(۳۹۳۰) سوال: حكم کسی که قضای روزه‌های سه سال پیش را انجام نداده، چیست؟ این کار چه کفاره‌ای دارد؟ شایان ذکر است در روزهایی از رمضان که به سبب عذر شرعی روزه نگرفته‌ام، روزه نگرفته و نماز نمی‌خواندم.

جواب:

بر کسی که قضای روزه‌ی رمضان دارد، واجب است که آن ‌را قبل از آمدن رمضان بعدی انجام دهد؛ همان‌طور که مادر مؤمنان عایشه È می‌گفت: «كان يكون عليّ الصَّوم من رمضان فما أستطيع أن أقضي إلا في شعبان» : (چنین می‌شد که روزه‌ای از رمضان بر من واجب بود که فقط در شعبان می‌توانستم قضای آن ‌را انجام دهم). اگر کسی قضا را به بعد از رمضان بعدی به تأخیر بیاندازد، اگر با عذر شرعی باشد، چیزی جز همان قضا بر او واجب نیست اما اگر بدون عذر باشد، باید از این به تأخیر انداختن توبه کند زیرا مرتکب گناه شده است. علما اختلاف‌نظر دارند که آیا با وجود قضا، كفاره در ازای هر روز نیز بر او واجب است یا خیر؟ دیدگاه صحيح این است که تأخير قضا تا بعد از رمضان بعدی، کفاره ندارد زیرا دلیلی برای وجوب كفاره نیست و عموم فرموده‌ی الله À که می‌فرماید: {وَمَنْ كَانَ مَرِيضاً أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ} [البقرة: ۱۸۵] : (کسی که مریض یا در سفر باشد، تعدادی از روزهای دیگر را روزه بگیرد) این فرموده،‌ کسی که قضای رمضان را پیش از رمضان بعد انجام دهد و همچنین کسی که قضا را تا بعد از رمضان دوم به تأخیر بیاندازد را شامل می‌شود. بنابراین، صحيح این است که کفاره ندارد و فقط قضا بر او واجب است.