چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۴۴۱۹) حکم نیت حج برای کسی که قبل از ادای آن از دنیا رفته است

(۴۴۱۹) سوال: مردی نیت حج مرده و آنچه نزدش بوده را فروخته است تا این که بتواند حج کند اما اجلش فرا رسیده، حکم آن چیست؟ و آیا صحیح است که او نیت کرده پس حج بر او نوشته می‌شود؟ لطفاً در این مورد ما را راهنمایی کنید بارک الله فیکم.

جواب:

این مردی که عزم حج کرده و آنچه نزدش بوده را فروخته است تا حج را به جا آورد امید داریم که اللهÀ برای او اجر حج کننده را برایش بنوسید زیرا نیت عمل صالح را داشته و آن مقداری از اسباب را که توانسته اتخاذ کرده و کسی که نیت عمل صالحی را داشته باشد و آنچه از اسباب بر او مقدر است را انجام داده است آن برایش نوشته می‌شود و اللهÀ فرموده است: {وَمَن یَخۡرُجۡ مِنۢ بَیۡتِهِۦ مُهَاجِرًا إِلَى ٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ ثُمَّ یُدۡرِكۡهُ ٱلۡمَوۡتُ فَقَدۡ وَقَعَ أَجۡرُهُۥ عَلَى ٱللَّهِۗ } [سوره النساء: ۱۰۰] : (و کسی‌که به قصد هجرت به سوی الله و پیامبرش، از خانه خود بیرون رود، آنگاه مرگش فرا رسد، قطعاً پاداشش بر الله است): و اگر این مردی که مالش را فروخته تا این که حج به جا آورد و حج فرض را به جا نیاورده بوده است پس از جانب او با این مالی که آماده کرده است، حج می‌شود و یکی از اولیا او یا کسی دیگر از جانبش حج می‌کند و این در حدیث متقق علیه از ابن عباسJ آمده است: «أَنَّ امْرَأَةً مِنْ جُهَيْنَةَ جَاءَتْ إِلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَقَالَتْ : إِنَّ أُمِّي نَذَرَتْ أَنْ تَحُجَّ فَلَمْ تَحُجَّ حَتَّى مَاتَتْ، أَفَأَحُجُّ عَنْهَا ؟ قَالَ : ” نَعَمْ، حُجِّي عَنْهَا!»[۱] : (زنی از قبيلةٌ جهینه نزد رسول اللهﷺ آمد و گفت: «مادرم نذر کرده بود که حج کند ولی حج نکرد تا آنکه وفات کرد، آیا من از جانب او حج کنم؟ رسول  اللهﷺ فرمود: بله از جانب او حج را به جا آور): و این در حجة الوداع بود.


[۱] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: رجل نوى الْحَجَّ وعندما أراد الذهاب إلى الْحَجِّ وافته المنية، وقد كان قد باع ما عنده من أجل الحَجِّ، فما حكم هذا؟ وهل يصح إذا نوى أن يكتب له حج؟ أفيدونا بارك الله فيكم.

فأجاب – رحمه الله تعالى-: هذا الرجل الذي عزم على الْحَجِّ فباع ما عنده ليَحُجَّ به فوافته المنية قبل أن يقوم بالْحَجِّ، نرجو أن يكتب الله -عز وجل- له أجر الحاج، لأنه نوى العمل الصالح، وفعل ما قدر عليه من أسبابه، ومن نوى العمل وفعل ما قدر عليه من أسبابه فإنه يكتب له قال الله -تبارك وتعالى-: ﴿ وَمَن يخرج مِنْ بَيْتِهِ مُهَاجِرًا إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ، ثُمَّ يُدْرِكْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ ﴾ [النساء: ١٠٠]، وإذا كان هذا الرجل الذي باع ماله ليَحُجَّ لم يَحُجَّ فَرِيضَةِ الْإِسْلَامِ، فإنه يُحِجُ عنه بعد موته بهذه الدراهم التي هيأها ليَحُجَّ بها، يحج بها عنه أحد أوليائه أو من غيرهم، وذلك لما في المتفق عليه من حديث ابن عباس رضي الله عنهما: أن امرأة جاءت إلى النبي صلى الله عليه وسلم فقالت: يا رسول الله إن أمي نَذَرَتْ أَنْ تَحجَّ فلم تَحَجَّ حتى ماتت، أَفَأَخْجُ عنها؟ قال «نعم» وكان ذلك في حجة الْوَدَاعِ.

مطالب مرتبط:

(۴۴۰۱) حکم طواف وداع در حج قران و اثر آن بر صحت مناسک

ادای عمره قبل از وقوف به عرفه، عمل کسی که حج قران را به جا می‌آورد نیست بلکه عمل کسی که حج تمتع را به جا می‌آورد اما در هر صورت خیر شده است زیرا برای کسی که حج قران انجام می‌دهد شایسته است که نیتش را به عمره تغییر دهد تا این که حج تمتع را به جا آورد همانطور که رسول اللهﷺ به اصحابی که قربانی نداشتند، امر نمود....

ادامه مطلب …

(۴۳۹۸) حکم حاجی مریضی که نتوانسته رمی جمرات و طواف افاضه را در وقت مقرر انجام دهد

اگر این مردی که در روز عرفه بیمار شده است و بیماریی او به گونه بوده است که نمی‌توانسته است نسکش را به اتمام برساند و اگر در ابتدای احرامش شرط قرار داده است که اگر مانعی برای من به وجود آمد از همان‌جا از احرام بیرون می‌آیم، چیزی بر او لازم نیست...

ادامه مطلب …

(۴۴۰۳) حکم نقص در طواف وداع به دلیل خستگی و عدم توانایی

کسی که واجبی را ترک کرد فدیه را باید گوسفند (نر یا ماده) یا بز (نر یا ماده) در مکه ذبح کند و بین فقرا تقسیم کند....

ادامه مطلب …

(۴۴۱۴) حکم ناتمام ماندن سعی عمره به‌ دلیل ازدحام در شب ۲۷ رمضان

بر ایشان واجب است که در حالت احرام به مکه بازگردند و سعی را تمام کنند ولی سعی را از اول شروع کنند لذا هفت دور سعی را انجام دهند و سر خود را بتراشند یا این که کوتاه کنند  و قبل از این اگر محظورات احرام را انجام داده‌اند چیزی بر آن ها لازم نیست چون که جاهل بوده‌اند

ادامه مطلب …

(۴۴۰۲) حکم ترک طواف وداع و نحوه جبران آن برای پدر مسن

مادامی که پدرت فقط طواف وداع را ترک کرده است، اهل علم می‌گویند کسی که واجبی را از واجبات حج ترک کند بر او واجب است که فدیه‌ای را در مکه ذبح کند و بین فقرا توزیع کند ...

ادامه مطلب …

(۴۳۹۵) حکم ترک رمی جمرات در ایام تشریق با شک در وکالت پس از گذشت سال‌ها

آن چیزی که فقها مقرر داشته‌اند واجب می‌باشد یعنی بدل رمی را گوسفند یا بز نر یا ماده را در مکه ذبح کند و بین فقرا توزیع کند ....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه