سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۴۳۴۸) حکم درخواست قرائت فاتحه برای روح پیامبر ﷺ در هنگام سفر به حرم

(۴۳۴۸) سوال: در برخی از کشورهای اسلامی و عربی، اگر کسی شما را ببیند که به کشور عربستان سعودی می‌آیید، مخصوصاً اگر بخواهد از کنار حرم بگذرد، عده‌ای به او می‌گویند: برایمان سوره فاتحه را برای روح محمد ﷺ بخوان. این قول چه حکمی دارد؟ و خواندن فاتحه در این زمینه نیز چه حکمی دارد؟

جواب:

این نیز از بدعت‌هایی است که جاهلان به دین الله ù آن را به وجود آورده‌اند، لذا سلف صالح H هرگز چنین کاری نمی‌کردند، یکی از آن‌ها وقتی می‌خواست به مدینه سفر کند به دوستش نمی‌گفت: برایمان فاتحه‌ای برای روح پیامبر ﷺ بخوان، یا سلام ما را به رسول‌الله ﷺ برسان، یا مانند این موارد.

و اهدای ثواب قربات به پیامبر ﷺ نیز از بدعت‌هاست، اگر چه به این شکل نباشد، هر چند انسان دو رکعت نماز بخواند، یا دو درهم صدقه بدهد، و بخواهد که ثواب آن برای پیامبر ﷺ باشد، قطعا این نیز از بدعت‌هاست؛ زیرا سلف صالح H چنین کاری نمی‌کردند و این از کوته‌نظری است: این کسی ‌که ثواب این عمل صالح را به پیامبر ﷺ اهدا می‌کند، معنای اهدا کردنش جز این نیست که خود را از ثواب این عمل محروم ساخته، وگرنه اجر و پاداش عملی که انجام دهی برای پیامبر ﷺ هست، حال چه آن را اهدا کنی و چه اهدا نکنی؛ چرا که پیامبر ﷺ کسی‌ست که امتش را به خیر راهنمایی کرده، و اوست که از اجر و پاداش کسانی‌که آن خیر را انجام دهند برخوردار است؛ زیرا هرکس به خیر راهنمایی کند، اجر و پاداشی مانند کسی دارد که آن را انجام دهد [تخریج آن گذشت]، و بر اين اساس، پیامبر ﷺ به هيچ يك از اعمالمان که به او اهدا شود نيازى ندارد، آرى هر عمل صالحی که با آن به الله ù تقرب می‌جوییم، برای پیامبر ﷺ نیز مثل همین اجر و پاداش‌های ما است، بنابراین نیازی به اهدا نیست، و منظور از اهدا در این مورد اینست که عامل فقط خودش را از ثواب آن عمل محروم می‌کند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل في بعض البلدان الإسلامية والعربية إذا أراد شخص أن يَأْتِيَ إلى المملكة العربية السعودية، وخاصة إذا أراد أن يَمُرَّ على الحرم، يقول له بعض الأشخاص: اقرأ لنا سورة الفاتحة لروح محمد صلى الله عليه وسلم. فما حكم هذا القول؟ وما حكم قراءة الفاتحة في هذا المجال أيضًا؟

فأجاب رحمه الله تعالى: الجواب: هذا أيضًا من البدع التي أحدثها الْجُهَّال في دين الله، فالسلف الصالح ما كانوا يفعلون ذلك أبدا، ما كان الواحد منهم إذا سافر إلى المدينة يقول له صاحبه: اقرأ لنا الفاتحة لروح النبي صلى الله عليه وسلم، أو سَلَّمْ لنا على رسول الله صلى الله عليه وسلم، أو ما أشبه ذلك.

وإهداء ثواب القُرب النبي صلى الله عليه وسلم من البدع أيضًا، حتى ولو كان على غير هذه الصورة، حتى لو صَلَّى الإنسان ركعتين، أو تصدق بدرهمين، وأراد أن يكون ثواب ذلك للنبي صلى الله عليه وسلم فإنه من البدع أيضا؛ لأن السلف الصالح لم يكونوا يفعلون ذلك، وهو من قصور النظر فإن هذا الذي أَهْدَى ثواب هذا العمل الصالح إلى النبي صلى الله عليه وسلم ليس معنى إهدائه إلا حرمانه من ثواب هذا العمل، وإلا فالنبي صلى الله عليه وسلم له أجر ما عملت سواءٌ أهديت له أو لم تهد؛ فإنه -عليه الصلاة والسلام – هو الذي دل أمته على الخير ، وهو الذي له أجر الفاعلين؛ لأن من دل على الخير كان له من الأجر مثل فاعله، وعلى هذا فالنبي -عليه الصلاة والسلام- غير محتاج إلى أن يُهدى إليه شيء من أعمالنا، نعم كل عمل صالح نتقرب به إلى الله فللنبي مثل أجورنا ، وعلى هذا فلا حاجة للإهداء، ويكون معنى الإهداء على هذه الحال أن العامل حرم نفسه من ثواب هذا العمل فقط.

مطالب مرتبط:

(۴۳۴۶) حکم قرائت فاتحه برای روح پیامبر ﷺ و اموات

اهدای ثواب عبادت‌ها به پیامبر ﷺ نیز یکی از بدعت‌هاست، و برای ما مشروع نیست که چیزی از ثواب عبادت‌ها را به رسول‌الله ﷺ اهدا کنیم؛ زیرا این عمل از صحابه دیده نشده درحالی‌که بسیار بیشتر از ما محبت رسول‌الله ﷺ را داشتند...

ادامه مطلب …

(۳۴۴۲) حکم ختم مصحف بر روح میت

اقرب (به صواب و ارجح) اینست که جایز است کل قرآن یا قسمتی از آن را بخواند و ثوابش را برای میت نیت کند، ولی این امر مطلوب و مستحبی نیست که از انسان درخواست شود آن را انجام دهد، بلکه بهتر چنانچه می‌خواست به میت نفع برساند اینست که برایش دعا کند...

ادامه مطلب …

(۳۴۴۴) آیا ثواب قرائت قرآن به میت می‌رسد؟

چیزی که برای انسان شایسته است اینست که قرائت قرآن و نماز و صدقه و روزه را برای خودش قرار دهد، و اینکه برای هر کدام که خواست از پدر و مادرش یا یکی از آن دو دعا کند، و همین‌طور برای هرکس از نزدیکان و دوستانش و امثال آن‌ها که می‌خواهد دعا کند....

ادامه مطلب …

(۳۴۲۱) حکم خواندن نماز و اهدا کردن ثواب آن به همسر فوت‌شده

این کار جایز نیست؛ زیرا بر میت هیچ فرضی نیست و حتی اگر بر او نمازی باشد که ترک نموده به جای او قصا نمی‌شود، اما به جای این کار برادرم از الله برای او طلب مغفرت، رحمت، ورود به بهشت و شبیه این‌ها از دعا بخواه....

ادامه مطلب …

(۴۳۴۷) حکم اهدای ثواب قرائت قرآن به پیامبر ﷺ و اموات

به نسبت اهدا برای پیامبر ﷺ که بدعت است، زیرا صحابه که بسیار بیشتر از ما محبت رسول‌الله ﷺ را داشتند این کار را انجام نمی‌دادند....

ادامه مطلب …

(۳۴۰۳) آیا نمازگزاردن به نیابت از شخصی که وفات نموده جایز است؟

نمازگزاردن به نیابت از شخصی که وفات نموده مشروع نیست حتی اگر دانسته شود که وی نماز را به امید این که بعد از شفا یافتن بخواند، ترک کرده است...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه