(۶۱۳۱) حکم نذر برای شفا از بیماری و عدم وفای به آن

(۶۱۳۱) سوال: دچار بیماری شدم و گفتم: اگر پروردگارم مرا از این بیماری شفا داد دو رکعت نماز نزد کعبه می‌‌خوانم. -الحمدلله- شفا یافتم اما به خاطر موانعی نتوانستم به سفر بروم؛ حکم آن چیست؟ آیا این نذر است؟

جواب:

بله، این نذر است، زیرا نذر یعنی انسان برای پروردگارش خود را به عبادتی ملزم کند و دارای صیغه‌‌ی مشخصی نیست که بدون آن نذر بسته نشود بلکه هر آنچه دلالت بر التزام دهد نذر بوده و بر این نذر کننده که الله À بر او منت گذاشته و او را شفا داده واجب است به آنچه با الله À عهد بسته وفا کند. بنابراین به مکه رفته و دو رکعت نزد کعبه نماز بخواند، به دلیل فرموده‌‌ی رسول الله ﷺ: «من نذر أن یطیع الله فلیطعه»[۱]: (كسي که نذر نمود از الله اطاعت کند، از الله اطاعت کند) همچنین از رسول الله ﷺ ثابت شده که مردی بعد از فتح مکه به نزد او آمد و گفت: ‌ای رسول الله! من نذر نموده اگر الله À مکه را برای تو فتح نمود در بیت المقدس نماز بخوانم. رسول الله ﷺ فرمود: «صل هاهنا»: (این جا نماز بخوان) آن مرد دو بار تکرار کرد؛ رسول الله ﷺ به او فرمود: «شأنك إذن»[۲]: (در این صورت خودت می‌‌دانی) بنابراین دلالت می‌‌دهد که مشخص نمودن نماز در مکان فاضل برای شفا یافتن یا بی‌‌نیازی یا شبیه آن باید محقق شده و به آن وفا شود و هر کسی به نذر واجب وفا نکند شایستگی این را دارد که الله À نفاق را در قلبش قرار دهد -پناه بر الله-؛ همان‌‌طور که الله À می‌‌فرماید: {وَمِنْهُم مَّنْ عَاهَدَ اللَّهَ لَئِنْ آتَانَا مِن فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَلَنَكُونَنَّ مِنَ الصَّالِحِينَ * فَلَمَّا آتَاهُم مِّن فَضْلِهِ بَخِلُوا بِهِ وَتَوَلَّوا وَّهُم مُّعْرِضُونَ * فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقًا فِي قُلُوبِهِمْ إِلَىٰ يَوْمِ يَلْقَوْنَهُ بِمَا أَخْلَفُوا اللَّهَ مَا وَعَدُوهُ وَبِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ}[التوبة: ۷۵-۷۷]: (برخی از آنها با الله (عهد و) پیمان بستند که اگر (الله) از فضل خود (نصیبی) به ما دهد قطعاً صدقه (و زکات) خواهیم داد واز نیکوکاران خواهیم بود * پس چون (الله) از فضل خود به آنها (نصیبی) بخشید، به آن بخل ورزیده واعراض کنان روی گرداندند (وسر پیچی کردند) * پس (این عمل، ) نفاق را تا روزی که او (الله) را ملاقات کنند در دل‌‌هایشان بر قرار ساخت و به (سبب) آنچه که با الله وعده کرده بودند خلاف نمودند (وعهد شکنی کردند) وبه (سبب) آنکه دروغ می‌گفتند) به همین دلیل در سنت (احادیث) از نذر نهی شده است. رسول الله ﷺ از نذر نهی نموده و می‌‌فرماید: «إنه لا يأتي بخير، وإنما يستخرج به من البخيل»[۳]: (خیری نمی‌‌آورد و بخیل است که نذر می‌‌کند) بنابر این حدیث برادران خود را از نذر نمودن بر حذر می‌‌دارم. تفاوتی ندارد برای شفا از بیماری، فرزند آوری، به دست آوردن همسر، موفقیت در علم و چیزهای دیگر باشد، زیرا چه بسا در صورت محقق شدن خواسته‌‌اش به نذر خود وفا نکند و دچار این عقوبت بزرگ و شنیع شود: {فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقًا فِي قُلُوبِهِمْ إِلَىٰ يَوْمِ يَلْقَوْنَهُ بِمَا أَخْلَفُوا اللَّهَ مَا وَعَدُوهُ وَبِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ} آنچه الله À اراده نموده رخ خواهد داد چه نذر کنی و چه نذر نکنی؛ اگر الله À اراده‌‌اش بر شفا یافتن این بیمار باشد، شفا خواهد یافت چه نذر کند و چه نذر نکند همچنین اگر الله À چیزی را برای شخصی اراده‌‌ کند حاصل خواهد شد چه نذر کند و چه نذر نکند.

