سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۴۸۷۴) حکم ارث‌بری فردی که نماز را به طور منظم به جا نمی‌آورد

(۴۸۷۴) سوال: آیا وارثی که به صورت منظم نماز نمی‌خواند و فقط در روزهای جمعه و در ماه رمضان نماز می‌خواند، باید از ارث کاملا محروم گردد یا سهمی به او خواهد رسید؟ و یا اینکه باید سهم او را برایش حفظ کنیم تا روزی که توبه می‌کند و نمازهایش را منظم می‌خواند؟

جواب:

در امر فرد تارک صلاة بین علما اختلاف وجود دارد. برخی از آنها می‌گویند: تارک صلاة کافر و مرتد است و از نزدیکان مسلمانش چیزی به ارث نمی‌برد چنان که پیامبر اکرم می‌فرمایند:«لا يَرِثُ الْمُسْلِمُ الْكَافِرَ، وَلا يَرِثُ الْكَافِرُ الْمُسْلِمَ»: «نه مسلمان از کافر ارث می برد و نه کافر از مسلمان». برخی دیگر از علما اما قایل به این هستند که که کسی که نماز را ترک می‌کند کافر نمی‌گردد و می‌تواند از اموال نزدیکان مسلمانش ارث ببرد. اما قول صحیح این است که کسی که نماز را ترک کرده کافر است و از ملت اسلام خارج شده و مرتد محسوب می‌گردد، مگر اینکه توبه کند و به اسلام بازگردد. اگر توبه کرد و قبل از مرگ شخص مورث به اسلام بازگشت، در این حالت از مال او ارث خواهد برد و اگر چنین نکند چیزی به او نخواهد رسید. اما آیا انسان با ترک یک یا دو یا سه یا … نوبت از نمازهایش کافر می‌گردد یا شرط کافر اعلام کردن یک شخص این است که نمازهایش را به صورت کامل ترک نماید؟ به نظر م کسی کافر است که به صورت کامل نماز خواندن را ترک کند و کسی که گاه گاه نماز می‌خواند کافر محسوب نمی‌شود زیرا پیامبر اکرم ﷺ می‌فرمایند: «إن بين الرجل وبين الكفر والشرك ترك الصلاة»«مرز بین مرد و کفر و شرک، ترک نماز است». و نفرموده‌اند یک نوبت نماز، بلکه فرمود‌ه‌اند ترک نماز به صورت کلی. در جای دیگر نیز می‌فرمایند: «إن العهد الذي بيننا وبينهم الصلاة، فمن تركها فقد كفر»«عهد بین ما و ایشان نماز است، هرکس آن را ترک کند کافر شده است. »

بنابراین می‌گوییم: کسی که گاهی نماز می‌خواند و گاهی نمی‌خواند کافر نیست و از نزدیکان مسلمانش که فوت می‌کنند ارثیه به او خواهد رسید.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: الوارث الذي لا يصلي بانتظام، كأن يصلي الجمعة ورمضان، هل يرث، أم يُخرَم مطلقا، أم يُحبَس له نصيبه، حتى يتوب إلى الله، وينتظم في صلاته؟

فأجاب رحمه الله تعالى: هذا مبني على اختلاف العلماء في تارك الصلاة، فمن قال: إن تارك الصلاة كافر مرتد فإنه لا يرث من قريبه المسلم، لقول النبي صلى الله عليه وسلم: «لا يَرِثُ المُسْلِمُ الكَافِرَ، وَلَا الكَافِرُ المُسْلِمَ». ومن قال: إنه لا يكفر. فإن تركه الصلاة لا يمنعه من ميراثه من قريبه المسلم، ولكن الصحيح أن تارك الصلاة يكفر كُفرا مخرجا عن الملة، وأنه يكون مرتدا، إلا أن يتوب، ويرجع إلى الإسلام، فإن تاب ورجع إلى الإسلام قَبْلَ موت مُوَرّثه وَرِثَ منه، وإلا فلا، ولكن هل يكفر الإنسان إذا ترك صلاة، أو صلاتين، أو ثلاثا، أو أربعا، أو لا بد من الترك المطلق ؟ الذي يظهر لي أنه لا يكفر إلا بالترك المطلق، بحيث لا يصلي أبدا، وأما من يصلي أحيانا، فإنه لا يكفر لقول الرسول -عليه الصلاة والسلام-: «إِنَّ بَيْنَ الرَّجُلِ وَبَيْنَ الشِّرْكِ وَالْكُفْرِ تَرْكَ الصَّلَاةِ». ولم يقل ترك صلاة، بل قال ترك الصلاة، وهذا يقتضي أن يكون الترك المطلق، وكذلك قال: «العَهْدُ الَّذِي بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمُ الصَّلَاةُ، فَمَنْ تَرَكَهَا فَقَدْ».

وبناء على هذا نقول: إن الذي يصلي أحيانا، ويدع أحيانا ليس بكافر، وحينئذ يرث من قريبه المسلم.

مطالب مرتبط:

(۴۹۰۰) حکم عده و ارث برای زنی که پس از عقد و پیش از زفاف شوهرش فوت کرده است

اگر مردی زنی را به عقد خود درآورد و پیش از دخول، فوت کند، بر زن واجب است که عده را به مدت چهار ماه و ده روز رعایت کند...

ادامه مطلب …

(۴۹۱۷) حق تعصیبی فرزندان عموی متوفی در ارث

تا زمانی که پدر در قید حیات باشد هیچکس حقی در تعصیب ندارد مگر فرزندان پسر، زیرا فرزندان پسر در تعصیب بر پدران تقدم دارند. ...

ادامه مطلب …

(۴۹۱۸) آیا وجود فرزندان باعث محروم شدن عموها از ارث آنها می‌گردد؟

بله فرزندان مذکر باعث محروم شدن عموها از ارث آنها می‌گردند.....

ادامه مطلب …

(۴۹۱۶) تقسیم ارث با توجه به وصیت پدر و مادر در خصوص صدقه

در مورد ماترک پدر ابتدا ثڵث آن برای انجام وصیت وی جدا می‌شود و سپس باقیمانده آن تقسیم می‌گردد....

ادامه مطلب …

(۴۹۱۵) تقسیم ارثیه پدر میان همسر، فرزندان و سایر وراث

به عموها و عمه‌هایت هیچ سهمی تعلق نمی‌گیرد چون پدرت اولاد ذکور دارد...

ادامه مطلب …

(۴۹۱۹) حکم ارث بردن برادرزاده‌ها پس از فوت فرد بدون پسر

ممکن است برادرزاده‌هایت قبل از تو فوت کنند و تو از آنها ارث ببری، زیرا تو عموی آنها هستی. اما اگر تو قبل از آنها بمیری، دخترانت تنها آنچه شرع برای ایشان مقدر کرده یعنی دو سوم مال را اخذ خواهند کرد و بقیه آن به اقوام پدری خواهد رسید،...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه