(۲۳۵۹) سوال: وقت تلقین چه زمانی است؟ در حالت احتضار (درحال مرگ) یا بعد از مرگ و یا زمان داخل کردن به لحد وقتی که میت داخل قبر گذاشته میشود سپس خاک بر آن میریزند و مردم اطراف قبر جمع میشود و شیخ میآید آیاتی از قرآن را قرائت میکند و در این لحظه بر او تقلین میخوانند؟ آیا این جایز است؟
جواب:
تلقین فقط در هنگام احتضار یا همان حالت مرگ میباشد که با لا اله الا الله تلقین میشود همان گونه که رسول الله صَلَّىاللهُعَلَيْهِوَآلِهِوَسَلَّم در هنگام مرگ عمویش ابوطالب که در حالت احتضار بود انجام داد و فرمود: «أَيْ عَمِّ، قُلْ: لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ كَلِمَةً أُحَاجُّ لَكَ بِهَا عِنْدَ اللَّهِ»[۱]: (ای عمو لااله الا الله بگو، کلمهای که بدان در پیشگاه الله برای تو حجت آورم) ولی عمویش ابوطالب والعیاذ بالله، این را نگفت و بر شرک وفات نمود.
اما تلقین بعد از دفن قطعاً بدعت میباشد به این خاطر که از رسول الله صَلَّىاللهُعَلَيْهِوَآلِهِوَسَلَّم چنین چیزی ثابت نشده ولی شایسته است که به حدیثی که ابو داود روایت کرده است عمل بشود هنگامی که رسول الله صَلَّىاللهُعَلَيْهِوَآلِهِوَسَلَّم از دفن کردن میتی فارغ شد بر آن ایستاد و فرمود: «اسْتَغْفِرُوا لِأَخِيكُمْ، وَسَلُوا لَهُ بِالتَّثْبِيتِ؛ فَإِنَّهُ الْآنَ يُسْأَلُ»[۲]: (برای برادرتان طلب بخشش کنید و برایش ثبات بخواهید زیراکه او الان سوال میشود) اما قرائت کردن قرآن نزد قبر یا تلقین آن بدعت است و اصلی ندارد اما در هنگام مرگ تلقین میشود همانطور که گفته شد.
[۱] صحیح بخاری: كتاب المناقب، باب قصة أبي طالب شماره (٣٨٨٤) ومسلم كتاب الإيمان، باب أول الإيمان قول لا إله إلا الله، شمارهی (٢٤).
[۲] سنن أبو داود: كتاب الجنائز، باب الاستغفار عند القبر للميت في وقت الانصراف، شمارهی (۳۲۲۱).