(۳۳۴۲) سوال: هنگامی که شخص می‌میرد و در قبرش قرار داده می‌شود آیا این‌ها را احساس می‌کند؟ آیا می‌داند به سرای آخرت منتقل شده است؟ آیا همسر و فرزندانش را به یاد می‌آورد؟

جواب:

انتقال به سرای آخرت را از این جهت می‌داند که ملک الموت برای قبض کردن روحش نزد وی می‌آید و خروج روح از جسدش را با نگاه کردن به آن می‌داند زیرا پیامبر ﷺ خبر داده‌اند که روح هرگاه قبض شود چشم آن را دنبال می‌کند لذا چشم میت به طرف بالا باز می‌ماند. پیامبر بر ابوسلمه J وارد شد در حالی که چشمش باز مانده بود لذا پیامبر ﷺ چشمش را بست و فرمود: {«إِنَّ الرُّوحَ إِذَا قُبِضَ تَبِعَهُ الْبَصَرُ» ثُمَّ قَالَ: «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِأَبِي سَلَمَةَ، وَارْفَعْ دَرَجَتَهُ فِي الْمَهْدِيِّينَ، وَاخْلُفْهُ فِي عَقِبِهِ فِي الْغَابِرِينَ، وَاغْفِرْ لَنَا وَلَهُ يَا رَبَّ الْعَالَمِينَ، وَافْسَحْ لَهُ فِي قَبْرِهِ، وَنَوِّرْ لَهُ فِيهِ»} یعنی: («هرگاه روح قبض شود چشم آن را دنبال می‌کند». سپس فرمود: «بار خدایا! ابوسلمه را مغفرت کن، درجه‌اش را نزد هدایت‌شدگان بالا ببر و بعد از او برای بازماندگانش جایگزین قرار بده، ‌ای پروردگار جهانیان! ما و او را بیامرز و قبرش را فراخ و نورانی بگردان»)

 برایش شش دعای بزرگ نمود: {اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِأَبِي سَلَمَةَ، وَارْفَعْ دَرَجَتَهُ فِي الْمَهْدِيِّينَ، وَاخْلُفْهُ فِي عَقِبِهِ فِي الْغَابِرِينَ، وَاغْفِرْ لَنَا وَلَهُ يَا رَبَّ الْعَالَمِينَ، وَافْسَحْ لَهُ فِي قَبْرِهِ، وَنَوِّرْ لَهُ فِيهِ} یعنی: (بار الها! ابوسلمه را مغفرت کن، درجه‌اش را نزد هدایت‌شدگان بالا ببر و بعد از او برای بازماندگانش جایگزین قرار بده، ‌ای پروردگار جهانیان! ما و او را بیامرز و قبرش را فراخ و نورانی بگردان) آنچه در دنیا بود رخ داد زیرا الله À برای خانواده‌اش جایگزین قرارداد بدین صورت که پیامبر ﷺ با ‌ام سلمه È بعد از تمام شدن عده‌ی وی ازدواج نمود سپس فرزندان ابوسلمه در آغوش پیامبر قرار گرفتند بنابراین پیامبر جایگزین وی شد و این‌گونه دعای پیامبر ﷺ اجابت شد. نتیجه آن است که میت می‌داند مرده و به سرای آخرت منتقل شده است اما این‌که هرگاه در قبرش قرار داده شود بداند یا چیزهای دیگر -طبق آنچه می‌دانم- چیزی از پیامبر ﷺ وارد نشده است و از جمله امور غیبی است که جزم بدان مگر با نصی از قرآن و سنت صحیح جایز نیست.