سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۱۳۵) آیا بعد از نماز جمعه نماز ظهر خوانده می‌‌شود؟

(۳۱۳۵) سوال: آیا بعد از نماز جمعه نماز ظهر خوانده می‌‌شود؟

جواب:

بعد از نماز جمعه نماز ظهر خوانده نمی‌‌شود مگر کسی که نماز جمعه همراه امام از او فوت شده در این صورت واجب است نماز ظهر بخواند اما کسی که نماز جمعه را همراه امام خوانده باشد نماز ظهر را نمی‌‌خواند بلکه اعاده‌‌ی نماز جمعه با نماز ظهر از جمله‌‌های بدعت‌‌های نوظهوری است که در زمان صحابه مشهور نبوده و الله À بر بندگانش واجب نکرده که دو نماز را در یک وقت بخوانند لذا یک وقت فقط دارای یک نماز فرض است و در نماز جمعه در وقت ظهر فقط نماز جمعه واجب است یا نماز ظهر برای کسی که نماز جمعه از او فوت شود.

اما اینکه نماز جمعه اقامه شود سپس بعد از آن نماز ظهر اقامه شود بدعتی است که اصلی در شریعت محمد ﷺ ندارد اما برخی قائل به وجو آن هستند زیرا نظرشان بر تحریم تعدد (اقامه‌‌ی) نماز جمعه (در یک شهر) است و در صورتی که یک جمعه خوانده شد و نداستند همه‌‌ی نماز جمعه‌‌ها باطل است لذا اگر نماز خواندی بر تو واجب است بعد از آن به خاطر احتیاط نماز ظهر بخوانی اما این نظر درست نیست چون واجب است که نماز جمعه در بیش از یک مسجد اقامه نشود مگر زمانی که نیاز یا ضرورت باشد بنابراین در صورت نیاز یا ضروت اشکالی ندارد چند نماز جمعه بر حسب نیاز در یک شهر اقامه شود اما اگر حاجت یا ضرورتی نباشد حرام است چند نماز جمعه در یک شهر برپا شود.

اما اگر واقعا این‌‌گونه باشد و نماز جمعه در چند جا بدون نیاز اقامه شود همان‌‌طور که در بسیاری از کشورهای اسلامی وجود دارد گناهی بر مأمومین نیست بلکه بر مسئولین مساجد، امامان، مؤذنان و مراجع آن‌‌ها است و آن‌‌ها عهده‌‌دار این قضیه هستند و از برپایی جمعه در جاهایی که بدان نیاز نیست نهی می‌‌کنند و به مردم می‌‌گویند: به اندازه‌‌ی ممکن در یک مسجد و پشت سر یک امام نماز بخوانید؛ این قضیه بر مسئولین مساجد، امامان، مؤذنان و مراجع واجب است.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل هناك صلاة ظهر بعد صلاة الجمعة؟

فأجاب رحمه الله تعالى: ليس هناك صلاة ظهر بعد صلاة الجمعة، إلا من فاتته صلاة الجمعة مع الإمام فإنه يجب أن يصلي ظهرا، أما من أدرك الجمعة مع الإمام فإنه ليس عليه صلاة الظهر، بل إعادة صلاة الجمعة ظهرًا من البدع المحدثة التي لم تكن معروفة في عهد الصحابة رضي الله عنهم، ولم يفرض الله -سبحانه وتعالى- على عباده أن يُصَلُّوا مرتين في الوقت الواحد، فالوقت الواحد ليس فيه إلا فريضة واحدة، وفي يوم الجمعة ليس على الإنسان في وقت الظهر إلا صلاة الجمعة، أو صلاة الظهر إن فاتته.

أما أن تقام صلاة الجمعة ثم تقام بعدها الظهر فإن هذا بدعة لا أصل له في شريعة محمد – صلى الله عليه وعلى آله وسلم-، ولكن بعض أهل العلم قال بوجوب ذلك؛ لأنهم يرون تحريم تعدد الجمعة ، وأنه إذا جهل أي الجمع أوّل صارت كل الجمع غير صحيحة، فإذا صليت وجب أن تصلي بعدها الظهر احتياطا. ولكن هذا نظر غير صحيح، وذلك أن الواجب أن لا تقام الجمعة في أكثر من مسجد واحد إلا عند الحاجة أو الضرورة، فإذا دعت الحاجة أو الضرورة إلى ذلك فلا بأس من تعدد الجمعة في البلد الواحد، بحسب الحاجة أو الضرورة، وأما من دون حاجة ولا ضرورة فإنه يحرم أن تقام الجمعة في بلد واحد على وجه التعدد.

لكن إذا كان الواقع هذا، وكان لا بد من إقامة الجمعة في أمكنة متعددة بدون حاجة، كما هو الواقع في كثير من البلاد الإسلامية، فإن الذنب هنا ليس ذنب المأمومين، وإنما الذنب ذنب المسؤولين عن المساجد وأئمتها ومؤذنيها ومصالحها، وهم الذين يَحْكُمُونَ في هذا، ويمنعون ما لا تدعو الحاجة إليه من الجمع، ويقولون للناس: اجتمعوا في مسجد واحد على إمام واحد بقدر الإمكان، هذا هو الواجب على المسؤولين عن المساجد وأئمتها ومصالحها.

مطالب مرتبط:

(۳۰۹۰) خطیب جمعه در مسجد ما در آخر خطبه می‌‌گوید: {و أقم الصلاة} آیا این از سلف وارد شده است؟

گمان نمی‌‌کنم از سلف وارد شده باشد...

ادامه مطلب …

(۳۱۵۴) حکم درسی که قبل از اذان جمعه است چیست؟

اگر عمومی باشد مثل این که در بلندگو پخش شود و بر همه‌‌ی حضار باشد این کار منکر و بدعت است.....

ادامه مطلب …

(۳۰۴۹) آیا نماز جمعه در مکانی شبیه صحرا جایز است؟

اگر این افراد در این مکان تابستان و زمستان اقامت دارند و به منزله‌‌ی روستا یا شهر تلقی می‌‌شود بر آن‌‌ها واجب است نمازها را به صورت جماعت در آن جا اقامه کنند همچنین مادامی که در آن جا اقامت دارند و در آن جا بنابر عرف خانه‌‌هایی دارند نماز جمعه را اقامه کنند....

ادامه مطلب …

(۳۱۳۸) حکم شریعت در تعدد مساجد جمعه در یک محله که چیست؟

نظر ما این است که اقامه‌‌ی نماز جمعه در بیش از یک مسجد مگر در صورت نیاز مانند دوری مسیر، تنگی مسجد، ترس از فتنه و... جایز نیست....

ادامه مطلب …

(۳۰۵۶) حکم دو اذان در نماز جمعه و سنت خلیفه راشد عثمان رضی‌الله‌عنه

اذان اولی نماز جمعه در زمان پیامبر ﷺ مشهور نبوده است بلکه اذان در زمان پیامبر ﷺ، ابوبکر و عمر Ç یک اذان بوده است اما در زمان عثمان J اذان اولی اضافه شد لذا نماز جمعه دارای دو اذان شد...

ادامه مطلب …

(۳۰۹۷) حکم اسلام در مورد حضور نماز جمعه پشت سر خطیبی که در خطبه‌‌اش خودستایی می‌‌کند چیست؟

این خطیب با خودستایی جز به خواری و ذلتش نزد مردم اضافه نمی‌‌کند و واجب است که از این کار دست بکشد و خطبه‌‌‌‌اش، خطبه‌‌ی هدایت و راهنمایی مردم به آن چه خیر آن‌‌ها در آن است باشد...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه