چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۵۴۰۸) حکم ازدواج در عده و انتسطاب فرزند میان دو زوج

(۵۴۰۸) سوال: زنی ازدواج کرده بوده است و بعد از آن تقریبا دو سال با شوهرش ازدواج کرده است او را طلاق داده و قبل از تمام شدن عده‌اش در خلال یک ماه با مرد دیگر ازدواج کرده و قبل از گذشت ۹ ماه از ازدواج دومش بچه‌اش به دنیا آمده است، حکم ازدواج دوم او چیست؟ و حکم آن بچه‌ی به دنیا آمده چیست، به شوهر اول ملحق می شود یا دوم؟ و همچنین این زن باید چکار کند؟

جواب:

این سوال متضمن دو فقره است:

اول: این زن قبل از این که عده‌اش از شوهر اولش پایان یابد، ازدواج کرده است پس نکاحش باطل است چون این نهی شده است و اللهÀ می‌‌فرماید: {وَلَا تَعۡزِمُوا۟ عُقۡدَةَ ٱلنِّكَاحِ حَتَّىٰ یَبۡلُغَ ٱلۡكِتَـٰبُ أَجَلَهُۥ} [سوره البقرة: ۲۳۵] : (و تصمیم به عقد ازدواج نگیرید تا مدت مقرر (عده) به سرآید): و بر همین اساس بر آن‌ها واجب است که به خاطر باطل بودن نکاح از هم جدا گردند.

دوم: این بچه‌ برای ۹ ماه قبل از ازدواج دوم او بوده است و این بچه اگر قبل از گذشت ۶ ماه از جماع کسی که با او ازدواج کرده است در عده‌اش به وجود آمده است پس برای شوهر اول می‌باشد چون امکان ندارد که فرزندی به دنیا بیاورد که کمتر از ۶ ماه داشته باشد و زندگی کند لذا این فرزندی که قبل از گذشت ۶ ماه از جماع شوهر دوم به دنیا آمده است برای شوهر اول می‌باشد و اگر این فرزند بعد از گذشت بیش از ۴ سال از جدایی شوهر اول به دنیا آمده پس برای شوهر دوم می‌باشد و اگر بین این دو به دنیا آمده است پس احتمال دارد که برای یکی از آن‌دو باشد و اگر هر دو ادعا کردند پس به نسب‌شناس عرضه می‌شود و به هرکس که ملحق گردانید پس به او ملحق می‌شود.

و بعضی از اهل علم گفته‌اند: اگر بعد از ۶ ماه از جدایی شوهر اول به دنیا بیاید برای شوهر دوم می‌باشد یا به عبارتی صحیح‌تر برای جماع‌کننده‌ی دوم است که در عده‌ی او ازدواج کرده است، والله أعلم.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل امرأة كانت متزوجة وبعد أن عاشت حوالي سنتين مع زوجها طلقها، وفي خلال مدة شهر من طلاقها تزوجت برجل آخر قبل نهاية العدة، وقبل مضي تسعة أشهر من زواجها الثاني وضعت مولودًا، فما الحكم في هذا الزواج الثاني ؟ وما الحكم في المولود لمن يلحق بالزوج الأول أم بالثاني؟ وماذا يجب على الزوجة أن تفعل؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: تضمن هذا السؤال فقرتين:

الفقرة الأولى: إن هذه الزوجة تزوجت قبل انتهاء عدة زوجها الأول، فالنكاح هذا باطل؛ لأنه منهي عنه بقوله تعالى: ﴿ وَلَا تَعۡزِمُوا۟ عُقۡدَةَ ٱلنِّكَاحِ حَتَّىٰ یَبۡلُغَ ٱلۡكِتَـٰبُ أَجَلَهُۥ ﴾ [البقرة: ٢٣٥]. وعلى هذا فيجب التفريق بينهما لبطلان النكاح.

الفقرة الثانية: إن هذه المرأة أتت بمولود قبل تسعة أشهر من زواجها الثاني، هذا المولود إن كانت أتت به قبل مضي ستة أشهر من وطءِ مَن تَزوَّجَها في عدتها فهو للزوج الأول؛ لأنه لا يمكن أن تأتي بولد يعيش بأقل من ستة أشهر، فيكون الولد الذي أتت به بأقل من ستة أشهر من الوطء الثاني يكون للأول، وإن أتت به لأكثر من أربع سنين من فراق الأول فهو للواطئ الثاني، وإن أتت به فيما بين ذلك فإنه يحتمل أن يكون منهما – أي أن كل واحد منهما يحتمل أن يكون منه فإذا ادعياه فإنه يُعرض على القافة، فمن ألحقته به لحقه.

وقال بعض أهل العلم إذا أتت به لأكثر من ستة أشهر من فراق الأول فإنه يكون للزوج الثاني أو بعبارة أصح للواطئ الثاني الذي تزوجها في عدتها. والله أعلم.

مطالب مرتبط:

(۵۴۰۶) آیا برای زن مطلقه جایز است که از خانه برای رفع نیازهایش خارج گردد؟

قول راجح در مورد زنی که طلاق رجعی داده شده است این می‌باشد که مانند زنی است که طلاق داده نشده است یعنی می‌تواند نزد همسایگانش یا خویشاوندانش یا مسجد برای شنیدن وعظ یا مانند آن برود و مانند زنی که شوهرش فوت کرده است، نیست....

ادامه مطلب …

(۵۴۱۲) حکم عده زن پس از فسخ نکاح بدون دخول در صورت وقوع خلوت

زنی که ازدواج کرده و شوهرش با او خلوت نموده و باهم صحبت کردند، باید عده بگذراند...

ادامه مطلب …

(۵۴۱۱) حکم نکاح با زنی در زمان عده

شایسته نیست که انسان نزد کسی برود و از او بخواهد که زنش را به خاطر او طلاق دهد...

ادامه مطلب …

(۵۴۰۲) حکم شرع در موردی مردی که زن خود را طلاق داده و بعد از ۷ ماه حامله بودن آن ظاهر گشته است

اگر بعد از طلاق سه حیض را گذرانده است پس این فرزند او نمی‌باشد چون عده را کامل کرده است و از او جدا شده است و این حاملگی (از مردی) جدید است....

ادامه مطلب …

(۵۴۰۴) آغاز زمان عده‌ی وفات در صورت تأخیر در اطلاع از مرگ شوهر

عده از زمان وفات شروع می‌شود نه از زمان با خبر شدن زن...

ادامه مطلب …

(۵۴۰۳) : اگر مردی با زنی عقد نکاح کند و مرد قبل از ازدواج بمیرد، آیا زن در این حالت باید عده بگذراند؟

اگر مرد با زن عقد کردند سپس مرد فوت کرده است قبل از این که با او همبستر شود، زن عده‌ی وفات را می‌گذراند که چهار ماه و ده روز است...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه