(۳۸۳۸) سوال: حکم کسی که در حین اذان گفتنِ مؤذن در رمضان برای نماز صبح، بخورد و بیاشامد چیست؟
جواب:
مسلمانی که قصد دارد روزه بگیرد برایش جایز نیست که پس از طلوع فجر، بخورد یا بنوشد زیرا الله ﷻ می‌فرماید: {فَالآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَابْتَغُوا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمْ الْخَيْطُ الأَبْيَضُ مِنْ الْخَيْطِ الأَسْوَدِ مِنْ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيام إِلَى اللَّيْلِ} [البقرة: ۱۸۷] : (اکنون با آنان هم‌بستری کنید و آنچه الله برایتان مقدّر نموده را جویا شوید؛ و بخورید و بیاشامید تا سفیدی فجر در سپیدهدم از سیاهی شب برایتان آشکار گردد سپس روزه را تا این که شب فرا رسد، تکمیل نمایید).
بنابراین هرگاه فجر در رمضان، طلوع کرد روزه‌دار باید از خوردن و نوشیدن دست بکشد و تفاوتی ندارد که مؤذن، اذان بگوید یا نگوید زیرا طلوع فجر، ملاک است همان طور که برای افطار نیز غروب خورشید، ملاک است نه اذان؛ لذا اگر مثلا در بیابان باشی، آسمان صاف و بدون ابر باشد و نوری نباشد که مانع دیدن فجر (سپیدهدم) شود، جهت شرق را نیز ببینی و سپیدهدم را نبینی، اجازه‌ی خوردن و نوشیدن داری تا این که روشنی فجر از تاریکی شب برایت آشکار شود و تفاوتی ندارد که مؤذن، اذان بگوید یا خیر؛ زیرا رسول الله ﷺ فرمود: «لا يمنعنّ أحدَکم أذانُ بلال من سحوره فإنه يؤذن -أو ینادی بلیل- ليرجع قائمكم ولِیُنبّه نائمكم»[۱] : (اذان بلال، مانع سحری خوردن هیچ کدام از شما نشود چون بلال در شب اذان می‌گوید تا نمازگزارتان بازگردد و شخص خوابیده بیدار شود). همچنین فرمود: «فكلوا واشربوا حتى یؤذّنَ ابنُ أمِ مكتوم فإنه لا يؤذن حتى يطلع الفجر»[۲] : (بخورید و بیاشامید تا این که ابن ام مکتوم اذان بگوید چون او فقط زمانی اذان می‌گوید که فجر طلوع کرده باشد).
