چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۵۲۵۳) حکم زنی که در هنگام عصبانیت به همسر و نزدیکان همسر دشنام می‌دهد

(۵۲۵۳) سوال: حکم زنی که در هنگام عصبانیت به همسر و نزدیکان همسر دشنام می‌دهد چیست؟

جواب:

غضب و خشم، گل آتشی است که شیطان در قلب بنی آدم قرار می‌دهد و رگ گردن او متورم می‌شود و صورت و چشمش قرمز می‌گردد و چه بسا ضایع شود لذا در قول یا فعلش تصرف نیکی نمی‌کند و برای همین قول راجح این است کسی که در هنگامی عصبانیتی که اختیار خود را ندارد طلاق دهد، طلاق واقع نمی‌گردد.

و همچنین این زنی که به همسر و خانواده‌ی همسرش دشنام می‌دهد در گمان من فقط به سبب خشمی است که شوهرش آن را به هیجان می‌آورد وگرنه معقول نیست که زنی در آرامش و رضایت با شوهرش، او و خانواده‌اش (مادر، پدر، خواهر و برادرش) را دشنام دهد این بعید است ولی چیزی که ظاهر است این است که شوهرش او را عصبانی کرده است تا این که به شوهرش و خانواده‌اش دشنام می‌دهد.

و در این مناسبت شوهران از تعدی بر زنانشان به غیر حق بر حذر می‌دارم زیرا اللهÀ از آن بر حذر داشته است و فرموده است: {فَإِنۡ أَطَعۡنَكُمۡ فَلَا تَبۡغُوا۟ عَلَیۡهِنَّ سَبِیلًاۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِیࣰّا كَبِیرࣰا } [سوره النساء: ۳۴] : (پس اگر از شما اطاعت کردند، هیچ راهی برای (سرزنش و) تعدّی بر آن‌ها مجویید، (بدانید) که الله، بلند مرتبۀ بزرگ است): لذا او (الله) از تو ای شوهری که بر همسر خود چیره گشتی، بالاتر و بزرگ‌تر و عظیم‌تر است لذا بر حذر باش.

ولی بعضی از مردم العیاذ بالله زن را همانند خادم قرار داده‌اند بلکه حال او از خادم نیز بدتر است و در چیزی او را دشنام می‌دهد و بر او فشار می‌آورد و او را انسانی مانند خود به حساب نمی‌آورد با وجود این که رسول اللهﷺ به شوهر‌ها به بهترین راه‌ راهنمایی کرده است و فرموده است: «لَا يَفْرَكْ مُؤْمِنٌ مُؤْمِنَةً إِنْ كَرِهَ مِنْهَا خُلُقًا رَضِيَ مِنْهَا آخَرَ»[۱]: (هيچ مردِ مؤمنی، نسبت به زنی مؤمن (يعنی همسر خويش) بغض نداشته باشد؛ زيرا اگر يک اخلاقش را نمی پسندد، اخلاق ديگرش را می پسندد): یعنی ای شوهر اگر از یک اخلاق همسرت بدت آمد به اخلاق دیگر آن نگاه کن و مثلا اگر در درست کردن چایی تأخیر کرد یا غذا را بد پخت به روزهای بسیاری نگاه کن که غذا رو خوب پخته و چایی را درست کرده است و مانند آن.

لذا بر شوهرها واجب است که در همسران خود تقوای اللهÀ را رعایت کنند و حق آنان را ادا نمایند همانطور زن نیز حق شوهرش را که اللهÀ واجب گردانیده است ادا نماید: {وَلَهُنَّ مِثۡلُ ٱلَّذِی عَلَیۡهِنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِۚ وَلِلرِّجَالِ عَلَیۡهِنَّ دَرَجَةࣱ وَٱللَّهُ عَزِیزٌ حَكِیمٌ} [سوره البقرة: ۲۲۸] : (و برای زنان حقوق شایسته‌ای است همانند (حقوق و وظایفی) که بر عهده آن‌هاست، و مردان بر آنان برتری دارند، و الله توانمند حکیم است).


[۱] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما الحكم في امرأة تسب زوجها وأقارب زوجها عندما تغضب؟

فأجاب -رحمه الله تعالى -: الغضب جمرة يلقيها الشيطان في قلب ابن آدم، فتنتفخ أوداجه، ويحمر وجهه وعيونه، وربما يضيع، فلا يحسن أن يتصرف بالقول أو بالفعل؛ ولهذا كان القول الراجح أنَّ من طلق عن غضب لا يملك به نفسه فإن طلاقه لا يقع. وهكذا هذه الزوجة التي تسب زوجها وأقاربه في ظني أنه لا يحملها على ذلك إلا الغضب، الذي يثيره زوجها، وإلا فلا يُعقل أن امرأة في هدوء ورضا مع الزوج تقوم تسبه، وتسب أقاربه أمه وأباه وأخته وأخاه هذا بعيد، لكن يظهر أن الزوج أغضبها، حتى صارت تسبه وتسب أقاربه.

وبهذه المناسبة أحذر الأزواج من التطاول على الزوجات بغير حق؛ لأن الله تعالى حذَّر من ذلك، فقال: ﴿ فَإِنۡ أَطَعۡنَكُمۡ فَلَا تَبۡغُوا۟ عَلَیۡهِنَّ سَبِیلًاۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِیࣰّا كَبِیرࣰا ﴾ [النساء: ٣٤]. فهو أعلى منك أيها الزوج الذي علوت على زوجتك، وأكبر منك، وأعظم منك، فاحذره.

لكن بعض الناس – والعياذ بالله – يجعل الزوجة كأنها خادم، بل أسوأ حالا من الخادم فيشتمها عند كل مناسبة، ويضيق عليها عند كل مناسبة، ولا يعتبرها إنسانة مثله، مع أن النبي صلى الله عليه وسلم يا أرشد الأزواج إلى طريق أمثل، فقال صلى الله عليه وسلم: «لَا يَفْرَكْ مُؤْمِنٌ مُؤْمِنَةٌ إِنْ كَرِهَ مِنْهَا خُلُقًا رَضِيَ مِنْهَا آخَرَ». يفرك: أي يبغض، يعني أنك أيها الزوج إذا كرهت من زوجتك خُلقًا فانظر إلى أخلاقها الأخرى، إذا كرهت منها أنها أبطأت في إصلاح الشاي، أو أساءت طبخ الغداء، فانظر إلى الأيام الكثيرة التي أحسنتْ فيها في طبخها، وصنع الشاي، وما أشبه ذلك.

فالواجب على الأزواج الذكور أن يتقوا الله -عز وجل- في أزواجهم، وأن يقوموا بحقهم، كما أن على المرأة أيضًا أن تقوم بحق زوجها الذي أوجبه الله عليها: ﴿ وَلَهُنَّ مِثۡلُ ٱلَّذِی عَلَیۡهِنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِۚ وَلِلرِّجَالِ عَلَیۡهِنَّ دَرَجَةࣱ وَٱللَّهُ عَزِیزٌ حَكِیمٌ ﴾ [البقرة: ٢٢٨].

مطالب مرتبط:

(۵۲۳۶) حکم شرعی هجر همسر ناسازگار

می‌توانی در صحبت کردن او را کمتر از سه روز هجر کنی اما در بستر هرآنقدر که بخواهی می‌توانی از او دوری جویی تا این‌که آنچه بر او به نسبت تو واجب است، انجام دهد....

ادامه مطلب …

(۵۲۳۲) محدوده‌ی عدالت میان همسران در تقسیم زمان

میل نمودن به یکی از همسران از گناهان کبیره است زیرا که وعید فقط برای گناهان کبیره می‌باشد و برای همین نیز مرد باید در مورد همسرانش تقوای اللهÀ را رعایت کند و به هر آنچه توانایی آن را دارد عدالت کند..

ادامه مطلب …

(۵۲۶۴) حکم ترک صله‌ رحم به سبب منع شوهر

گناهی در عدم زیارت کردن خانواده‌اش بر او نیست مادامی که منع از طرف شوهر او می‌باشد ولی آن شوهر را نصیحت می‌کنم که با او معاشرت نیکی داشته باشد و او را از زیارت خانواده‌اش محروم نکند....

ادامه مطلب …

(۵۲۹۹) حکم حضور مردان نامحرم در منزل زن در غیاب شوهر

برای زن حلال نیست که کسی از غیر محرمش وارد خانه‌ی شوهرش شود...

ادامه مطلب …

(۵۲۷۷) حکم شرعی غیبت طولانی شوهر از همسر به‌ سبب مهاجرت کاری

اگر برای ضرورت طلب رزق است اشکالی ندارد و زن بدان راضی است...

ادامه مطلب …

(۵۲۲۰) برخورد شرعی و اخلاقی با نارضایتی برخی زنان از موضوع تعدد زوجات

این طبیعت زن است ولی زن عاقل جانب عاطفه و غیرت از جانب حکمت و شریعت بر او غالب نمی‌شود لذا شریعت چندهمسری را برای مرد مباح کرده است...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه