سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۴۳۸۹) لطفاً این حدیث را شرح دهید: «عمره‌ی در رمضان به نسبت دیگر ما‌ها برابر با حج است».

(۴۳۸۹) سوال: لطفاً این حدیث را شرح دهید: «عمرةُ في رمضان تعدلُ حَجَّةً فيما سواه»: (عمره‌ی در رمضان به نسبت دیگر ما‌ها برابر با حج است): و حکم آن چیست؟

جواب:

معنای آن: انسان هنگامی که در رمضان عمره را به جا آورد اجر برابر با حج کردن را دارد نه این دیگر نیازی به حج کردن نداشته باشد و حج از او ساقط نمی‌شود و عمره‌ی در رمضان فقط اجر آن با حج برابر است و نظیر این، قول رسول اللهﷺ می‌باشد که خبر می‌دهد: «مَنْ قَالَ : لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ، وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ. عَشْرَ مِرَارٍ – كَانَ كَمَنْ أَعْتَقَ أَرْبَعَةَ أَنْفُسٍ مِنْ وَلَدِ إِسْمَاعِيلَ»[۱] : (هر كسى ده بار گفت: لَا إلَهَ إلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ، وَلَهُ الْحَمْدُ، وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ”، همانند كسى است كه چهار نفر (برده) از فرزندان اسماعيل را آزاد كرده باشد): و بدون شک این در اجر می‌باشد نه این که او را از آزاد کردن برده کفایت کند و برای همین کسی که بر او واجب است چهار برده را آزاد کند، با خواندن این ذکر نیز باید چهار برده را آزاد کند لذا واجب است که بین اجر و به جا آمدن و ساقط شدن آن عمل فرق بگذاریم بنابراین برابر بودن اجر لازمه‌اش این نیست که او را از انجام آن کار کفایت می‌کند همانطور که رسول اللهﷺ فرمود: «{قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ} تَعْدِلُ ثُلُثَ الْقُرْآنِ»[۲] : (سوره‌ی اخلاص برابر (در ثواب) یک سوم قرآن است): اما اگر انسان در یک رکعت سه بار سوره‌ی اخلاص را بخواند او را از خواندن فاتحه مستغنی نمی‌سازد با وجود این که برابری با کل قرآن می‌کند وقتی که آن را سه بار بخواند.


[۱] رواه مسلم (۲۶۹۳).

[۲] رواه مسلم (۸۱۱).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: أرجو من فضيلتكم شرح حديث رسول الله «عُمْرَةٌ في رمضان تَعْدِلُ حَجَّةً فيما سواه وما حكمه؟

فأجاب – رحمه الله تعالى -: معنى ذلك أن الإنسان إذا اعْتَمَرَ في شهر رمضان فإن هذه الْعُمْرَةَ تَعْدِلُ حجةً في الأجر، لا في الإجزاء، وقولنا: لا في الإجزاء. يعني: أنها لا تجزئ عن الْحَجِّ، فلا تَسْقُطُ بها الْفَرِيضَةُ، وإنما تعتبر هذه الْعُمْرَةُ من أجل وقوعها في هذا الشهر تعدل في الأجر حجة فقط، لا في الإجزاء، ونظير ذلك: أن النبي صلى الله عليه وسلم أخبر أن: «من قال لا إله إلا الله وحْدَهُ لا شَرِيكَ له، له الملك، وله الحمد وهو على كل شيء قَدِيرٌ عَشْرَ مَرَّاتٍ، كان كمن أَعْتَقَ أَرْبَعَةَ أنفس من ولد إسماعيل»، وهذا بلا شك في الأجر وليس في الإجزاء، ولهذا لو كان عليه أربع رقاب فقال هذا الذِّكْرَ لم يجزئه ولا عن رقبة واحدة، فيجب أن نعرف الفرق بين الإجزاء وبين المعادلة في الأجر، فالمعادلة في الأجر لا يلزم منها إجزاء، وكذلك قال النبي -عليه الصلاة والسلام -: «﴿ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ﴾ [الإخلاص : ١] تَعْدِلُ ثُلَثَ الْقُرْآنِ»، ولو أن الإنسان قرأها ثلاث مرات في ركعة ولم يقرأ الفاتحة ما أجزأته، مع أنها عدلت القرآن كله حينما قرأها ثلاثة مرات.

مطالب مرتبط:

(۴۳۴۰) حکم تأخیر در اتمام طواف افاضه تا بعد از نماز صبح روز عید

کفاره‌ای بر او نیست زیرا او طواف افاضه را در وقتش به جا آورده است...

ادامه مطلب …

(۴۳۴۹) آیا تأخیر در رمی روز اول ایام تشریق تا از بین رفتن شلوغی جایز است؟

آنچه از سنت می‌دانیم این است که رمی جمره‌ی عقبه روز عید از آخر شب عید تا طلوع فجر شب یازدهم می‌باشد ولی برای کسانی کم می‌توانند افضل این است که رمی نکنند تا طلوع خورشید و رمی جمرات ایام تشریق از زوال خورشید است...

ادامه مطلب …

(۴۳۷۹) آیا برای حاجی صحیح است که در ایام حج بیشتر از یک بار عمره کند؟

برای حاجی مشروع نیست که عمره کند مگر این که عمره‌ی تمتع برای کسی که حج تمتع آمده است انجام دهد یا عمره‌ی قِران در حج ادغام می‌کند...

ادامه مطلب …

(۴۳۳۷) حکم ماندن در مزدلفه به‌ جای منی و ذبح خارج از منی در ایام تشریق

بعد از این که انسان کاملا منی را گشت و مکانی برای ماندن نیافت در این صورت شب ماندن در منی از او ساقط شده است اما بر او واجب است که نزد آخرین خیمه‌ها بماند و خیمه را به دیگر خیمه‌‌های حجاج متصل کند...

ادامه مطلب …

(۴۳۶۷) آیا طواف وداع برای عمره‌گزار واجب است؟

هنگامی که کسی برای عمره می‌آید، طواف، سعی و تراشیدن سر یا کوتاه کردن آن را که به جا آورد از دو حالت خارج نیست: یا این که نیت خروج از مکه را بعد از انتهای عمره دارد که در این صورت طواف وداع برای او لازم نیست ...

ادامه مطلب …

(۴۳۲۰) حكم تقصیر برای فرد بی‌مو پس از حج یا عمره

هنگامی که سرت مو ندارند این عبادت از شما ساقط می شود چون‌که محل آن وجود ندارد...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه