سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۲۳۹) حکم اهدای خون از مسلمان به کافر و عکس آن

(۳۲۳۹) سوال: حکم شرعی انتقال خون در حال درمان بیماری که در معرض مرگ است از طریق اهدای خون از مسلمان به کافر و عکس آن چیست؟

جواب:

اهدای خون با انتقال دادنش به بیمار: اگر بیمار ناچار به این کار بوده و از خون منتقل شده به وی بهره ببرد، حلال است زیرا الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ خون را در سوره‌‌ی مائده با این فرموده‌اش حرام نموده است: {حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنْزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَمَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ} [المائـدة: ٣]: (گوشت مردار، خون، گوشت خوک، آنچه (هنگام ذبح) نام غیر الله بر آن برده شود، (حیوانات) خفه شده، با ضربه مرده، از بلندی افتاده، و به ضرب شاخ (حیوان دیگری) مرده، آنچه درندگان خورده باشند- مگر آنکه ذبح (شرعی) کرده باشید- و آنچه برای بت‌ها ذبح شده بر شما حرام شده است) تا این که فرمود: {فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لِإِثْمٍ  فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ} [المائـدة: ٣]: (اما هر کس از گرسنگی درمانده شود و مایل به گناه نباشد، الله آمرزنده و مهربان است)؛ لذا اگر بیمار ناچار به درمان با انتقال خون شود اشکالی ندارد که خون بگیرد اما شخصی که خون اهدا می‌کند اگر گرفتن خون از وی آسیبی به او نمی‌رساند، گناهی بر او نیست و اگر کسی که خون به او اهدا می‌شود، مسلمان باشد این کار از جمله نیکوکاری به مسلمانان است و اگر مسلمان نباشد از جمله کسانی است که صدقه بر آنان جایز است؛ لذا اشکالی ندارد خون به وی اهدا شود به دلیل فرموده‌ی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ: {لَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ  إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ} [المُمتَحنَةِ: ٨]: (الله شما را از نیکی‌کردن و رعایت عدالت نسبت به کسانی‌ که در دین با شما نجنگیده‌اند و شما را از دیارتان بیرون نکرده‌اند، نهی نمی‌کند، بی‌گمان الله عدالت پیشگان را دوست دارد) اما اگر از جمله گروهی باشد که به مسلمانان آزار رسانده، آنان را از شهر و دیارشان بیرون رانده و با آنان می‌جنگند، هیچ چیزی از جمله خون و غیره به آنان اهدا نمی‌شود.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما الحكم الشرعي في نقل الدم في حالة إسعاف مصاب مُهَدَّد بالموت عن طريق التبرع من مسلم لكافر أو العكس؟

فأجاب رحمه الله تعالى: التبرع بالدم بنقله إلى مصاب: إذا كان هذا المصاب مضطرًا، وكان ينتفع من هذا الدم الذي يُنْقَلُ إليه، فإن الدَّمَ حينئذ يحل له؛ لأن الله حَرَّمَ الدَّمَ في سورة المائدة بقوله – تعالى -: ﴿ حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنزيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ، وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَمَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ ﴾ [المائدة: ٣] إلى أن قال: ﴿ فَمَنِ أَضْطَرَ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لِإِثْمِ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ﴾ [المائدة: ٣]. فإذا اضطر المريض إلى حقن الدم به فإنه لا بأس أن يحقن به، أما بالنسبة للمتبرع فإذا كان لا يضره أخذ الدم منه فلا حرج عليه أن يتبرع، فإذا كان الْمُتَبَرَّعُ له مسلما فإن هذا من الإحسان إلى المسلمين، وإذا كان غير مسلم وهو ممن تجوز الصدقة عليه فإنه لا بأس أن يُتبرع له؛ لقوله تعالى: ﴿ لَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَتِلُوكُمْ في الدِّينِ وَلَوْ يُخرِجُوكُم مِّن دِيَرِكُمْ أَن تَبَرُوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ[الممتحنة: ۸]. وأما إن كان من قوم يؤذون المسلمين ويخرجونهم من ديارهم ويقاتلونهم فإنه لا يتبرع له بدم ولا غيره.

مطالب مرتبط:

(۳۲۱۶) حکم جلوگیری از بارداری در دوران شیرخوارگی

این آیه بر استفاده از از قرص‌های جلوگیری از بارداری در این مدت دلالت ندارد؛ زیرا استفاده از قرص جلوگیری شایسته نیست چرا که رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم به ازدواج با زنی که به شوهرش بسیار محبت می‌کند و زیاد فرزند می‌آورد توصیه نموده‌اند...

ادامه مطلب …

(۳۲۵۰) آیا جایز است زن مسلمان نزد زنی نصرانی معالجه شود؟

بله جایز است زن مسلمان نزد زنی نصرانی معالجه شود به شرطی که این زن نصرانی مورد اعتماد باشد....

ادامه مطلب …

(۳۲۶۱) آیا وفات در شب یا روز جمعه دارای فضیلت خاصی برای مسلمانان است؟

هر حدیثی که در فصل مردن در روزی معین آمده است، قطعاً صحیح نمی‌باشد....

ادامه مطلب …

(۳۲۴۱) حکم استفاده از دندان‌های مصنوعی

برای انسان جایز است هرگاه دندان‌هایش بریزد، دندان‌های مصنوعی دیگری را جایگزین قرار دهد زیرا این از جمله از بین بردن عیب است....

ادامه مطلب …

(۳۲۵۴) نحوه صحیح قرار دادن شخص در حال مرگ از نظر جهت سر و پاها

فقها رَحِمَهُمُ‌الله گفته‌اند؛ قرار دادن شخص در حال احتضار به سوی قبله سنت است اما من پیرامون این مسئله سنت خاصی نمی‌دانم....

ادامه مطلب …

(۳۲۴۵) حکم استفاده از عطرها و رایحه‌های حاوی الکل

واب به این سؤال نیازمند محقق شدن دو مسئله است: مسئله‌ی اول: آیا خمر نجس است یا نجس نیست؟....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه