جمعه 18 ربیع‌الثانی 1447
۱۸ مهر ۱۴۰۴
10 اکتبر 2025

(۴۰۸۱) آیا برای کسی که بدهکار است جایز است حج را ادا کند؟

(۴۰۸۱) سوال: : آیا برای کسی که بدهکار است جایز است حج واجب یا سنت را ادا کند؟

جواب:

در صورتی که انسان بدهکار باشد که شامل کل مال او شود حج بر او واجب نیست زیرا الله À حج را فقط بر کسی که توانایی دارد واجب نموده است و الله À می‌‌فرماید: {وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا ۚ}[آل عمران: ۹۷](و برای الله حج خانه (کعبه) بر مردم واجب است (البته) کسانی که توانایی رفتن به سوی آن را دارند) و هرکسی بدهکار باشد که شامل کل مالش شود توانایی حج را ندارد بنابراین بدهی خود را پرداخت می‌‌کند سپس اگر بعد از آن برای او میسر شد برای ادای حج می‌‌رود.

اما اگر مقدار بدهی کمتر از آن چیزی است که نزد او است طوری که می‌‌تواند بعد از ادای بدهی حج را ادا کند بدهی خود را پرداخت می‌‌کند سپس برای ادای حج می‌‌رود چه حج واجب و چه سنت باشد اما اگر واجب باشد لازم است برای ادای آن بشتابد و اگر سنت باشد اختیار دارد که آن را انجام دهد و یا ندهی و گناهی بر او نیست.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل يجوز لمن عليه دينُ أَن يُؤَدِّيَ فَرِيضَةَ الْحَجِّ، إن لم يكن قد أداهَا من قبل، أو أداها ولكنه يريد أن يتطوع؟

فأجاب رحمه الله تعالى: إذا كان على الإنسان دَين يستغرق ما عنده من المال فإنه لا يجب عليه الْحَجُ، لأن الله تعالى إنما أوجب الْحَجَّ على المستطيع، قال الله تعالى: ﴿ وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا ﴾ [آل عمران: ٩٧]، ومن عليه دين يستغرق ما عنده لم يكن مستطيعًا لِلْحَجِّ، وعلى هذا فَيُوَفِّي الدين، ثم إذا تيسر له بعد ذلك فَلْيَحُجَّ .

وأما إذا كان الدَّيْنُ أقل مما عنده بحيث يتوفر لديه ما يحج به بعد أداء الدَّيْنِ، فإنه يقضي دَيْنَهُ، ثم يحج حينئذ، سواءً أكان فرضًا أم تطوعًا، لكنَّ الْفَرِيضَةَ يجب عليه أن يُبَادِرَ بها، وغير الفَرِيضَة هو بالخيار إن شاء تطوع، وإن شاء فلا أثم عليه.

مطالب مرتبط:

(۴۰۹۱) حکم انجام عمره به نیابت از بستگان خارج از کشور به دلیل فقر

نظرم بر این است که به جای آن‌‌ها عمره را انجام ندهی هر چند که سنت باشد اگر برای آن‌‌ها میسر شد که به مکه بیایند از فضل الله است و اگر میسر نشد الله نسبت آن چه انجام می‌‌دهد حکیم است...

ادامه مطلب …

(۴۰۷۹) آیا حج بدون رضایت طلبکاران جایز است؟

اگر انسان بدهکار باشد حج بر او واجب نیست و اشکالی ندارد آن برای ادای حج نرود و شایسته نیست که حج را ادا کند در حالی که بدهکار است...

ادامه مطلب …

(۴۰۸۷) حکم ادا حج با مال صدقه

بله، جایز است انسان با مالی که به عنوان صدقه از جانب پدر، برادر، پسر و یا یکی از برادارانش که منتی از جانب آن‌‌ها بدو نمی‌‌رسد حج را ادا کند....

ادامه مطلب …

(۴۰۶۳) حكم خرید و فروش و کسب در آمد در هنگام حج و عمره

هرگاه انسان به نیت حج آمد اما همراه خود کالایی را برای این که آن را در هنگام حج بفروشد بیاورد یا در ایام حج کالایی را برای خانواده‌‌اش بخرد یا این که در کشورش بفروشد مادامی که هدف اولیه‌‌اش حج یا عمره است اشکالی ندارد...

ادامه مطلب …

(۴۰۶۴) تکلیف شرعی حاجی در برابر درخواست‌های زیاد اطرافیان

اشکالی ندارد در صورتی که بدین وصیت‌‌هایی که تو را به آن وصیت نموده‌‌اند وفا نکنی....

ادامه مطلب …

(۴۰۶۷) آیا انجام حج پیش از ملاقات با خانواده پس از دوری، جایز است؟

بله، جایز است حج را قبل از این که با خانواده‌‌ات در کشور آن‌‌ها ملاقات کنی به جای آوری اما اگر میسر شود که آن‌‌ها را ملاقات کنی و از حال آن‌‌ها با خبر شوی سپس حج را به جای آوری بهتر است....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه