(۴۸۷۴) سوال: آیا وارثی که به صورت منظم نماز نمیخواند و فقط در روزهای جمعه و در ماه رمضان نماز میخواند، باید از ارث کاملا محروم گردد یا سهمی به او خواهد رسید؟ و یا اینکه باید سهم او را برایش حفظ کنیم تا روزی که توبه میکند و نمازهایش را منظم میخواند؟
جواب:
در امر فرد تارک صلاة بین علما اختلاف وجود دارد. برخی از آنها میگویند: تارک صلاة کافر و مرتد است و از نزدیکان مسلمانش چیزی به ارث نمیبرد چنان که پیامبر اکرم میفرمایند:«لا يَرِثُ الْمُسْلِمُ الْكَافِرَ، وَلا يَرِثُ الْكَافِرُ الْمُسْلِمَ»: «نه مسلمان از کافر ارث می برد و نه کافر از مسلمان». برخی دیگر از علما اما قایل به این هستند که که کسی که نماز را ترک میکند کافر نمیگردد و میتواند از اموال نزدیکان مسلمانش ارث ببرد. اما قول صحیح این است که کسی که نماز را ترک کرده کافر است و از ملت اسلام خارج شده و مرتد محسوب میگردد، مگر اینکه توبه کند و به اسلام بازگردد. اگر توبه کرد و قبل از مرگ شخص مورث به اسلام بازگشت، در این حالت از مال او ارث خواهد برد و اگر چنین نکند چیزی به او نخواهد رسید. اما آیا انسان با ترک یک یا دو یا سه یا … نوبت از نمازهایش کافر میگردد یا شرط کافر اعلام کردن یک شخص این است که نمازهایش را به صورت کامل ترک نماید؟ به نظر م کسی کافر است که به صورت کامل نماز خواندن را ترک کند و کسی که گاه گاه نماز میخواند کافر محسوب نمیشود زیرا پیامبر اکرم ﷺ میفرمایند: «إن بين الرجل وبين الكفر والشرك ترك الصلاة»«مرز بین مرد و کفر و شرک، ترک نماز است». و نفرمودهاند یک نوبت نماز، بلکه فرمودهاند ترک نماز به صورت کلی. در جای دیگر نیز میفرمایند: «إن العهد الذي بيننا وبينهم الصلاة، فمن تركها فقد كفر»«عهد بین ما و ایشان نماز است، هرکس آن را ترک کند کافر شده است. »
بنابراین میگوییم: کسی که گاهی نماز میخواند و گاهی نمیخواند کافر نیست و از نزدیکان مسلمانش که فوت میکنند ارثیه به او خواهد رسید.