سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۶۰) حکم تبرک به قبر داخل مسجد

(۳۶۰) سوال: مسجدی وجود دارد که یک قبر در آن قرار دارد و اهالی این مسجد به آن قبر تبرك می‌جویند؛ آیا اینان مرتکب شرک اکبر شده‌اند؟

جواب:

ابتدا باید دانست که آیا قبر پیش از مسجد وجود داشته یا مسجد زودتر بنا شده است؟

اگر اول قبر وجود داشته سپس مسجد را بر آن ساخته‌اند، نماز خواندن در این مسجد به هیچ وجه درست نیست و واجب است این مسجد، تخریب شود؛ زیرا پیامبر ﷺ از بنا ساختن روی قبر نهی نموده است خصوصا اگر مسجدی روی قبر ساخته شود. بنابراین چنان که گفتیم: مسجد باید تخریب شود زیرا همانند مسجد ضرار است که تخریب آن واجب است. مسجد ضرار مسجدی است که در نزدیکی مسجد دیگری بنا شود و موجب اختلاف و تفرقه میان اهل مسجد اول گردد. به هر حال، این مسجد ضرار است که واجب است تخریب شود.

اگر ابتدا مسجد وجود داشته است سپس میّت در آن دفن شده است، واجب است، میت بیرون آورده شود و همراه سایر مردم در قبرستان، دفن گردد.

هر کسی که در مسجد یا جای دیگری خارج از مسجد به اهل قبور تبرک بجوید؛ اگر آنان را به دعا بخواند یا برای انجام کاری یا رهایی از سختی و مشکلی کمک بخواهد، این شرك اكبر است که سبب خروج وی از اسلام می‌شود اما اگر آنان را به دعا نمی‌خواند و فقط به خاک و… تبرک می‌جوید این کارش شرك اصغر است و به حد شرک اکبر نمی‌رسد مگر در صورتی که معتقد باشد برکت از آن قبر است که موجب خیر و خوبی می‌شود و از جانب الله نیست که این شخص، مرتکب شرک اکبر شده است.

***


این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هناك مسجد فيه قبر يتبرك أهل هذا المسجد به، فهل يقعون في الشرك الأكبر؟

فأجاب رحمه الله تعالى: أولا لا بد أن ننظر هل القبر سابق على المسجد، أم المسجد سابق على القبر؟

فإن كان القبر سابقًا على المسجد، بمعنى أن القبر كان متقدمًا، فبنوا عليه مسجدا، فالمسجد هنا لا تصح فيه الصلاة على كل حال؛ لأنه مسجد يجب هدمه، فقد نهى النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم- أن يبنى على القبور، لا سيما إذا كان المبني مسجدًا، وإنما قلنا: يجب هدمه. لأنه يشبه مسجد الضرار الذي يجب هدمه، ومسجد الضرار هو المسجد الذي يبنى بقرب مسجد آخر، فيؤثر على أهل المسجد الأول ويفرقهم، فهذا مسجد ضرار يهدم على كل حال. وأما إذا كان المسجد سابقا، ودفن فيه الميت، فإنه يجب أن ينبش الميت، ويدفن مع الناس.

أما من تبرك بهؤلاء -أي بأهل القبور – سواء في المسجد، أم في غير المسجد، فإن كان يدعوهم، أو يستغيث بهم، أو يستعين بهم، أو يطلب منهم الحوائج، فهذا شرك أكبر مخرج عن الملة، وإن كان لا يدعوهم، ولكن يتبرك بترابهم ونحوه، فهذا شرك أصغر، لا يصل إلى حد الشرك الأكبر، إلا إذا اعتقد أن بركته يحصل بها الخير من دون الله، فهذا مشرك شركًا أكبر.

مطالب مرتبط:

(۳۷۶) حکم درخواست کمک از غیر الله و مردگان

درخواست کمک فقط باید از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ باشد که هیچ شریکی ندارد؛ درخواست کمک از شخص زنده‌ای که توانایی نجات فرد از مشکل را دارد نیز اشکالی ندارد...

ادامه مطلب …

(۳۵۲) چگونگی محقق ساختن اخلاص نیت در عمل

اخلاص نیت در عمل، چنین است که انسان هر آن‌ چه غیر از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است را از یاد ببرد و تنها انگیزه‌ی او برای عبادت، فرمان‌برداری از دستور الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و تلاش برای کسب پاداش از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و به دست آوردن رضایت او باشد...

ادامه مطلب …

(۳۵۹) حکم صدا زدن پیامبر ﷺ

صدا زدن پیامبر ﷺ جایز نیست مگر آن چه در سنت آمده است. در سنت آمده است شخصی که بخواهد بر ایشان سلام کند می‌گوید: «السلام عليك أيها النَبیّ ورحمة الله وبركاته»: (سلام، رحمت و برکات الله بر تو باد ‌ای پیامبر)...

ادامه مطلب …

(۳۵۵) اعمال شرکی در مسجد

به دعا خواندن کسی غير از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ شرك اكبر و موجب خروج از اسلام است و تفاوتی ندارد که از رسول الله ﷺ درخواست کند یا از دیگران که مکانت و منزلتشان نزد الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ کم‌تر است...

ادامه مطلب …

(۳۸۰) حکم قربانی هنگام خرید اتومبیل جدید

ذبح کردن هنگام خرید منزل، ساخت آب انبار و... نادانی و اشتباه است اما به حدّ شرک اکبر نمی‌رسد اما بر آنان واجب است از این کارها دست بکشند زیرا این کارها وسیله‌ی حفاظت از خانه، آب انبار و... نیست و مانند تعویذ و تمیمه‌های نامشروع است....

ادامه مطلب …

(۳۶۲) حکم گفتن جمله‌ی “به رسولش توکل کردم”

گفتن (و بر رسولش توکل کردم) شرك است و جایز نیست زیرا پیامبر ﷺ وفات نموده و در قبرش است و نمی‌تواند برای کسی دعا کند و به کسی سود و زیانی برساند....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه