سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۶۰۸۸) چگونگی پرداخت کفاره قسم به مساکین

(۶۰۸۸) سوال: بر من کفاره‌‌ی قسم واجب است؛ آیا جایز است قیمت آن را به ده مسکین مثلا به هر مسکین پنج ریال دهم؟

جواب:

الله À در کفاره‌‌ی قسم یکی از این سه چیز را واجب نموده است: غذا دادن یا لباس پوشاندن به ده مسکین و یا آزاد کردن برده. الله À با آنچه معمولا آسان‌‌تر است شروع نموده است. غذا دادن آسان‌‌تر از لباس پوشاندن بوده و لباس پوشاندن آسان‌‌تر از آزاد کردن برده است سپس الله À می‌‌فرماید: {فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ ۚ}[المائدة: ۸۹]: (اگر کسی (هیچ یک از اینها) را نیابد سه روز روزه بگیرد) بنابراین پرداخت پول کفایت نمی‌‌کند، زیرا الله À غذا دادن یا لباس پوشاندن یا آزاد کردن برده را واجب نموده سپس می‌‌فرماید: {فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ ۚ}[المائدة: ۸۹]: (اگر کسی (هیچ یک از اینها) را نیابد سه روز روزه بگیرد) می‌‌گوییم: به جای اینکه پنج درهم دهی، مساکین را جمع کن و برای آن‌‌ها غذا درست کن تا اینکه بخورند و تفاوتی ندارد نهار یا شام باشد.  یا اینکه به آن‌‌ها به اندازه‌‌ی دو صاع و نصف تقریبا برنج  از صاع نبوی بده و همراه آن چیزی که بتوان آن را خورشت نمود از گوشت یا … قرار بده تا اینکه در خانه‌‌ی خود درست کنند. یا اینکه هر یک از آن‌‌ها را با آنچه لباس محسوب می‌‌شود از پیراهن، شلوار، غتره (دستمال) و کلاه بر حسب عرف مردم در لباس پوشیدن بپوشان یا اینکه اگر ممکن بود برده آزاد کن. اگر هیچ یک از آن‌‌ها را انجام ندادی از این جهت که چیزی را که با آن ادا کنی یا شخص مستحقی را که به او پرداخت کنی نیافتی، زیرا اگر در کشور ثروتمندی باشی سخت است که فقیرانی که مستحق غذا  دادن یا لباس پوشاندن باشند را بیابی؛ در این حالت سه روز روزه بگیر، زیرا الله À می‌‌‌‌فرماید: {فَمَن لَّمْ يَجِدْ}[المائدة: ۸۹]: (اگر کسی (هیچ یک از اینها) را نیابد) (مفعول به) حذف شده است، لذا شامل کسی که غذا یا لباسی را برای خوراندن یا پوشاندن نیابد یا کسی که فقرا یا مساکین را برای غذا دادن یا لباس پوشاندن نیابد؛ می‌‌شود.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: عليّ كَفَّارة يمين، فهل يجوز أن أتصدق بقيمتها لعشرة مساكين لكل واحد خمسة ريالات مثلا؟

فأجاب رحمه الله تعالى  أوجب الله تعالى في كَفَّارة اليمين واحدا من أمور ثلاثة؛ فكفارته إطعام عشرة مساكين أو كسوتهم أو تحرير رقبة، وبدأ الله -تبارك وتعالى- بالأسهل غالبا ؛ فإن الإطعام أسهل من الكسوة، والكسوة أسهل من إعتاق الرقبة، ثم قال -سبحانه وتعالى -: ﴿فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَثَةِ أيام﴾ [البقرة: ١٩٦] وعلى هذا فإخراج الدراهم لا يجزئ؛ لأن الله تعالى فرض الإطعام أو الكسوة أو العتق ثم قال: ﴿فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَثَةِ أَيَّامٍ﴾ [البقرة: ١٩٦] فنحن نقول: بدلا من أن تعطي كل واحد خمسة دراهم اجمع المساكين واصنع لهم طعاما؛ غداء أو عشاء، ودعهم يأكلونه، أو ادفع إليهم ما يساوي صاعين ونصف تقريبا للصاع النبوي من الأرز، واجعل معه شيئًا يؤدمه من اللحم أو غيره، وهم يصنعونه في بيتهم، أو اكس كل واحد منهم ما يعد كسوة من قميص وسروال وغترة وطاقية، حسب عرف الناس في كسوتهم، أو أعتق رقبة إن أمكن، فإن لم تفعل شيئًا من ذلك بحيث لم تجد ما تؤدي به ذلك أو لم تجد أحدًا يستحق ذلك؛ لأنه قد يكون من الصعب أن تجد فقراء مستحقين للكسوة أو للإطعام، كما لو كنت في بلاد غنية؛ ففي هذه الحال تصوم ثلاثة أيام؛ لأن الله تعالى قال: ﴿فَمَن لَّمْ يَجِدْ﴾ [البقرة: ١٩٦] وحذف المفعول به فتشمل من لم يجد ما يُطعِم بمعنى من لم يجد طعاما ولا كسوة، أو من لم يجد محلا لهذا الطعام أو الكسوة، وهم الفقراء والمساكين.

مطالب مرتبط:

(۶۱۰۶) آیا پرداخت قیمت کفاره به جای آن جایز است؟

ظاهر قرآن بر این بوده که جایز نیست....

ادامه مطلب …

(۶۰۶۰) حکم قسم دروغ و کفاره آن در صورت نقض وعده

ابتدا این سؤال کننده و امثالش را نصیحت نموده که از گفتن چنین سخنانی پرهیز کنند و اگر بر انجام کاری تصمیم جدی دارند برای آنها مجالی در قسم یاد کردن به الله À وجود دارد....

ادامه مطلب …

(۶۱۱۰) اگر بر مادرم کفاره واجب باشد؛ آیا می‌‌توانم به جای او کفاره دهم؟

بله، در صورتی که بر کسی کفاره واجب باشد و کسی دیگر به جای او با اجازه‌‌اش کفاره دهد اشکالی ندارد...

ادامه مطلب …

(۶۱۰۳) آیا در کفاره‌‌ی قسم تعداد ده مسکین شرط است؟

مسکین چه از خویشاوند یا غیر خویشاوند باشد تفاوتی ندارد بلکه اگر ازخویشاوند باشد بهتر است.....

ادامه مطلب …

(۶۰۷۵) حکم ترک قسم بی‌‌فایده و کفاره‌‌ی آن

هرگاه انسان بر چیزی قسم یاد نمود؛ برخی اوقات باطل ساختن قسم بر او واجب بوده، برخی اوقات حرام بوده، برخی اوقات بهتر بوده آن را باطل سازد و برخی اوقات بهتر است آن را باطل نسازد...

ادامه مطلب …

(۶۰۴۹) حکم قسم بر اساس تصور اشتباه

هرگاه انسان بر چیزی قسم یاد نمود با این تصور که درست است سپس خلاف آن برایش آشکار گشت، چیزی بر او نیست، چون در قسمش راست گفته است از این جهت که هنگام قسمش تصور دیگری نداشته است....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه