شنبه 19 ربیع‌الثانی 1447
۱۹ مهر ۱۴۰۴
11 اکتبر 2025

(۱۴۲۷) وقتی روغن روی پوست وضو را دشوار می‌کند؛ تکلیف طهارت چیست؟

(۱۴۲۷) سوال: از یکی از علما شنیدم که روغن روی پوست، مانع رسیدن آب به عضو در هنگام وضو گرفتن می‌شود. گاهی هنگام آشپزی کردن، قطرات روغن روی مو و اعضای وضویم می‌ریزد؛ آیا باید هنگام وضو گرفتن، این اعضا را با صابون بشویم یا استحمام کنم تا آب به آن‌ها برسد؟ همچنین من برای درمان، به موهایم روغن می‌زنم؛ راه حل چیست؟

جواب:

قبل از پاسخ به این سؤال، دوست دارم بیان کنم که الله B در کتاب روشنگر خویش فرموده است: {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُؤُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إلَی الکَعْبَینِ} [المائدة: ۶] : ‌(ای کسانی ‌که ایمان آورده‌اید! هرگاه خواستید به نماز بایستید، صورت‌هایتان و دستانتان را تا آرنج بشویید. سپس سرهایتان را مسح نمایید و پاهایتان را تا مچ بشویید). برای عملی نمودن دستور شستن این اعضا یا مسح آن‌ها، باید چیزی که مانع رسیدن آب به آن می‌شود، برداشته شود؛ زیرا اگر چیزی مانع رسیدن آب به این اعضا شود، شستن آن‌ها امکان‌پذیر نخواهد بود.

بنابراین می‌گوییم: اگر کسی روغن را برای اعضای وضویش استفاده کند، دو حالت دارد: اگر روغن به صورت جامد و دارای جرم بر روی آن عضو ماند، باید قبل از وضو، آن را از روی عضوش بزداید زیرا وجودش مانع رسیدن آب به پوست می‌شود و در نتیجه وضو یا غسل صحیح نخواهد بود؛ اما اگر روغن، جذب پوست شد و فقط اثرش روی اعضای طهارت باقی مانده، ایرادی ندارد اما لازم است که بر آن عضو دست بکشد زیرا معمولا روغن چنین است که آب را پس می‌زند لذا شاید آب به تمام قسمت‌های آن عضو نرسد.

بنابراین به سؤال کننده می‌گوییم: اگر این مرهم یا روغنی که بر اعضای وضویت قرار دارد جامد و دارای جرمی است که مانع رسیدن آب به پوست می‌شود، باید آن را قبل از وضو گرفتن یا غسل کردن برداشته و بزدایی اما اگر جرمی نداشت اشکالی ندارد که وضو بگیری یا غسل کنی حتی اگر آن را با صابون نشُسته باشی ولی دستت را روی آن عضو بکش تا مبادا که آب از روی آن لیز خورده و به پوست نرسد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: سمعت من أحد الشيوخ أن الزيت حائل على البشرة عند الوضوء، وأنا أحيانًا عندما أعمل بالطبخ تساقط بعض قطرات الزيت على شعري وأعضاء الوضوء، فهل عند الوضوء لا بد من غسل هذه الأعضاء بالصابون، أو الاغتسال حتى يصل الماء إليها؟ كما أنه أضع بعض الزيت على شعري علاجا له، فماذا أفعل؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: قبل الإجابة على هذا السؤال أود أن أبين بأن الله -عز وجل- قال في كتابه المبين ﴿ يَأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصلوةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُءُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَينِ ﴾ [المائدة: ٦]. والأمر بغسل هذه الأعضاء، ومسح ما يمسح منها، يستلزم إزالة ما يمنع وصول الماء إليها؛ لأنه إذا وُجِد ما يمنع وصول الماء إليها لم يمكن غسلها.

وبناء على ذلك نقول: إن الإنسان إذا استعمل الدهن في أعضاء طهارته، فإما أن يبقى الدهن جامدا له جرم، فحينئذ لا بد أن يُزيل ذلك قبل أن يُطهر أعضاءه، وإن بقي الدهن هكذا جِرمًا فإنه يمنع وصول الماء إلى البشرة، وحينئذ لا تصح الطهارة.

أما إذا كان الدهن ليس له جرم، وإنما أثره باق على أعضاء الطهارة، فإنه لا يضر، ولكن في هذه الحال يتأكَّد أن يُمِرَّ الإنسان يده على العضو؛ لأن العادة أن الدهن يتمايز معه الماء، فربما لا يصيب جميع أعضاء العضو الذي يُطهره.

فنقول للسائل إذا إن كان هذا الدهن أو الزيت الذي يكون على أعضاء طهارتك جامدا له جرم يمنع وصول الماء فلا بد من إزالته قبل أن تتطهر، وإن لم يكن له جرم فإنه لا حرج عليك أن تتطهر، وإن لم تغسله بالصابون، لكن أمر يدك على العضو عند غسله؛ لئلا ينزلق الماء عنه.

مطالب مرتبط:

(۱۳۸۷) حکم خلال کردن ریش و انگشتان (رساندن آب با کشیدن انگشتان در میان آن) در وضو

خلال کردن ریش همانند انگشتان نیست؛ اگر مویی که روی صورت وجود دارد اعم از ریش، سبیل و ابرو چنان انبوه باشد که پوست زیر آن دیده نشود، شستن ظاهر و روی آن در وضو کفایت می‌کند اما در غسل جنابت باید ظاهر و داخل آن کاملا شسته شود...

ادامه مطلب …

(۱۳۹۷) آیا می‌توانم قبل از اذان یعنی قبل از دخول وقت نماز، وضو بگیرم؟

بله، کمی قبل به همین مسئله اشاره شد که فرد می‌تواند بعد از قضای حاجت و قبل از دخول وقت نماز، وضو بگیرد....

ادامه مطلب …

(۱۴۴۰) آیا انسان می‌تواند با یک وضو بیش از یک نماز بخواند؟

بله، با یک وضو می‌توان چند نماز را ادا نمود و تفاوت ندارد که همگی در یک زمان خوانده شود...

ادامه مطلب …

(۱۴۰۵) کیفیت مسح دو گوش در وضو

مسح کردن گوش چنین است که فرد، انگشت اشاره و انگشت وسط را وارد گوشش می‌کند بدون این که موجب درد و آزارش شود و با انگشت شَست، پشت گوش (که در جهت سر قرار دارد) را مسح می‌کند....

ادامه مطلب …

(۱۴۲۶) آیا گوشواره که قسمتی از گوش را می‌پوشاند و گیره‌ی مو، مانع وضو به شمار می‌رود؟

خیر، مانع صحت وضو نیستند، خصوصا گوشواره....

ادامه مطلب …

(۱۴۳۷) اگر کسی خواندن شهادت را در وسط وضو فراموش کرد، آیا وضویش باطل می‌شود؟

شهادت چنان که ظاهر سؤال این برادر است در وسط وضو گفته نمی‌شود بلکه پس از پایان وضو گفته می‌شود؛ البته گفتن این شهادت، سنت است..

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه