چهارشنبه 16 ربیع‌الثانی 1447
۱۶ مهر ۱۴۰۴
8 اکتبر 2025

(۴۲۳۶) حکم بلند کردن صدا در دعای جمرات

(۴۲۳۶) سوال: الحمدلله در سال گذشته حج را ادا نمودم اما در این حج سخنی گفتم که می­ترسم روی حج من تأثیر گذاشته باشد و این سخن را در حالی که گفتم که در منی از مکانی بالا می­رفتم و خسته شده بودم گفتم: به الله از این مکان پناه می­برم!

این حرف را از روی نادانی و بدون قصد گفتم می­خواهم بدانم آیا این حرف روی حج من تأثیر می­گذارد همچنین در جمرات با صدای کمی بلند دعا کردم و گمان می­کنم مردان صدای مرا شنیدند؛ آیا اگر صدای مرا شنیده بر من گناه است؟ لطفا پاسخ دهید جزاکم الله خیرا.

جواب:

اول: سخن او: به الله از این مکان پناه می­برم؛ گمان نمی­کنم این شخص به الله À از این مکان به خاطر این که مکانی از مکان­های حج بوده پناه برده باشد اما از این مکان به خاطر سختی و مشقت آن پناه برده است و این چیزی از حج او کم نمی­کند.

دوم: این که مردم صدای او را شنیده ­اند اشکالی ندارد چه در حج و چه غیر از حج باشد زیرا صدای زن عورت نیست به دلیل فرموده­ی الله À: {فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَّعْرُوفًا}[احزاب: ۳۲](پس در سخن گفتن نرمی نکنید که آنگاه کسی که در دلش بیماری است طمع کند و سخن شایسته بگویید) نهی الله À از به نرمی سخن گفتن دلالت می­دهد بر این که اصل سخن گفتن جایز است زیرا نهی نمودن از چیز خاص­تر دلالت بر جایز بودن عام­تر می­دهد.

بنابراین صدای زن عورت نیست و جایز است در حضور مردان هنگام نیاز صحبت کند مگر این که ترس از فتنه داشته باشد در این صورت این سبب اقتضا می­کند که از بالا بردن صدایش منع شود.

اگر کسی بگوید: آیا زن به پایین آوردن صدای خود هنگام لبیک گفتن امر نشده است با این وجود که اصل در لبیک گفتن این است که با صدای بلند باشد؟ می­گوییم: بله، امر این­گونه است زن به پایین آوردن صدا در هنگام لبیک گفتن و اگر همراه جماعت نماز خواند به پایین آوردن صدا در هنگام خواندن اذکار بعد از نماز امر شده است زیرا زمانی که یک زن صدای خود را بالا آورد ترس آن می­رود یکی از مردانی که صدای او را شنید به آن صدا وابسته شود و فتنه حاصل شود به همین دلیل گفتیم: ما دامی که ترس فتنه نباشد اشکالی ندارد زن صدای خود را در میان مردان بالا آورد اما با نرمی سخن گفتن در هر حالتی حرام است.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: حَجَجْتُ العام الماضي وأحمد الله على ذلك، ولكنني في هذا الْحَجِّ قلت كلمة خشيت أن تكون أَثَرَتْ في حَجِّي، وهذه الكلمة قلتها وأنا أصعد مكانًا في مِنّى وتعبتُ، فقلت: أعوذ بالله من هذا المكان. قلت ذلك عن جَهْلِ مِنّي، ومن غير قصد، وأريد أن أعرف هل هذا يؤثر في حجي. وأيضًا عند الْجَمَرَاتِ دعوت بصوت مرتفع قليلا، وأظن أن الرجال سمعوا صوتي، هل إذا سمعوا صوتي عليَّ إثم في ذلك؟ أفيدوني جزاكم الله خيرًا.

فأجاب – رحمه الله تعالى-: أما الأول وهو قولها: أعوذ بالله من هذا المكان. فلا أظنها استعاذت بالله من هذا المكان من أجل أنه مَشْعَرٌ من مشاعر الحج، لكن تعوذت من هذا المكان لصعوبته ومشقته عليها، وهذا لا يُنْقِصُ شيئًا من حجها.

وأما الثاني: وهو سماع الرجال صوتها، فلا بأس به أصلا، سواء في الْحَجِّ أو في غيره، فإن صوت الْمَرْأَةِ ليس بعورة، لقول الله -تبارك وتعالى-: ﴿ فَلَا تَخضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَعْرُوفًا ﴾ [الأحزاب: ٣٢] فنهي الله -عز وجل- عن الخضوع بالقول يدل على جواز أصل القول، لأن النهي عن الأخص يدل على جواز الأعمِ.

وعلى هذا فالمرأة صوتها ليس بعورة، يجوز لها أن تتكلم لحاجة بحضرة الرجال، إلا إذا خافت فتنة، فحينئذ يكون هذا هو السبب الذي يقتضي منعها من رفع صوتها.

فإذا قال قائل : أليست الْمَرْأَةُ مأمورةً بخفض الصوت عند التلبية، مع أن الأصل في التلبية أن تكون جَهْرًا؟ قلنا: نعم، الأمر كذلك، تؤمر الْمَرْأَةُ بخفض الصوت في التلبية، وبخفض الصوت في أذكار صلوات الْفَرِيضَة إذا صلت مع الجماعة، وذلك لأن إظهار الْمَرْأَةِ صوتها يخشى منه أن يتعلق بصوتها أحد من الرجال يسمعه، فيحصل بذلك فتنة، ولهذا قلنا: إنه لا بأس برفع الْمَرْأَةِ صوتها في حضرة الرجال، ما لم تَخشَ الفتنة، أما الخُضُوعُ بالقول فهذا حرام بكل حال.

مطالب مرتبط:

(۴۲۰۹) آیا برای زن جایز است در حج لباس‌های رنگی مانند سفید، سبز و سیاه بپوشد؟

برای زن مُحرم جایز است هر لباسی که می­خواهد بپوشد مگر این که در نزد مردان نامحرم زینت خود را به نمایش نگذارد...

ادامه مطلب …

(۴۲۰۴) حکم استفاده از کمربند طبی دوخته‌ شده در حال احرام

برای انسان جایز است در حج و عمره از این کمربند استفاده کند هر چند که دوخته شده باشد...

ادامه مطلب …

(۴۲۰۶) حکم پوشاندن سر در حال احرام به صورت ناخواسته

چیزی بر تو نیست زیرا آن را از روی فراموشی قرار دادی و انسان اگر چیزی از ممنوعات احرام را از روی فراموشی انجام دهد چیزی بر او نیست...

ادامه مطلب …

(۴۱۹۹) حکم کوتاه کردن ناخن در حال احرا

کسی که چیزی از محرمات احرام را از روی جهل یا فراموشی یا بدون اختیار انجام دهد چیزی بر او لازم نیست و تفاوتی بین کوتاه کردن سر، ناخن، استفاده از بوخوشی، لباس و ... نیست همه مساوی هستند و چیزی بر آن­ها نیست....

ادامه مطلب …

(۴۲۴۰) حکم خارج نمودن خاک مکه و آب زمزم به خارج از حرم

خارج ساختن خاک مکه و آب زمزم به خارج از حرم اشکالی ندارد....

ادامه مطلب …

(۴۲۲۶) حکم پوشاندن صورت با نقاب در احرام عمره به دلیل نبود پارچه جایگزین

عمره­‌ی او درست است و چیزی بر او لازم نیست او او اجتهاد نموده است در صورت درست بودن آن دو پاداش و در صورت اشتباه بودن یک پاداش به او می­رسد ....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه