چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۶۰۶۸) حکم شکستن قسم به طلاق در صورت آشتی پس از سال‌ها خصومت

(۶۰۶۸) سوال: خویشاوندان پدری دارم و هفده سال قبل مشکلاتی از جانب همسر یکی از خویشاوند پدرم به وجود آمد که باعث شد پدرم به طلاق مادرم در صورتی که این زن وارد خانه‌‌ی ما شود قسم یاد کند و این خصومت بین ما و بین‌‌ آن‌‌ها هفده سال ادامه داشت تا اینکه در سال گذشته پدرم خواست به این خصومت پایان دهد، لذا به همراه مادرم برای آشتی به خانه‌‌ی آن‌‌ها رفت. اما آنچه رخ داد این بود که این خانم وارد خانه‌‌ی ما شد و پدرم به او سلام کرد و از آمدنش به خانه‌‌ دچار حرج شد؛ الان چه چیزی بر پدرم واجب است؟

جواب:

قبل از پاسخ به این  سؤال می‌‌گوییم: شایسته نیست شخص به طلاق یا نذر قسم یاد کند. هر کسی می‌‌خواهد قسم یاد کند همان‌‌طور که رسول الله ﷺ امر نموده یا به الله À قسم یاد کند یا اینکه ساکت شود و اگر بر فعل زنش به طلاق قسم یاد کند و بگوید: اگر این کار را انجام دهی به طلاق هستی یا شبیه آن. بر حسب نیت او است: اگر نیت او این است که اگر زنش در صورتی که آن کار را انجام دهد، از او بدش آمده و نمی‌‌خواهد به زندگی با او ادامه دهد، در صورتی که زن مخالفت کند، طلاق او واقع می‌‌شود، زیرا مرد با آن تعلیق قصد طلاق را نموده است اما اگر مردی که به همسرش گفته: اگر این کار را انجام دادی به طلاق هستی و قصدش از این گفته ترس و هشدار از این کار و تأکید بر آن بوده است، در حکم قسم است به این معنا که اگر با او در این کار مخالفت نمود، کفاره‌‌ی قسم بر او واجب بوده که عبارت است از: آزاد کردن برده یا غذا دادن یا لباس دادن به ده مسکین که در این‌‌ها اختیار دارد اما اگر نیافت، سه روز پی در پی روزه بگیرد. بنابراین به این برادر می‌‌گوییم: نیت تو در معلق ساختن طلاق همسرت در صورتی که این زن وارد خانه شود چیست؟ اگر نیت تو این است که بعد از این مخالفت همسرت را نمی‌‌خواهی و می‌‌خواهی او را طلاق داده و جدا شوی، همسر تو به طلاق است اما اگر قصد تو ترساندن همسرت و هشدار او از این کار است و می‌‌خواهی که همسرت باقی بماند هر چند که در این امر مخالفت نماید، همسرت باقی مانده و بر تو کفاره‌‌ی قسم واجب است.

شیخ بزرگوار! در حالت وقوع فعلی طلاق یک طلاق بیشتر واقع نمی‌‌شود؟

جواب: بله، یک طلاق واقع می‌‌شود.

