سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۳۵۳) حکم دعا کردن امام و گفتن آمین توسط حاضرین پس از دفن

(۳۳۵۳) سوال: هنگام پایان دفن امام دعا می‌کند و حاضرین که گرد وی هستند آمین می‌گویند. حکم این کار چیست؟

جواب:

این کار از جمله بدعت‌ها است که امام یا غیر امام برای میت دعا کند و حاضرین آمین بگویند زیرا این کار از پیامبر ﷺ وارد نشده بلکه خلاف آن وارد شده است. پیامبر ﷺ هرگاه از دفن میت فارغ می‌شد بر آن ایستاده و می‌فرمود: {استغفروا لأخيكم و سلوا له بالتثبيت فإنه الآن يُسأل} یعنی: (برای برادرتان طلب مغفرت کنید و برایش ثابت قدم بودن را بخواهید زیرا او اکنون سؤال می‌شود) و دسته جمعی برای میت استغفار و درخواست ثابت قدم بودن نمی‌کرد.

دوست دارم به همین مناسبت، برادران مسلمانم و همه‌ی کسانی که صدایم را می‌شنوند را یادآوری کنم که به آنچه در سنت آمده و سلف صالح آن را انجام داده‌اند ملتزم باشند و چیزی که الله و رسولش مشروع نگردانیده‌اند را نوآوری نکنند که با این کار از جمله بدعت‌گذاران و نوآوران شوند و {كل بدعة ضلالة} یعنی: (هر بدعتی گمراهی است). هرگاه میت دفن شد و مردم از دفن کردن وی فارغ شدند انسان نزد قبرش ایستاده و می‌گوید: (بار الها او را بیامرز، بار الها او را بیامرز، بار الها او را بیامرز) زیرا پیامبر ﷺ هرگاه دعا می‌نمود آن را سه بار تکرار می‌کرد. همچنین دعا می‌کرد: (بار خدایا او را ثابت قدم قرار ده، بار خدایا او را ثابت قدم قرار ده، بار الها او را ثابت قدم قرار ده) سپس باز می‌گشت. این چیزی است که سنت بر آن دلالت دارد اما ایستادن طولانی و قرائت آیات: آیة الکرسی، فاتحه، یاسین یا سوره‌های دیگر اصلی ندارد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: بعض الناس بعد أن يُدفن الميت يبقون عند قبره مدة يستغفرون الله ويذكرونه، ويتكلمون أيضًا مع الميت، ويتمسكون بقصة عمرو بن العاص إذ طلب من مُشَيَّعيه أن يَبْقَوا عند قبره مدة نحر الجزور. فما حكم هذا العمل؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: أما الوقوف عند القبر والاستغفار له وسؤال التثبيت للميت، فهذا كان من هدي النبي صلى الله عليه وسلم: أنه إذا فرغ من دفن الميت وَقَفَ عليه وقال: «اسْتَغْفِرُوا لِأَخِيكُمْ، وَسَلُوا لَهُ بِالتَّثْبِيتِ، فَإِنَّهُ الْآنَ يُسْأَلُ». وأما ما ذكر عن عمرو بن العاص رضي الله عنه، فإن هذا من الأمور الاجتهادية التي يعتبر هدي غيره مخالفا لها؛ لأن ذلك لم يفعله أبو بكر ولا عمر ولا عثمان ولا علي رضي الله عنهم، فهو صلى الله عليه وسلم قال لمن خاطبهم بالبقاء عنده: «حَتَّى أَسْتَأْنِسَ بِكُمْ، وَأَنْظُرَ مَاذَا أَرَاجِعُ بِهِ رُسُلَ رَبِّی»، يعني: الملائكة الذين يسألون الميت. فهذا مجرد اجتهاد منه صلى الله عليه وسلم  قد يوافق عليه وقد لا يُوافق، ولكنه ليس على الصورة التي سأل عنها هذا السائل.

مطالب مرتبط:

(۳۳۴۳) قرین چیست؟

قرین همان شیطان است که به اجازه‌ی الله بر انسان مسلط شده که او را به بدی‌ها دستور داده و از خوبی‌ها باز می‌دارد...

ادامه مطلب …

(۳۳۸۱) حکم قرار دادن نشانه‌ی کوچک بر قبر

قرار دادن نشانه بر روی قبر به این علت که زیارت کننده آن را پیدا کند، اشکالی ندارد اما به این شرط که آن قبر با آن علامت، مشهور نشود....

ادامه مطلب …

(۳۳۷۹) حکم نوشتن نام و مشخصات متوفی بر روی قبر

قبرستان جایگاه مردگان است نه جایگاه انسان‌های زنده که  تزیین و آرایش شود و سیمان کاری بشود و بر روی آن جملات مرثیه و مداحی نوشته شود اما واجب است که منزل مردگان بر حالت خودش باقی بماند تا انسانی که از آن عبور می‌کند را بیدار سازد ....

ادامه مطلب …

(۳۳۴۱) هنگام دفن میت چه کاری مشروع است؟

مشروع در هنگام دفن میت این است که به پهلوی راست و رو به قبله قرار داده شود، با خشت پوشانده شود و با خاک دفن شود....

ادامه مطلب …

(۳۳۳۴) آیا انسان در همان مکانی که از آن خلقت شده، دفن می‌شود؟

پیرامون این مسئله اصلی از قرآن و سنت نمی‌دانم که انسان در همان مکانی که از آن خلقت شده، دفن می‌شود....

ادامه مطلب …

(۳۳۵۲) حکم دعا کردن دسته‌جمعی پس از دفن میت

این کار از جمله بدعت‌ها است زیرا رسول الله ﷺ به این کار دستور نداده و خودش نیز انجام نداده است و چنین نبوده که وی دعا کند و دیگران آمین بگویند و چنین دستوری نیز نداده است....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه