سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۴۱۱۴) حکم سفر زن برای حج بدون محرم

(۴۱۱۴) سوال: من خواهری پایبند به دین الله À و محجبه هستم و می‌‌خواهم برای ادای حج بروم و می‌‌دانم که رفتن برای ادای حج بدون وجود محرم جایز نیست و محرمی همراه من نیست؛ آیا به تنهایی برای ادای حج بروم زیرا بسیار مشتاق مکه‌‌ی مکرمه و مسجد رسول الله ﷺ هستم؟

جواب:

مسافرت برای زن بدون محرم چه برای حج و چه غیر حج جایز نیست و این زن اگر به حج نرود به دلیل این که محرمی ندارد گناهی بر او نیست و بر این مسئله حدیث ابن عباس Ç در صحیح بخاری و صحیح مسلم دلالت می‌‌دهد که می‌‌گوید: شنیدم پیامبر ﷺ در حال خطبه بود و فرمود:  «لا تسافر امرأة إلا مع ذي محرم»: (هیچ زنی سفر نکند مگر این که محرم همراه او باشد) لذا مردی سؤال نمود و گفت: ‌ای رسول الله ﷺ! همسرم به برای ادای حج رفته و من می‌‌خواهم در فلان غزوه شرکت کنم، پیامبر ﷺ فرمود: «انطلق فحج مع امرأتك»[۱]: (همراه همسرت به حج برو) با این که این زن برای ادای حج خارج شده بود پیامبر ﷺ به شوهرش دستور داد که همراه او حج را ادا کند.

به خانم سؤال کننده می‌‌گویم: خود و وجدانت را خسته نکن زیرا اگر حج را به خاطر عدم وجود محرم ترک کنی در حقیقت حج را به دستور الله À ترک نموده‌‌ای زیرا پیامبر ﷺ زن را از مسافرت رفتن بدون محرم نهی نموده است لذا ماندن به خاطر عدم وجود محرم فرمان‌‌برداری از رسول الله ﷺ است.


[۱] بخاري: كتاب جزاء الصيد، باب حج النساء، شماره­ى (۱۸۶۲)، و مسلم: كتاب الحج، باب سفر المرأة مع محرم إلى حج و غيره، (۱۳۴۱).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: أنا أخت ملتزمة بدين الله، ومتحجبة، وأريد الْحَجَّ إلى بيت الله الْحَرَامِ، وأعرف أنه لا يجوز لي الْحَجُّ بدون تحرم، ولا يوجد معي محرم، فهل أذهب إلى الْحَجِّ ،وحدي، فأنا متشوقة إلى مَكَّةَ الْمُكَرَّمَةِ، ومسجد الرسول صلى الله عليه وسلم؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: لا يجوز للمرأة أن تسافر بلا تحرم، لا لِلْحَجِّ ولا لغير الحَجِّ، وهي إذا تخلفت عن الْحَجِّ لعدم وجود محرم لها فليس عليها إثم، ويدل على هذا ما ثبت في الصحيحين من حديث ابن عباس رضي الله عنهما قال: سمعت النبي صلى الله عليه وسلم يخطب يقول: «لا تُسَافِرُ امرأةٌ إلا مَعَ ذِي تَحْرَم، فقام رجل فقال: يا رسول الله إن امرأتي خرجت حَاجَةً، وإني اكتبتُ في غزوة كذا وكذا، فقال النبي انْطَلَقَ فَحُجَّ مع امْرَأَتِكَ»، مع أن هذه الْمَرْأَةَ خرجت لِلْحَجِّ، ومع ذلك أمر النبي صلى الله عليه وسلم زوجها أن يحج معها.

فأقول للسائلة: لا تتعبي نفسك وضميرك، فإنك إذا بقيت من أجل عدم الْمَحْرَمِ، فقد تَرْكَتِ الْحَجَّ بأمر الله -عز وجل-، لأن السفر بدون محرم قد نهى عنه رسول الله صلى الله عليه وسلم، فالإقامة من أجل عدم الْمَحْرَمِ تكون استجابة لرسول الله صلى الله عليه وسلم.

مطالب مرتبط:

(۴۰۹۱) حکم انجام عمره به نیابت از بستگان خارج از کشور به دلیل فقر

نظرم بر این است که به جای آن‌‌ها عمره را انجام ندهی هر چند که سنت باشد اگر برای آن‌‌ها میسر شد که به مکه بیایند از فضل الله است و اگر میسر نشد الله نسبت آن چه انجام می‌‌دهد حکیم است...

ادامه مطلب …

(۴۰۵۶) بهترین توشه برای حج چیست؟

بهترین توشه این است که تقوای الله را با انجام دادن اوامرش و پرهیز از چیزهایی که نهی کرده پیشه کنی....

ادامه مطلب …

(۴۰۶۶) آیا خصومت و مشاجره حج را فاسد می‌کند؟

حج را باطل نمی‌‌سازد اما برای کسی احرام حج یا عمره بسته شایسته است دعوا نکند ..

ادامه مطلب …

(۴۱۲۶) مادرم فوت شده است،آیا می‌توانم به نیابت از او حج را با مال خود او ادا کنم؟

این مالی را که از مادرت به ارث بردی و جز تو وارثی نیست مال تو است که الله À برای تو به عنوان میراث قرار داده است و می‌‌توانی هرکاری را با مال خود انجام دهی اما اگر حج اسلام بر مادرت هنگامی که زنده بود واجب بوده و حج را ادا نکرده بر تو واجب است به نیابت از او حج را ادا کنی...

ادامه مطلب …

(۴۱۱۰) حکم ادا حج به نیابت از رسول الله ﷺ و صحابه

اهدای عبادات به پیامبر ﷺ کم خردی و از لحاظ شرعی بدعت در دین است....

ادامه مطلب …

(۴۰۸۴) حکم ادای حج به خرج صاحب‌کار با وجود توان مالی

اگر صاحب شرکت اجازه دهد جایز است....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه