چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۴۴۰۳) حکم نقص در طواف وداع به دلیل خستگی و عدم توانایی

(۴۴۰۳) سوال: پدرم همراه ما حج کرده اما با توجه به پیر بودنش و خستگی‌اش، در طواف وداع دور آخر را کامل نکرد و فقط شش دور طواف کرد، حکم آن چیست؟

جواب:

طواف باید هفت دور باشد و با حجرالأسود شروع و پایان می‌یابد و اگر یک دور یا یک قدم ناقص باشد، طواف صحیح نیست زیرا رسول اللهﷺ فرموده است: «من عمل عملاً لیس علیه أمرنا فهو رد»[۱] : (هر عملی که امر ما بر آن نیست مردود است): و برای همین طواف پدرت به خاطر ناقص بودن یک دور آن صحیح نمی‌باشد و مانند کسی است که آن را ترک کرده است و طواف وداع بنا به قول راجح اهل علم واجب است و نزد علما این قاعده می‌باشد: کسی که واجبی را ترک کرد فدیه را باید گوسفند (نر یا ماده) یا بز (نر یا ماده) در مکه ذبح کند و بین فقرا تقسیم کند.

پس پدرت را با خبر کن که باید فدیه دهد سپس اشکالی ندارد که از جانب او وکیل شوی.


[۱] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: والدي أدى معنا فَرِيضَةَ الْحَجِّ، ونظرًا لتعبه وكِبَرِ سِنَّهُ لم يكمل طَوَافَ الشوط الأخير من طَوافِ الْوَدَاع، فقد طاف ستة أشواط فقط، فما الحكم؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: الطَّوَافُ لا بد أن يكون سبعة أشواط، يبتدئ بها من الْحَجْرِ وينتهي بها إلى الْحَجْرِ، فإن نَقَصَ شوطًا واحدًا أو خطوة واحدة لم يصح الطَّوَافُ، لقول النبي صلى الله عليه وسلم: «مَنْ عَمِلَ عَمَلًا ليس علينا أَمْرُنَا فَهُو رَدُّ» وبناء على ذلك فإن طَوَافَ أبيك للوداع الذي نقص فيه شوطًا واحدًا لم يصح، فيكون كتاركه، وطواف الوَدَاعِ على القول الراجح من أقوال أهل العلم واجب، والقاعدة عند العلماء: أن ترك الواجب فيه فِدْيَة شاة أنثى من الضأن، أو ذَكَر من الضأن، أو أنثى من الماعز، أو ذكر من الماعز، تذبح في مكة، وتوزع على الفقراء.

وعليه فأبلغ أباك أن عليه دم، ثم لا بأس أن يُوَكَّلَك في القيام به.

مطالب مرتبط:

(۴۴۱۲) حکم بیرون آمدن از احرام پیش از عمره به دلیل عذر و تأخیر در ادای مناسک

بر تو واجب است که در آینده هنگامی که احرام برای عمره یا حج می‌بندی تا پایان آنها و تحلل در احرام بمانی مگر این که مانع شرعی برایت پیش بیاید که تحلل صورت پذیرد که در این صورت برای تحللت قربانی می‌کنی....

ادامه مطلب …

(۴۴۰۱) حکم طواف وداع در حج قران و اثر آن بر صحت مناسک

ادای عمره قبل از وقوف به عرفه، عمل کسی که حج قران را به جا می‌آورد نیست بلکه عمل کسی که حج تمتع را به جا می‌آورد اما در هر صورت خیر شده است زیرا برای کسی که حج قران انجام می‌دهد شایسته است که نیتش را به عمره تغییر دهد تا این که حج تمتع را به جا آورد همانطور که رسول اللهﷺ به اصحابی که قربانی نداشتند، امر نمود....

ادامه مطلب …

(۴۴۰۹) حکم عمره ناقص و ناتمام در اثر ازدحام شدید

واجب است که الان لباس احرام را بپوشند و بروند سعی را به جا آورند و موی سرش را کوتاه کنند تا این که عمره‌ی گذشته‌یشان کامل کنند و از الان از تمام محظورات احرام دوری کنند و همچنین توبه و استغفار از این گناهی که مرتکب شده‌اند انجام دهند.....

ادامه مطلب …

(۴۳۹۶) حکم تعجیل در خروج از منی و نیابت در رمی جمرات در ایام تشریق

رای شخص واجب است که در منی، روز عید و شب یازدهم و شب دوازدهم و روز دوازدهم تا غروب خورشید بماند و رمی جمرات کند سپس اگر خواست تعجیل کند و حجش را تمام کند...

ادامه مطلب …

(۴۴۰۷) حکم نزدیکی با همسر پس از بازگشت از حج بدون انجام طواف افاضه

اگر در این مدتی که با زنش هم‌خوابی کرده است جاهل بوده و حکم آن را نمی‌دانسته است چیزی براو لازم نمی‌شود چون وقتی که او به آن جهل دارد با انجام محظورات چیزی بر او لازم نمی‌شود اما اگر به آن آگاه بوده است پس باید همانطور که اهل هلم گفته‌اند گوسفندی را ذبح کند و بین فقرا تقسیم کند....

ادامه مطلب …

(۴۴۲۳) حکم ترک قربانی و حلق در حج تمتع

قربانی فقط برای کسانی واجب است که حج تمتع را به جا می‌آورند اما کسانی که حج افراد را انجام می‌دهند قربانی برایشان واجب نیست...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه