(۴۰۱۸) سوال: من زنی هستم که دهه‌ی اول ماه ذی الحجه، ماه محرم، شش روز از شوال، ایام بيض و روزهای دوشنبه و پنج‌شنبه را روزه می‌گیرم. این روزها گاهی با جمعه مصادف می‌شود و آن را روزه می‌گیرم. برخی مردم می‌گویند که روزه گرفتن روز جمعه، مكروه است؛ زیرا روز عيد مسلمانان می‌باشد؛ لطفا حكم این مسئله را توضیح دهید؟

جواب:

این سخن که روزه گرفتن در روز جمعه مكروه می‌باشد، صحيح است اما به صورت مطلق نیست؛ کراهت روزه گرفتن روز جمعه برای کسی است که نیت روزه‌ گرفتن جمعه را داشته باشد و فقط جمعه را روزه بگیرد زیرا رسول الله ﷺ فرمود: «لَا تَخْتَصُّوا لَيْلَةَ الْجُمُعَةِ بِقِيَامِ مِنْ بَيْنِ اللَّيَالِي، وَلَا تَخُصُّوا يَوْمَ الْجُمُعَةِ بِصِيَامٍ مِنْ بَيْنِ الْأَيَّامِ»[۱] : (شب جمعه را از میان شب‌های دیگر به خواندن نماز شب اختصاص ندهید و روز جمعه را از بین دیگر روزها به روزه گرفتن اختصاص ندهید). اما اگر شخصی روز جمعه را روزه گرفت و این روز با روزه‌ای که عادت داشته همزمان شد، ایرادی ندارد. همچنین اگر یک روز قبل یا بعدش را روزه بگیرد نیز ایرادی ندارد و مکروه نیست.

مثال حالت اول، چنین است که اگر کسی عادت داشته باشد که روز عرفه را روزه بگیرد؛ اگر عرفه با روز جمعه همزمان شد، ایرادی ندارد که جمعه را روزه بگیرد و قبل و بعدش را روزه نگیرد؛ زیرا روزه‌ گرفتن روز جمعه نزد وی به خاطر جمعه نیست بلکه به خاطر عرفه است. همچنین اگر جمعه با عاشورا همزمان شود و فقط جمعه را روزه بگیرد، ایرادی ندارد، هر چند که در عاشورا بهتر است یک روز قبل یا بعدش را نیز روزه بگیرد. همچنین اگر بخواهد روز جمعه را بدون وجود مناسبت دیگری روزه بگیرد، می‌گوییم: اگر می‌خواهی شنبه را روزه بگیری، روزه‌ات را ادامه بده اما اگر پنج‌شنبه را روزه نگرفته‌ای و قصد روزه گرفتن شنبه را نیز نداری، پس روزه‌ات را بخور همان طور که رسول الله ﷺ دستور داده است؛ اما شما که این روزها را روزه می‌گیری و گاهی با جمعه همزمان می‌شود، هیچ ایرادی ندارد و مرتکب مکروه نشده‌ای.

۱-تخریج آن گذشت.