[۱] تخریج آن گذشت.

[۲] تخریج آن گذشت.

[۳] تخریج آن گذشت.

تعداد بازدید: 7

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: أصبت بمرض وقلت: إن شفاني ربي من هذا المرض صليت ركعتين عند الكعبة، والحمد لله شفيت، ولم أتمكن من السفر لعوائق، فما الحكم؟ وهل هذا من النذر؟

فأجاب رحمه الله تعالى: نعم هذا من النذر؛ لأن النذر أن يلتزم الإنسان لربه طاعة وصيغته ليست صيغة معينة لا ينعقد بدونها، بل كل ما دل على الالتزام فهو نذر ، وعلى هذا الناذر الذي مَنَّ الله عليه بالشفاء أنْ يَفِي لله تعالى بما عاهد الله عليه، فيذهب إلى مكة ويصلي ركعتين عند الكعبة؛ لقول النبي صلى الله وعليه وسلم: «مَن نَذَرَ أنْ يُطِيعَ اللَّهَ فَلْيُطِعْهُ»، وقد ثبت عن النبي صلى الله عليه وسلم أنه جاءه رجل بعد فتح مكة وقال له: يا رسول الله، إني نذرت إذا فتح الله عليك مكة أن أصلي في بيت المقدس، فقال: «صل هاهنا». فأعاد عليه،

فقال: «صل هاهنا»، ثم أعادها عليه، فقال: «شَأْنَكَ»، فدل هذا على أن تعين الصلاة في مكان فاضل لحدوث شفاء أو غناء أو ما أشبه ذلك لا بد من تحقيقه والوفاء به، ومن لم يف بالنذر الواجب فإنه حري بأن يعقبه الله نفاقًا في قلبه والعياذ بالله؛ كما قال تعالى: ﴿وَمِنْهُم مَّنْ عَهَدَ اللَّهَ لَبِنْ اتَنَا مِن فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ الصَّلِحِينَ فَلَمَّا ءاتَهُم مِّن فَضْلِهِ، بَخِلُوا بِهِ وَتَوَلَّوا وَهُم معْرِضُونَ فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقَا فِي قُلُوبِهِمْ إِلَى يَوْمِ يَلْقَوْنَهُ بِمَا أَخْلَفُوا اللَّهَ مَا وَعَدُوهُ وَبِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ﴾ [التوبة: ٧٥-٧٧]، ولهذا جاءت السُّنَّة بالنهي عن النذر؛ فقد نهى النبي صلى الله عليه وسلم عن النذر، وقال: «إِنَّهُ لَا يَأْتِي بِخَيْرِ، وَإِنَّمَا يُسْتَخْرَجُ بِهِ مِنَ الْبَخِيل»، وبناء على هذا الحديث أحذر إخواني من النذر، سواء كان للشفاء من المرض أو الحصول ولد أو الحصول زوجة أو نجاح في علم أو غير ذلك؛ لأن الإنسان قد لا يفي بما نذر مع تحقق مراده، فيعاقب بهذه العقوبة العظيمة الشنيعة: ﴿فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقَا فِي قُلُوبِهِمْ إِلَى يَوْمِ يَلْقَوْنَهُ بِمَا أَخْلَفُوا اللَّهَ مَا م وَعَدُوهُ وَبِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ﴾ [التوبة: ٧٧]، وما أراده الله تعالى فسوف يقع، سواء نذرت أم لم تَنذُر ، فإذا كان الله قد أراد الشفاء لهذا المريض فإنه سيشفى، سواء نذر أم لم يَنْذُر، وإذا أراد الله أمرًا لشخص فإنه سيحصل سواء نذر أم لم يَنْذُر.