سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۹۱۴) کشتن فرزندان به خاطر فقر یا ترس از فقر

(۹۱۴) سوال: در آیه‌ی سوره‌ی انعام آمده: {وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ مِنْ إِمْلَاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ} [انعام: ١٥١]: (و فرزندان‌تان را از ترس فقر نکشید، ما شما و آنها را روزی می‌دهیم) و در سوره‌ی اسراء آمده: {نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُمْ} [اسراء: ٣١]: (ما آنها و شما را روزی می‌دهیم). اختلافی موجود در این دو آیه چه چیزی را می‌رساند؟

جواب:

اختلاف در این تعبیر مبنی بر اختلاف این دو حال است: الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ در آیه‌ی سوره‌ی انعام می‌فرماید: {وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ مِنْ إِمْلَاقٍ}، یعنی: از ترس فقر. یعنی اگر فقیر بودید فرزندانتان را نکشید. سپس فرمود: {نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ}. در اینجا با پدران شروع کرد، چون فقیر هستند، رزق و روزی آنها را قبل از و روزی فرزندان، ذکر کرد.

اما در آیه‌ی سوره‌ی اسراء: {وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلَاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُمْ} [اسراء: ٣١]: (و فرزندان‌تان را از ترس تنگدستی نکشید، ما آنها و شما را روزی می‌دهیم)، به خاطر این است که در اینجا پدرانی که فرزندانشان را می‌کشند، فقیر نیستند. بلکه غنی هستند، اما از فقر می‌ترسند. به همین خاطر شایسته‌تر بوده که اول رزق و روزی اولاد را ذکر نماید و بعد رزق و روزی پدران. چون روزق و روزی پدران، موجود است. به همین خاطر فرمود: {نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُمْ}.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: في الآية الكريمة التي في سورة الأنعام: ﴿ وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُم مِّنْ إِمْلَقٍ نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ ﴾ [الأنعام: ١٥١] وفي سورة الإسراء: ﴿ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُمْ ﴾ [الإسراء: ٣١] ماذا يفيد الاختلاف في هذا الترتيب؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: الاختلاف في هذا التعبير مبني على اختلاف الحالين: ففي آية الأنعام يقول الله تعالى: ﴿ وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُم مِّنْ إِمْلَاقٍ ﴾ [الأنعام: ١٥١] يعني: من فقر، يعني: إذا كنتم فقراء فلا تقتلوا أولادكم، ثم قال: ﴿ نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ ﴾ [الأنعام: ١٥١]، فبدأ بالآباء لأنهم فقراء، فبدأ بذكر رزقهم قبل ذكر رزق الأولاد المقتولين. أما في الآية الأخرى آية الإسراء: ﴿ وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَدَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلَقٍ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُمْ ﴾ [الإسراء: ۳۱] فلأن الآباء القاتلين هنا ليسوا فقراء، بل هم أغنياء لكن يخشون الفقر ، فكان الأنسب أن يبدأ بذكر رزق الأولاد قبل ذكر رزق الآباء، لأن الآباء رزقهم موجود، فقال: ﴿ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُمْ ﴾.

مطالب مرتبط:

(۹۱۳) حرمت پیه و چربی حیوانات بر یهود

این تحریم به سبب سرکشی و عداوت آنها بود و آنها زمانی که سرکشی و دشمنی کردند، برخی از پاکی‌ها بر آنها حرام گشت و این تحریم تا به روز قیامت ادامه دارد

ادامه مطلب …

(۹۰۷) تکفیر نصاری به خاطر تثلیث

نصاری بودند که چنین گفتند. آنها گفتند که الله سومین اقنوم از میان سه اقنوم است. یعنی الله و مسیح بن مریم و مادرش‌. به همین خاطر تکفیر شدند.

ادامه مطلب …

(۹۰۴) داستان دو فرزند آدم در قرآن

معنای آیه این است که فرزندان خود آدم عَلَيْهِ‌السَّلَام هر کدام برای الله یک قربانی کردند. الله قربانی یکی از آنها را قبول و قربانی دیگری را قبول نکرد.

ادامه مطلب …

(۹۰۸) حکم سوال پرسیدن زیادی و فضولی

چه بسا کسی در عهد نبوت در مورد چیزی سؤال کند که حرام نیست، اما به خاطر سؤال او، حرام شود. یا در مورد چیزی سوال کند که واجب نیست، اما به خاطر سوال او، واجب شود.

ادامه مطلب …

(۹۰۹) تفسیر آیه ۱۰۵ سوره مائده

الله به مؤمنان دستور می‌دهد که به خود توجه نمایند و آنچه را الله بر آنها واجب نموده، انجام دهند و اگر آنها چنین کردند، گمراهیِ گمراهان به آنها زیانی نمی‌رساند.

ادامه مطلب …

(۹۱۱) شبهه مشرقین و مغربین در قرآن

خورشید با اجازه‌ی الله در مسیر مشخصی حرکت می‌کند، برای اینکه به مقصد نهایی‌اش که روز قیامت است، برسد. همچنین حرکت روزانه‌ای دارد که به منزلگاه و مستقرّی برسد

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه