سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

۳۱۱ – جکم مساجدی که به نام پیامبران نامیده می‌شوند یا می‌گویند قبر پیامبری در آن است

۳۱۱ – از شیخ رحمه الله سوال شد: نزد ما مساجدی هستند که با اسم پیامبران نامیده شده‌اند. مثل: مسجد جامع حضرت یونس، و دیگر مساجد مثل این. همچنین در داخل مسجد، مرقد آن پیامبر وجود دارد، و مردم رفته و در داخل این مساجد نماز می‌خوانند. در حدیث آمده که «الله، یهود و نصاری را لعنت کند، که قبرهای پیامبرانشان را مسجد نمودند». حکم این کارشان چیست؟

جواب دادند: نامگذاری مساجد به اسم پیامبران، شایسته نیست. زیرا این کار یا برای تقرب به الله تعالی صورت می‌گیرد و یا برای تبرک به اسم‌های پیامبران؛ و تقرب جستن به الله به وسیله‌ی چیزی که تشریع نکرده، و تبرک جستن به وسیله‌ی چیزی که الله تعالی آن را سبب برکت قرار نداده، شایسته نیست. بلکه نوعی بدعت است.

اما وجود قبور انبیاء در این مساجد، دروغ است و هیچ اصلی ندارد. زیرا قبر هیچ پیامبری جز رسول الله صلی الله علیه وسلم معلوم نیست، و قبر بقیه‌ی پیامبران مجهول است. کسی که گمان برد مسجد یونس، مرقد یونس یا قبر یونس است، سخنی از روی بی علمی گفته، و همین طور در مورد دیگر مساجد یا اماکنی که در موردشان گفته می‌شود قبر فلان پیامبر داخل آن است، همه‌اش سخن بدون علم است. اما صحت نماز در مساجدی که قبر در آنها وجود دارد؛ اگر قبر، قبل از مسجد وجود داشته، نماز خواندن در آن جایز نیست و خراب کردن مسجد نیز جایز است. زیرا رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «الله یهود و نصاری را لعنت کند. قبرهای پیامبرانشان را مسجد قرار دادند. از آنچه آنها انجام داده‌اند، بر حذر می‌داشت». اما اگر مسجد قبل از قبر وجود داشته؛ یعنی اول مسجد بنا شده است، سپس کسی در آن دفن شده، واجب است آن قبر نبش شده و میت به قبرستان مسلمانان منتقل شود.

نماز خواندن در این مسجد که قبل از قبر وجود داشته، درست است، مگر وقتی که قبر رو به روی نمازگزاران باشد. زیرا نماز خواندن به سمت قبر، درست نیست. چنان که در صحیح مسلم از ابومرثد غنوی رضی الله عنه روایت شده که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «روی قبرها ننشینید و به سوی آنها نماز نگذارید».

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

(311) سئل فضيلة الشيخ – حَفِظَهُ‌الله – : عندنا عدد من المساجد بأسماء الأنبياء مثل جامع النبي يونس وغيره من الجوامع ويوجد داخل المسجد مرقد ذلك النبي ويذهب الناس ويصلون في داخل هذه المساجد وفي الحديث الذي ما معناه “لعن الله اليهود اتخذوا قبور أنبيائهم مساجد” ما حكم عملهم هذا؟

فأجاب – حَفِظَهُ‌الله – بقوله : تسمية المساجد بأسماء الأنبياء لا ينبغي لأن هذا إنما يتخذ على سبيل التقرب إلى الله-عَزَّوَجَلَّ- أو التبرك بأسماء الأنبياء ،والتقرب إلى الله بما لم يشرعه ، والتبرك بما لم يجعله الله سبباً للبركة لا ينبغي ، بل هو نوع من البدع .

وأما كون قبور الأنبياء في هذه المساجد فإنه كذب لا أصل له فلا يعلم قبر أحد من الأنبياء سوى قبر النبي، ﷺ ،وقبور الأنبياء كلها مجهولة فمن زعم أن مسجد النبي يونس كان مرقد يونس أو كان قبر يونس فإنه قد قال قولاً بلا علم ، وكذلك بقية المساجد أو الأماكن التي يقال عنها : إن فيها شيئاً من قبور الأنبياء فإن هذا قول بلا علم وأما صحة الصلاة في المساجد التي بنيت على القبور فإن كان القبر سابقاً على المسجد بأن بني المسجد على القبر فإن الصلاة فيه لا تصح ويجوز هدم المسجد لأن النبي ، ﷺ ،قال: ” قاتل الله اليهود والنصارى ، اتخذوا قبور أنبيائهم مساجد ، يحذر ما صنعوا” وأما إذا كان المسجد سابقاً على القبر بأن كان المسجد قائماً مبنياً ثم دفن فيه أحد فإنه يجب أن ينبش القبر وأن يدفن فيما يدفن فيه الناس.

والصلاة في هذا المسجد السابق على القبر صحيحة إلا إذا كان القبر تجاه المصلين فإن الصلاة إلى القبور لا تصح – كما في صحيح مسلم من حديث أبي مرثد الغنوي – أن النبي ، ﷺ ، قال : “لا تجلسوا على القبور ولا تصلوا إليها” .

مطالب مرتبط:

۳۰۹ – نصیحت به افرادی که به زیارت قبور اولیای الله می‌روند و برای آنها نذر و از آنها طلب می‌کنند

کسانی هستند که به زیارت قبور رفته و اموات را که به زعم خود، اولیاء الله هستند، می‌خوانند، و برای آنها نذر کرده و آنها را به فریاد رسی می‌طلبند و از آنها کمک می‌خواهند...

ادامه مطلب …

۳۰۲ – ساختن بارگاه بر قبر اشخاص

۳۰۲ – از شیخ رحمه الله سوال شد: مردی از دنیا رفته، و بعد از مدتی شخصی او را در خواب دیده و از او خواسته که او را از قبر بیرون بیاورد و برایش بارگاه درست کند. او نیز این کار را انجام داده است. حکم این عمل چیست؟ جواب دادند: حکمش این است […]

ادامه مطلب …

۲۸۹ – حکم طواف قبور و خواندن صاحبان آنها و نذر برای آنها

۲۸۹ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم کسی که با طواف حول قبور و خواندن صاحبان آنها و نذر برای آنها، و انجام دیگر عبادات برای قبور، آنها را می‌پرستد، چیست؟ جواب دادند: این سوال بزرگ و مهمی است، و جوابش نیاز به بسط دارد. به یاری الله می‌گوییم: اصحاب قبور به دو […]

ادامه مطلب …

۲۹۴ – حکم دفن مردگان در مسجد چیست؟

۲۹۴ – از شیخ رحمه الله تعالی سوال شد: حکم دفن مردگان در مسجد چیست؟ جواب دادند: رسول الله صلی الله علیه وسلم از دفن کردن در مساجد، و از ساختن مساجد روی قبور نهی کرده و کسی را که چنین کاری انجام دهد، لعنت نموده است. ایشان در هنگام مرگ، امتش را بر حذر […]

ادامه مطلب …

۳۰۴ – آیا درست است برای زیارت قبر پیامبر ﷺ دعا کنیم؟

۳۰۴ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا مشروع است که انسان بگوید: «پروردگارا، مرا یکی از زائرین قبر پیامبرت صلی الله علیه وسلم قرار ده» یا بگوید: «پروردگارا، مرا یکی از زائرین مسجد پیامبرت صلی الله علیه وسلم قرار ده»؟ جواب دادند: مشروع این است که بگوید مرا یکی از زائران مسجد پیامبر […]

ادامه مطلب …

۳۰۶ – آیا روح مردگان در روزهای دوشنبه و پنج شنبه به آنها باز می‌گردد تا سلام زائرانشان را جواب دهند؟

۳۰۶ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا روح مردگان در روزهای دوشنبه و پنج شنبه به آنها باز می‌گردد تا سلام زائرانشان را جواب دهند؟ جواب دادند: این سخن هیچ اصلی ندارد. زیارت قبور در همه حال مشروع است. زیرا رسول الله علیه الصلاة و السلام فرمودند: «قبرها را زیارت کنید، زیرا آنها […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه