پنج‌شنبه 17 ربیع‌الثانی 1447
۱۷ مهر ۱۴۰۴
9 اکتبر 2025

(۶۶۷۷) کیفیت شوخی‌کردن بین دوستان و بین برادران و بین زن و شوهر

(۶۶۷۶) سوال: از شیخ می‌خواهم که در مورد کیفیت شوخی‌کردن روشن‌گری کند و حکم آن بین دوستان و بین برادران و بین زن و شوهر چیست؟ آیا اگر برای خنداندن بگوییم: شخصی فلان کار و فلان کار کرد تا که حاضرین بخندند و ذکر نکنیم که آن شخص چه کسی بوده و فقط برای مثال باشد، حرام است؟

جواب:

شکی نیست که شوخی موجب آرامش و انس و خوشحالی می‌گردد و رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم نیز شوخی می‌کردند و فقط حق را می‌گفتند لذا اگر شوخی حق باشد مطلوب است مخصوصا اگر انسان احساس کند که هم‌نشین او خسته و ملول گشته و کاری ‌کند که خستگی و بی‌حالی از او رفع گردد؛ لذا این از امور ستودنی است اما اگر شوخی دروغ باشد و انسان با آن دروغ بگوید فقط به خاطر این‌که دیگران را بخنداند، رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم فرمودند: «وَيْلٌ لِلَّذِي يُحَدِّثُ فَيَكْذِبُ لِيُضْحِكَ بِهِ الْقَوْمَ، وَيْلٌ لَهُ، وَيْلٌ لَهُ»[۱]: (وای به حال کسی که در سخن گفتن دروغ می‌گوید تا دیگران را بخنداند؛ وای به حال او، وای به حال او) و این دلالت بر تحریم آن می‌دهد اما اگر قصه‌ای که برای شخصی رخ داده و حقیقی می‌باشد در حالی خندیدنی است و اسم آن را ذکر نکند، اشکالی ندارد زیرا حرامی در آن وجود ندارد.


[۱] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: أطلب من الشيخ أن يُسَلِّط الضوء على كيفية المزاح، وما حكمه بين الأصدقاء وبين الإخوة، وبين الزوج وزوجته؟ وهل عندما نقول على سبيل الإضحاك في مرة واحد عمل كذا وكذا. لتضحك أننا لا نذكر من هو هذا الشخص، إنما هو واحد على سبيل الجالسين، مع المثال، هل هذا حرام؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: المزاح لا شَكٍّ أنه يشرح الصدر ويوجب الأنس ويُدخل السرور، وكان النبي -صلى الله عليه وعلى آله وسلم- يمزح، ولا يقول إلا حقًّا، فإذا كان المزاح حقًا، فهو مطلوب، لا سيما إذا شعر الإنسان من جليسه بالملل ،والسآمة وأتى بما يُرَوِّح عن نفسه، فإن هذا من الأمور المحمودة، وأما المزاح الكذب الذي يكذب به الإنسان، من أجل أن يُضحك القوم فقط، فقد قال النبي -صلى الله عليه وعلى آله وسلم-: «وَيْلٌ لِلَّذِي يُحَدِّثُ فَيَكْذِبُ لِيُضْحِكَ بِهِ الْقَوْمَ وَيْلٌ لَهُ وَيْلٌ لَهُ». وهذا يَدُلّ على تحريمه، حقيقة، وهي مضحكة، ولم يذكر أما لو ذكر قصة وقعت لشخص، وهي اسمه، فلا حَرَج في هذا، لأنه ليس فيه محظور.

مطالب مرتبط:

(۶۶۶۶) حکم کسی که از روی عصبانیت یا عمد به پدر و مادر خود را لعنت کند چیست؟

لعنت کردن پدر و مادر از گناهان کبیره است چرا که از رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم ثابت است کسی که به پدر و مادر خود چه به صورت مستقیم لعنت کند یا سبب آن باشد از گناهان کبیره است...

ادامه مطلب …

(۶۶۵۶) حکم غیبت کسی که نماز را ترک کرده است چیست؟

کسی که اصلا نماز نمی‌خواند (یعنی نه در مسجد و نه در خانه نماز نمی‌خواند) کافر است و از دین اسلام خارج شده و کافر غیبت ندارد...

ادامه مطلب …

(۶۶۵۹) آیا دروغ به طور شوخی جایز است؟

دروغ، شوخی و جدی آن جایز نیست زیرا از اخلاق نکوهیده‌ای است که فقط اهل نفاق آن اخلاق را دارند و متأسفانه بسیار می‌شنویم که برخی مردم دروغ را به دو قسمت تقسیم کرده‌اند: دروغ سفید و دروغ سیاه....

ادامه مطلب …

(۶۶۶۳) حکم گفتن دروغ برای اصلاح بین افراد

دروغ برای آشتی دادن مردم به خاطر مصلحتی که از مفسده‌ی دروغ بیشتر است، جایز می‌باشد با این وجود برای کسی که بین آن‌ها آشتی می‌دهد اولی‌تر است که توریه کند...

ادامه مطلب …

(۶۶۶۸) حکم شرعی در به‌کارگیری لعن و ناسزا در زبان عامیانه

شایسته است که انسان زبان خود را بر کلمات پاک نافع تمرین دهد و از همه‌ی الفاظ دشنام و ناسزا پرهیز کند حتی در چیزهایی که برای او جایز است دشنام و ناسزا گوید چراکه شایسته نیست آن‌ها را به زبان آورد...

ادامه مطلب …

(۶۶۷۰) برخی مردم پسرانشان را دشنام می‌دهند، جزای آن‌ها چیست؟

دشنام دادن پسران بر دو وجه واقع می‌گردد:...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه