنچه را که الله بدان بعضی از شما را بر بعضی دیگر برتری بخشیده‌است، آرزو مکنید، مردان را از آنچه به دست آورده‌اند؛ بهره‌ای است، و زنان را (نیز) از آنچه به دست آورده‌اند؛ بهره‌ای است، و از الله از فضل و بخشش او بخواهید. (

 رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم فرمودند: «لا تحَاسَدوا»[۱]: (حسادت یک‌دیگر را نکنید) لذا حسادت اخلاق مذموم پستی است که از ضعیف بودن نفس و گمان بد به الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و حقد بر مسلمانان حاصل می‌گردد.


[۱] صحیح بخاری: كتاب الأدب، باب ما ينهى عن التحاسد والتدابر، شماره (٥٧١٨)، وصحیح مسلم: كتاب البر والصلة والآداب، باب تحريم التحاسد والتباغض والتدابر، شماره (٢٥٥٩).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: بعض الناس يتكلم في حَقٌّ الآخرين، ويَحْسُدُهم على ما آتاهم الله مِن فَضْلِه، فما توجيهكم لهؤلاء؟

فأجاب رحمه الله تعالى: توجيهنا لهؤلاء أن يتَّقُوا الله -عز وجل- وأن يحذروا الحسد، فإن الحسد يأكل الحسنات كما تأكل النار الحطب، والحسد لا يُفيد الحاسد إلا هما وغا، لأنه كلما تجددت نعمة الله على المحسود، اشتعلت نار الحسد في قلبه واستحسر، وعجز عن أن يحاول أن يكون مثل هذا المحسود.

ثم إن الحسد اعتراض على قضاء الله وقَدَرِه، لأنه كَرِهَ ما أنعم الله به على غيره، ثم إن الحسد عدوان على المحسودين لأن الغالب أن الحاسد يسعى لكتم النعمة عن المحسود وإخفائها، وغيبة المحسود، والنيل من عرضه.

ثم إن الحسد من أخلاق اليهود، قال الله تعالى ﴿ وَدَّ كَثِیرࣱ مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَـٰبِ لَوۡ یَرُدُّونَكُم مِّنۢ بَعۡدِ إِیمَـٰنِكُمۡ كُفَّارًا حَسَدࣰا مِّنۡ عِندِ أَنفُسِهِم ﴾ [البقرة: ۱۰۹]، وقال الله تعالى ﴿ أَمۡ یَحۡسُدُونَ ٱلنَّاسَ عَلَىٰ مَاۤ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦۖ فَقَدۡ ءَاتَیۡنَاۤ ءَالَ إِبۡرَٰهِیمَ ٱلۡكِتَـٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَءَاتَیۡنَـٰهُم مُّلۡكًا عَظِیمࣰا ﴾ [النساء: ٥٤]، وقال الله تعالى ﴿ وَلَا تَتَمَنَّوۡا۟ مَا فَضَّلَ ٱللَّهُ بِهِۦ بَعۡضَكُمۡ عَلَىٰ بَعۡضࣲۚ لِّلرِّجَالِ نَصِیبࣱ مِّمَّا ٱكۡتَسَبُوا۟ وَلِلنِّسَاۤءِ نَصِیبࣱ مِّمَّا ٱكۡتَسَبۡنَۚ وَسۡـَٔلُوا۟ ٱللَّهَ مِن فَضۡلِهِۦ ﴾ [النساء: ٣٢].

وقال النبي صلى الله عليه وعلى آله وسلم: «لا تَحَاسَدُوا». أي لا يخشد بعضكم بعضا، فالحسد خُلق ذميم رذيل، لا يحصل إلا مِن ضَعْف نَفْس، وسُوء ظَنِّ بالله -عز وجل- وحقد على المسلمين.

مطالب مرتبط:

(۶۶۳۳) آیا در تاریخ بشریت وجود دارد که کسی در ابتدا ترسو بوده سپس شجاع گشته باشد؟

شکی در این نیست که وجود دارد چون که بسیاری از مؤمنینی که در راه الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ جهاد نمودند و شجاعتی که به آن شهرت یافتند را کسب کردند و شکی نیست که در بعضی از آن‌ها این شجاعت در ابتدا در ایشان نبوده است...

ادامه مطلب …

(۶۶۳۷) کبر چیست؟ و چگونه انسان متکبر می‌شود؟

یعنی انسان حق را رد کند مثل این‌که نظری داشته باشد سپس به او گفته‌ شود که رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم خلاف آن را گفته است ولی او قول رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم راقبول نکند...

ادامه مطلب …

(۶۶۳۹) نصیحت شما برای اشخاصی که در حالت خشم قسم می‌خورند چیست؟

این زن را نصیحت می‌کنم که خشمگین نشود و هنگامی که خشم را احساس نمود، اگر ایستاده، بنشیند و اگر نشسته است، دراز بکشد و به الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ از شیطان رانده شده پناه ببرد تا آنکه خشم او از بین برود...

ادامه مطلب …

(۶۶۳۶) آیا معنای کبر فقط تکبر بر مردم می‌باشد؟

کبر فقط حقیر شمردن مردم نیست بلکه کبر همانطور که رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم تفسیر می‌نماید....

ادامه مطلب …

(۶۶۳۲) کسب و تداوم فضائل اخلاقی در طول زندگی

اخلاق والا از کرم، شجاعت، بردباری و غیره به دو قسمت تقسیم می‌گردند:...

ادامه مطلب …

(۶۶۴۲) حکم ناسزا گفتن به پدر در حالت خشم

حکم آن این است که برای انسان جایز نیست به یکی از مسلمانان ناسزا گوید یا دشنامشان دهد و به طریق اولی جایز نیست که به نزدیکانش و پدر و برادرانش ناسزا گوید لذا باید به سوی الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ توبه کند و از این عمل طلب بخشش نماید....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه