پنج‌شنبه 17 ربیع‌الثانی 1447
۱۷ مهر ۱۴۰۴
9 اکتبر 2025

(۴۸۹۹) حکم ارث نامزدی که عقد کرده اما دخولی صورت نگرفته، در صورت فوت شوهر

(۴۸۹۹) سوال: شخصی با دختری باکره نامزد کرد و خطبه عقد بین آنها جاری شد. اما قبل از دخول، این شخص فوت کرد و از خود ارثی بر جای گذاشت. این شخص هیچ ورثه‌ای ندارد، نه مادر نه پدر نه فرزند و نه فامیل. آیا نامزد وی با وجود اینکه دخول صورت نگرفته، می‌تواند اموال او را به ارث ببرد؟ لطفا پاسخ بفرمایید متشکریم.

جواب:

بله، از او ارث خواهد برد و دلیل آن این سخن پروردگار است که می‌فرماید:{ وَلَهُنَّ ٱلرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْتُمْ إِن لَّمْ يَكُن لَّكُمْ وَلَدٌۭ ۚ فَإِن كَانَ لَكُمْ وَلَدٌۭ فَلَهُنَّ ٱلثُّمُنُ مِمَّا تَرَكْتُم ۚ مِّنۢ بَعْدِ وَصِيَّةٍۢ تُوصُونَ بِهَآ أَوْ دَيْنٍۢ ۗ}{و برای زنان شما یک چهارم ترکه شماست، اگر شما فرزندی نداشته باشید، پس اگر فرزندی داشته باشید یک هشتم از ترکه شما از آن آن‌هاست، بعد از انجام وصیتی که به آن سفارش کرده‌اید و بعد از ادای دین}(نساء ١٢) پس زن به محض جاری شدن عقد صحیح زوجه محسوب می‌شود و اگر پس از جاری شدن عقد همسر وی فوت کند، سهم الارث به او تعلق خواهد گرفت و باید عده را رعایت کند حتی اگر دخول صورت نگرفته باشد. پس به او مهریه کامل تعلق خواهد گرفت و هر آنچه پس از پرداخت مهریه باقی می‌ماند به نزدیکترین فرد ذکور خواهد رسید.

و در این مساله اگر هیچ وارث عصبی و فرضی برای این مرد یافت نگردید، پس از آن که سهم زن به او داده شد، باقی ارثیه به بیت المال تعلق خواهد گرفت، زیرا بیت المال مالک هر ملکی است که صاحب آن مشخص نیست.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: خطب شخص ما فتاة بكرًا، وتم عقد الزواج، وقبل الدخول بها توفي هذا الرجل، وخلف وراءه تركة، وليس له أولاد، ولا أقرباء، ولا أحد من الورثة، غير هذه الزوجة التي عقد عليها، فهل ترثه وهو لم يدخل بها، أفيدونا مشكورين؟

فأجاب رحمه الله تعالى: الجواب نعم ترثه، وذلك لعموم قوله – تعالى -: ﴿ وَلَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْتُمْ إِن لَّمْ يَكُن لَّكُمْ وَلَدٌ فَإِن كَانَ لكُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَكْتُم مِّنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ تُوصُونَ بِهَا أَوْ دين [النساء: ١٢] فالزوجة تكون زوجة بمجرد العقد الصحيح، فإذا تم العقد الصحيح، ومات زوجها عنها ورثته، ولزمتها عدة الوفاة، وإن لم يدخل بها، ولها المهر كاملا، وما زاد على ميراثها من تركته فإنه يكون لأولى رجُل ذَكَرٍ.

وفي هذه المسألة التي سأل عنها السائل، إذا لم يوجد لهذا الميت أحد من الورثة، لا أصحاب فروض ولا عَصَبة، فإن ما زاد على نصيب المرأة يكون في بيت المال، لأن بيت المال جهة يئول إليها كل مال ليس له مالك مُعَيَّن.

مطالب مرتبط:

(۴۸۹۷) عصبه چه کسانی هستند؟

به هرکس که به صورت غیرتقدیری ارث ببرد عصبه می‌گویند. ...

ادامه مطلب …

(۴۹۰۷) تقسیم ارث در حالت فوت زن با داشتن همسر و فرزند

اگر زنی بمیرد و وراث او شامل شوهر و یک فرزند باشند و می‌دانیم که فرزند در لغت به هر دو جنس مونث و مذکر دلالت دارد، در این حالت به زوج او یک چهارم ماترک ارث خواهد رسید...

ادامه مطلب …

(۴۹۲۱) حکم شرعی انتقال ارث مادر به برادر تنی و حقوق فرزندان از این ارثیه

اگر این مال را در حال صحت و سلامت به برادرش بخشیده است، هیچ اشکالی در این امر نیست و می‌تواند هر طور که می‌خواهد در مال خود دخل و تصرف کند...

ادامه مطلب …

(۴۸۹۳) بسیاری از مردم سهم زنان را از ارثیه به ایشان نمی‌دهند. آیا توصیه‌ای به این افراد دارید؟

بر هیچکس حلال نیست که از پرداخت سهم زنان به آنها امتناع کند و هر کس مرتکب این کار شود، ظالم دشمن خویی است که از حدود الهی تجاوز کرده است....

ادامه مطلب …

(۴۸۸۹) حکم شرعی اموال دختر فوت‌ شده

این طلا ارثیه محسوب می‌گردد و اگر این دختر ورثه دارد باید میان آنها تقسیم گردد (طبق شریعت الهی). ...

ادامه مطلب …

(۴۹۰۵) حکم ارث نوه پسری در صورت فوت مادر پیش از پدربزرگ و تعیین سهم‌الارث دختر و زوجه

اگر این نوه پسری همان جوانی  باشد که در سوال قید شده است، در این حالت به زوجه یک هشتم (در صورت وجود دختر و نوه) می‌رسد و به دختر نصف و باقیمانده ارثیه به نوه پسری خواهد رسید. ...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه