دوشنبه 21 ربیع‌الثانی 1447
۲۱ مهر ۱۴۰۴
13 اکتبر 2025

(۴۳۲۷) آیا سعی قبل از طواف صحیح است؟

(۴۳۲۷) سوال: مادرم به حج رفته است و قبله از این طواف کعبه کند هفت مرتبه طواف صفا و مروه کرده است، جواب شما در این مورد چیست وفقکم الله؟

جواب:

اگر این در حج رخ داده است، صحیح است و اشکالی ندارد همانطور که اگر در روز عید طواف افاضه کرده و و قبل از این که طواف کند سعی را به جا آورده است لذا اشکالی در آن نیست زیرا مردی از رسول اللهﷺ سوال کرد که قبل از آن طواف کنم سعی کردم رسول اللهﷺ فرمود: «لا حرج» و این را ابو داود روایت کرده است و حدیث جید است و بعضی از اهل علم آن را تصحیح کرده‌اند و این ظاهر عموم قول صحابی می‌باشد: از رسول اللهﷺ هیچ چیزی در این روز از  تقدیم و تأخیر شده بود پرسیده نشده بود مگر آن‌که فرمود: «افعل و لا حرج»[۱] : (انجام بده و اشکالی ندارد): و این در صحیحین است.

اما اگر در عمره باشد جمهور اهل علم بر این باور هستند که اگر کسی سعی را بر طواف مقدم کند آن سعی فاسد است و اگر این شخص قبل از تمام شدن عمره، حج را در عمره داخل کند و حج قران می‌باشد و این زن یعنی مادرش حج قران به جا آورده و در این صورت اعمال او کامل می‌باشد و برخی از اهل علم نیز  که کم نیز هستند می‌گویند که اگر جاهل باشد و سعی را بر طواف تقدیم کند فاسد نمی‌شود و به جا آمده است.

و در هر صورت مادر شما حجش صحیح است و عمره‌اش کامل می‌باشد و تفاوتی نمی‌کند که حج او قران یا تمتع باشد چیزی بر گردن او نیست.

سوال کننده: شیخ بزرگوار چگونه از حج تمتع به قران انتقال می‌یابد؟

جواب: بیرون آمدن از احرام، این را منع نمی‌کند مادامی که نسک باقی است زیرا از خصوصیت‌های حج و عمره می‌باشد که نیت در آن دو تأثیری ندارد یعنی انسان اگر نیت خروج از آن را بکند و نسکش باقی باشد او با این نیت از آن خارج نمی‌شود اگرچه احرامش را بیرون بیاندازد و تحلل کند همچنام بر او نسک باقی است و این تحلل نفعی به او نمی‌رساند یعنی از نسک با نیت خارج نمی‌شود و این از خصوصیت‌های حج است بنابراین بر این اساس که عمره‌ی او تمام شده تحلل کرده در واقع عمره‌اش تمام نشده و باقی است.

سوال کننده: شیخ بزرگوار اما آیا چیزی بر او به خاطر این تحلل لازم می‌باشد:

جواب: چیزی بر او لاژم نیست چون جاهل بوده است.


[۱] رواه البخاری (۸۳) و مسلم (۱۳۰۶).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ذهبت والدتي إلى حَج بيت الله الْحَرَامِ، إلا أنها طافت بالصَّفَا وَالْمَرْوَةِ سبعة أشواط قبل أن تَطَوفَ الْكَعْبَةَ، فما تقولون عن ذلك، أجيبوني وفقكم الله؟

فأجاب رحمه الله تعالى: نقول: إن كان هذا في الْحَجِّ، فالصحيح أنه لا بأس به، كما لو نزلت يوم العيد فطافت لطواف الْإِفَاضَةِ، وسعت سَعْيِ الْحَجِّ قبل أن تطوف، فإنه لا حرج عليها في ذلك لأن النبي صلى الله عليه وسلم سأله رجل فقال: سعيت قبل أن أطوف فقال: «لَا حَرَجَ »وهذا أخرجه أبو داود، وهو حديث جيد صححه بعض أهل العلم، وهو ظاهر من عموم قول الصحابيرضي الله عنه: ما سئل يومئذ عن شيء قُدِّمَ ولا أُخَّرَ إلا قال: «افْعَلْ وَلَا حَرَجَ»، وهذا في الصحيحين.

وأما إذا كان ذلك في الْعُمْرَةِ، فإن جماهير أهل العلم يرون أن السعي فاسد بتقديمه على الطَّوَافِ، وفي هذه الحال إذا كان السَّعي فاسدًا، فإن هذا الرجل يكون قد أدخل الْحَجَّ على الْعُمْرَةِ قبل إكمالها، ويكون قارنا، وأقصد بالرجل «الْمَرْأَة» التي هي والدته تكون ،قَارِنَة، وحينئذ يكون نُسُكُها تاما، ويرى بعض أهل العلم – وهم قلة – أن تقديم السَّعي على الطَّوَافِ حتى فِي الْعُمْرَةِ إِذا كان عن جهل، فإنه لا يضر.

فعلى كل حال والدتك حجها صحيح، وعمرتها تامة، سواء كانت متمتعة أم قارنة، ولا شيء عليها.

فضيلة الشيخ: لكن كيف تنتقل من التَّمَتُّع إلى القِران؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: إحلالها لا  يمنع ما دام النُّسُك باقيا، لأن من خصائص الْحَج وَالْعُمْرَةِ أن النيَّةَ لا تؤثر فيهما، بمعنى: أن الإنسان لو نوى الخروج فنسكه باق لا يخرج منه بالنية، لو تحلل ورفض إحرامه، وقد بقي عليه شيء من النُّسُكِ، فإنه لا ينفعه هذا التحلل، يعني: أنه لا يخرج من النسك بالنية، وهذا من خصائص الْحَجّ، وعلى هذا فإذا كانت تحللت على أن عمرتها انقضت وهي لم تنقض فعمرتها باقية.

فضيلة الشيخ: لكن ألا يلزمها شيء عن هذا التحلل؟

فأجاب رحمه الله تعالى : ما يلزمها شيء لأنها جاهلة.

مطالب مرتبط:

(۴۳۴۵) کم تأخیر رمی روز دوم عید به روز سوم به‌ سبب ازدحام

حکمش این است که کاری که کرده است مشکلی ندارد لذا اگر نتوانستی در روز اول رمی کنی و در روز دوم رمی کردی مشکلی ندارد...

ادامه مطلب …

(۴۳۵۳) حکم شک در زمان خروج از منی در روز دوم تشریق

حج صحیح می‌باشد و چیزی بر او لازم نیست...

ادامه مطلب …

(۴۳۶۱) حکم جمع بین طواف افاضه و طواف وداع

اگر طواف افاضه را قبل از وقت سفر انجام دادی تو را از طواف وداع کفایت می‌کند اما اگر طواف افاضه را زودتر به جا آوردی یعنی در روز عید یا روز دوم یا سوم قبل از این که حج تمام شود طواف افاضه کردی، کفایت نمی‌کند ...

ادامه مطلب …

(۴۳۴۳) حکم رمی جمرات قبل از زوال در ایام تشریق

عل ایشان در حکم ترک است همانند این که رمی در این سه روز را انجام نداده‌اند و بر اساس آن‌چه اهل علم می‌گویند کسی که واجبی از واجبات حج را ترک کرد باید فدیه بدهد و آن نیز ذبح کردن گوسفندی در مکه می‌باشد....

ادامه مطلب …

(۴۳۶۳) آیا خروج حاجی از مکه در روز ترویه نیاز به طواف وداع دارد؟

طواف وداع بر او لازم نمی‌شود زیرا رسول اللهﷺ از مکه به منی رفتند و سپس به عرفه اما طواف وداع ننمودند...

ادامه مطلب …

(۴۳۳۹) آیا جایز است در شب‌های یازدهم و دوازدهم بعد از نصف شب از منی خارج شد؟

اگر بیشتر شب گذشته باشد و او در منی بوده می‌تواند خارج شود چون اکثر به منزله‌ی کل است...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه