(۵۹۰۲) سوال: من متأهلم و فرزند دختر به دنیا آوردم در حالی که حالش خوب بود و بعد از گذشت هشت روز از به دنیا آمدنش آخر شب نیم ساعت قبل از نماز صبح او را شیر دادم و سینه‌‌ی راستم را در دهان او قرار دادم و احساس می‌‌کردم که او  شیر می‌‌نوشد. در اثنای شیر دادن خواب بر من غالب شد و به خواب رفتم و بعد از یک ساعت از خواب بیدار شدم در حالی که دیدم که در سمت دیگری خوابیده‌‌ام و نوزادم همچنان در مکامش بود، آنگاه بلند شده و بر اساس اینکه خواب است او را رها کردم. این اتفاق هنگام طلوع خورشید بود سپس برخی از کارهای خود را انجام دادم و بر حسب عادت برای شیر دادن به او آماده شدم. او را در حالی دیدم که گویا خواب بود اما در حالی که مرده بود. در جسم او هیچ اثری نیافتم مگر اینکه در یکی از سوراخ‌‌های بینی‌‌اش شیر آغشته شده با خون دیدم و دچار شک شده که آیا به خاطر این قضیه بر من چیزی واجب است هر چند که در اثنای خواب به سمت او تغییر جهت نداده‌‌‌‌ام … لطفا پاسخ دهید؟ الله به شما جزای خیر دهد.

جواب:

آنچه در این قضیه آشکار بوده این است که دختر به وسیله‌‌ی پستان خفه شده و مادر در حالتی به خواب رفته که پستانش در دهان دخترش بوده به خاطر همین خفه شده و مرده است و دلیل آن خارج شدن شیر و خون از بینی‌‌اش بوده؛ زیرا می‌‌خواسته خود را به سختی جدا کند لذا شیر از بینی‌‌اش خارج شده است. نظرم این بوده که این مادر احتیاط کند و دو ماه پی در پی برای توبه روزه بگیرد، اما به نسبت دیه اگر پدرش زنده باشد حق پدرش است؛ زیرا در این حالت هیچ کس از این دختر جز پدر و مادرش ارث نمی‌‌برند اما بر مادر دیه‌‌ی کامل واجب بوده و مادامی که آن را از او ساقط نکند به پدر نوزاد پرداخت می‌‌کند، اما اگر آن را ساقط نمود حق پدرش بوده و می‌‌تواند (آن را ساقط کند). الله آگاه‌‌تر است.

شیخ بزرگوار! به نسبت مادر، آیا حقش از اساس ساقط نمی‌‌شود؟

جواب: در این مسئله اهل علم پیرامون قاتل که از روی خطا مرتکب قتل می‌‌شود اختلاف نموده‌‌اند و قول درست این بوده که قاتل خطا از مال بدون دیه ارث می‌‌برد و این چیزی بوده که ابن قیم O آن را در کتاب”اعلام الموقعین”ترجیح داده است و در آن فتوایی از رسول الله ﷺ که گمان می‌‌کنم حدیث ابن ماجه باشد ذکر نموده و می‌‌گوید: این (حدیث) را می‌‌گیریم.  قول درست نزد ما این بوده که قتل خطا مانع از ارث نمی‌‌شود؛ زیرا اتهام در آن دور بوده و علت منع شدن قاتل از ارث به خاطر ترس از این است که شخص، کسی که از او ارث می‌‌برد را برای اینکه ارثش به او برسد به قتل برساند و اتهام در چنین حالتی بسیار دور است؛ بنابراین از ارث منع نمی‌‌شود، زیرا اصل بر ثبوت آن است. اما چیزی از دیه از وی ساقط نمی‌‌شود، چون دیه با این کار او واجب شده است.