(۶۳۰۴) سوال: چه حکمتی در این است که دعای مسافر مستجاب می‌شود؟ و آیا این حدیث است؟

جواب:

سفر از اسباب اجابت دعاست؛ زیرا رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم «ذَكَرَ الرَّجُلَ يُطِيلُ السَّفَرَ أَشْعَثَ أَغْبَرَ يَمُدُّ يَدَيْهِ إِلَى السَّمَاءِ: يَا رَبِّ يَا رَبِّ، وَمَطْعَمُهُ حَرَامٌ، وَمَشْرَبُهُ حَرَامٌ، وَمَلْبَسُهُ حَرَامٌ، وَغُذِيَ بِالْحَرَامِ، فَأَنَّى يُسْتَجَابُ لِذَلِكَ»^[۱]: (درباره‌ی شخصی سخن گفت که سفری طولانی کرده و ژوليده موی و غبارآلود است؛ دستانش را به سوی آسمان بلند می‌کند و می‌گويد: پروردگارا، پروردگارا؛ درحالی که آب و غذا و لباسش (از مال) حرام بوده و با حرام تغذيه شده است؛ چگونه دعای چنين شخصی پذيرفته می‌شود؟)، رسول الله اینگونه فرمودند: «فَأَنَّى يُسْتَجَابُ لِذَلِكَ؟» یعنی بعید است که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ دعای او را اجابت کند، زیرا خوراک و پوشاک و تغذیه‌اش حرام است و آن‌جا که فرمودند: «يُطِيلُ السَّفَرَ» دلالت دارد بر اینکه طولانی بودن سفر از اسباب اجابت دعاست.

حکمت آن هم این است که قلب مسافر در سفر غالباً فارغ است و اشتغالات زندگی شهری و روستایی را ندارد و نیز مسافر در اغلب موارد مانند کسی دعا می‌کند که به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ پناه آورده و مضطر است چون که او در سفر است، به‌ویژه اگر سفر، سفری همراه با ترس یا نگرانی باشد، در این صورت از حالت‌های دیگر، دعای او همراه با اصرار و روی آوردن بیشتر به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ خواهد بود و این از اسباب اجابت دعاست.

[۱] تخریج آن گذشت.