(۶۱۰۹) سوال: در روزهای جوانی قسم یاد میکردیم و برخی از این قسمها به آن وفا نشده است و تعداد این قسمها زیاد است که نمیتوانم بشمارم و از این کار توبه نمودهام؛ آیا توبه کافی است یا خیر؟ اگر توبه کافی نیست؛ آیا جایز است غذا درست نموده و آن را بین حاجیان خانهی الله À توزیع کنم؛ از این جهت که ساکن مدینهی نبوی هستم و تعداد این قسمها را نمیدانم؟
جواب:
اگر این قسمها قبل از بلوغ بوده، در صورتی که قسم گیر شوی چیزی بر تو نیست، زیرا شرط الزام و تکلیف، رسیدن به بلوغ است و اگر بعد از بلوغ بوده و عادتش بر این بوده هنگام قسم إن شاء الله بگوید، چیزی بر او لازم نیست، زیرا قسم بر عادت حمل میشود. همچنین اگر اطمینان دارد که إن شاء الله میگفته، چیزی بر او لازم نیست. اما اگر مطمئن نیست و از عادتش گفتن إن شاء الله نبوده، بر او برای هر قسم کفاره لازم است و اگر برای او مشکل بوده فقط در مقابل قسمهایی که از آنها اطمینان دارد، کفاره دهد. اما بداند اگر آنچه برای آن قسم یاد نموده یک چیز باشد، فقط یک کفاره در مقابل آن وجود دارد هر چند که قسمها متعدد باشد. مثال آن: مردی بگوید: به الله قسم با فلانی ملاقات نمیکنم. این یک قسم، برخی از مردم به او بگویند: برای چه فلانی را ملاقات نمیکنی، او مرد خوبی بوده، دوست تو و فامیل تو است؛ او را ملاقات کن! بگوید: به الله قسم او را ملاقات نمیکنم. این قسم دوم، سپس به او گفته شود، اما بگوید: به الله قسم او را ملاقات نمیکنم. این قسم سوم، برای این سه قسم فقط یک کفاره کافی است، زیرا آنچه برای آن قسم یاد نموده یک چیز است. همچنین اگر بر چیزهای متعدد یک قسم یاد کند و بگوید: به الله قسم فلانی را ملاقات نمیکنم، این لباس را نمیپوشم و با فلانی صحبت نمیکنم؛ همهی اینها یک قسم محسوب میشود، لذا بر او یک کفاره واجب است. اما اگر آنچه برای آن قسم یاد نموده متعدد و قسمها نیز متعدد باشد، بر او در مقابل هر قسم، کفارهی مستقل لازم است اما اگر شک کرد آیا سه یا چهار قسم است، فقط سه تا بر او لازم است.