شیخ بزرگوار! اگر این طلاق اولی و دومی باشد می‌‌تواند رجوع کند؟

جواب: بله، در صورتی که اولی یا دومی باشد می‌‌تواند رجوع کند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: لنا أقارب لأبي، وقبل سبعة عشر عاما حدثت مشاكل من قبل زوجة قريب والدي، أدت إلى أن يحلف والدي بالطلاق على أمي إذا ما دخلت هذه المرأة إلى دارنا، وبقي الخصام بيننا وبينهم لمدة سبعة عشر عاما، وفي العام الماضي أراد أبي أن ينهي الخصام فأخذ والدتي وذهب إلى دارهم ليتصالح معهم، ولكن الذي حدث هو أن هذه السيدة قد أتت إلى دارنا، وأتى والدي وسلَّم عليها، وقد أُحرج هو لدخولها المنزل، فماذا على والدي أن يفعل؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: نقول قبل الجواب عن سؤالها: إنه ينبغي للمرء ألا يحلف بالطلاق ولا بالنذر فمن كان حالفا فليحلف بالله أو ليصمت، كما أمر بذلك النبي ، وإذا حلف بالطلاق على فعل امرأته بأن قال: إن فعلت كذا فأنت طالق، أو على الطلاق إن فعلت كذا أو ما أشبه ذلك؛ فإنه بحسب نيته؛ إن كان نيته أن امرأته إذا فعلت ذلك فقد طابت نفسه منها، وكرهها ولا يريد العيش معها وقد خالفته في هذا الأمر، فإنها إذا خالفته وفعلت تكون طالقا؛ لأن هذا الرجل أراد الطلاق بهذا التعليق، أما إذا كان الرجل الذي قال لزوجته: إن فعلت كذا فأنت طالق، أو على الطلاق، أو ما أشبه ذلك إنما يريد بذلك تهييبها، وتحذيرها من هذا الأمر، والتأكيد عليها بفعل الطلاق، فإن هذا حكمه حكم اليمين بمعنى أنها إذا خالفته في ذلك وجب عليه أن يكفر كَفَّارة يمين، وهي عتق رقبة أو إطعام عشرة مساكين أو كسوتهم، يخير في ذلك، فإن لم يجد فصيام ثلاثة أيام متتابعة، وعلى هذا فنقول لهذا الأخ: ما نيتك في تعليق الطلاق بامرأتك إذا دخلت هذه المرأة إلى البيت؟ إن كانت نيتك أنك لا تريد زوجتك بعد هذه المخالفة، وأنك تكرهها وتريد طلاقها وفراقها، فإن زوجتك تطلق بهذا، أما إذا كان غرضك تهييب زوجتك وتحذيرها من هذا الأمر وأنك تريدها أن تبقى زوجتك ولو خالفتك في هذا الأمر، فإن الزوجة باقية، وعليك كَفَّارة يمين.

فضيلة الشيخ: في حالة وقوع الطلاق فعلًا تكون طلقة واحدة؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: إي نعم تكون طلقة واحدة.

فضيلة الشيخ: إذا كانت هي الأولى أو الثانية فله مراجعتها؟ فأجاب -رحمه الله تعالى : إي نعم إذا الأولى أو الثانية فله مراجعتها.

مطالب مرتبط:

(۶۰۶۳) حکم شکستن قسم به طلاق و کفاره آن

زبان خود را به قسم یاد نمودن به طلاق عادت نده، زیرا این امر خلاف شریعت است. بنابراین شایسته نیست انسان به قسم به طلاق عادت کند. اگر می‌‌خواهد قسم یاد کند به الله À قسم یاد نموده یا اینکه سکوت اختیار کند....

ادامه مطلب …

(۶۰۵۲) حکم قسم در نوشتن حقوق کارگران

هرگاه انسان قسم به الله À را با مشیئت الله À همراه سازد در صورتی که خلاف قسم خود نمود، چیزی بر او نیست. ....

ادامه مطلب …

(۶۰۹۲) حکم شکستن قسم برای ترک سیگار و کفاره آن

اگر گناهش را تکرار نمود با این وجود که قسم یاد نموده که آن را انجام ندهد بر او کفاره‌‌ی قسم واجب بوده که عبارت است....

ادامه مطلب …

(۶۰۹۸) کفاره‌ی قسم و تقدم غذا بر روزه

روزه او را از غذا دادن کفایت نمی‌‌کند چون توانایی غذا دادن را دارد. بنابراین اکنون واجب است به ده مسکین غذا دهد و به هر مسکین حدود یک کیلو برنج همراه گوشت برای خورشت قرار دهد......

ادامه مطلب …

(۶۰۷۹) حکم طلاق و کفاره در مورد قسم یاد شده به همسر برای جلوگیری از رفتن به خانواده

اگر منظور او از گفته‌‌اش به همسرش: اگر به خانه‌‌ی خانواده‌‌ات رفتی به طلاق هستی، این بوده که می‌‌خواسته او را تهدید و منع کند از اینکه به نزد خانواده‌‌اش برود؛ حکم قسم را دارد و می‌‌تواند از آن منصرف شود و کفاره‌‌ی قسم دهد....

ادامه مطلب …

(۶۰۸۷) حکم سفر همسر پس از قسم به حرام بودن

شایسته نیست انسان هرگاه می‌‌خواهد خانواده‌‌اش را از چیزی منع کند لفظ تحریم یا لفظ طلاق یا لفظ ظهار یا شبیه آن را به زبان بیاورد. یعنی شخصیتی قوی داشته باشد که نیاز به چنین چیزهایی نباشد....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه