چهارشنبه 16 ربیع‌الثانی 1447
۱۶ مهر ۱۴۰۴
8 اکتبر 2025

(۳۵۳۰) حکم حضور در مراسم چهلم با اعمال نوحه‌خوانی

(۳۵۳۰) سوال: در تعزیه بعضی از عادات یافت می‌شود مثل این که بعد از گذشت چهل روز از وفات میت، اهل آن با ذبح و دعوت نزدیکان و خوردن از آن ذبیحه جمع می‌شوند با وجود این که آنهایی که به این ولیمه دعوت می‌شوند نیازی به آن ندارند و همچنین نوعی از انواع نوحه حرام می‌باشد پس آیا با حضور من در این مناسبات گناهی بر من است؟

جواب:

در ابتدا باید بدانیم که حکم این عادات چیست که می‌گوییم: این عادت بدعت و منکر است که در آن اتلاف وقت، ضایع کردن مال، عزت دادن به بدعت و وارد شدن به دایره نوحه است، جریر بن عبدالله بجلیJ می‌فرماید: {كُنَّا نَرَى الِاجْتِمَاعَ إِلَى أَهْلِ الْمَيِّتِ وَصَنْعَةَ الطَّعَامِ مِنْ النِّيَاحَة}[۱] (ما جمع شدن بر اهل میت و درست کردن غذا را نوحه خوانی حساب می‌کردیم) و واجب است که دست نگه داریم.

و حضور در آن جایز نیست و برای کسی که دعوت می‌شود واجب است که نصیحتشان کند و بگوید: در مورد خودت و میتت تقوای الهی را رعایت کن و سببی برای نوحه خوانی نباش و در مال و وقتت بهره‌ی درست بجوی و از پروردگارت خوف داشته باش که میت مُرد و رفت و بر توست ای برادر مسلمان که آگاه باشی و در دین الله سهل‌انگار نباشی و در عادت‌‌ها شریعت الله را حاکم گردانی و در مورد دین الله به کسی لطف نکن (یعنی کوتاه بیایی) بلکه حق را بگو هرچند تلخ و سخت باشد اما بر آن مفسده‌ای عظیم‌تر مترتب نشود مثل این که شخصی امر به معروف و نهی از منکر بکند ولی خود آن مترتب منکری عظیم‌تر شود پس اینجا حکمت مدارا و از بین بردن کم کم منکر به کار برده می‌شود.


[۱] [تخريج آن گذشت]

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: يوجد بعض العادات عند العزاء: فبعد مرور أربعين يوما من الوفاة يقوم أهل الميت بالذبح ودعوة الأقرباء والمعارف والأكل من هذه الذبيحة، مع العلم بأن هؤلاء الذين يُدْعَوْنَ إلى هذه الوليمة ليسوا في حاجة، وأيضًا يُعتبر هذا نوعا من أنواع النياحة المُحَرَّمَة، فهل عليَّ إثم عند حضور مثل هذه المناسبات؟

فأجاب رحمه الله تعالى: في البداية لا بد أن نعرف ما حكم هذه العادة، فنقول: هذه العادة بدعة منكرة، فيها مضيعة للوقت، ومَفْسَدَةٌ للمال، وإعزاز للبدعة، ودخول في النياحة، فقد قال جرير بن عبد الله البجلي رضي اله عنه: «كُنَّا نَرَى الاجْتِمَاعَ إِلَى أَهْلِ الْمَيِّتِ وَصَنْعَةَ الطَّعَامِ مِنَ النِّيَاحَةِ». والواجب الكف عنها وإماتتها وطيها من الوجود.

وأما حضورها فلا يجوز حضورها والواجب على من دُعِيَ إليها أن ينصح من دعاه ويقول: اتَّقِ الله في نفسك، واتق الله في ميتك، ولا تكن سببا في تعذيبه بالبكاء عليه أو النياحة، ووفّر مالك ووفر وقتك، وخَفْ ربك، والميت مات وقد ذهب، فعليك يا أخي المسلم ألا تُدَاهِنَ في دين الله، وألا تحكم العادة في شريعة الله، وألا تحابي أحدًا في دين الله، بل قُل الحق ولو كان مُرا ما لم يترتب على هذا مَفْسَدَةٌ عظيمة أعظم بكثير، مثل: أن يأمر إنسان بمعروف أو أن ينهى عن منكر ويترتب على فعله منكر أعظم، فهنا تكون الحكمة المداراة، ومحاولة إزالة المنكر شيئًا فشيئًا.

مطالب مرتبط:

(۳۵۳۷) حکم زنی که قرآن را در بلندگو در ماتم قرائت می‌کند چیست؟

این ماتم بدعت است و مخالف آن چیزی است که رسول اللهﷺ و اصحاب و ائمه مسلمین بر آن بوده‌اند و در آن ضایع کردن وقت و مال است و چه بسا این مال از میراث میت گرفته شود و در میان میراث بران افراد ضعیفی باشند و این مال از میراث آن‌ها برداشته شود...

ادامه مطلب …

(۳۵۳۱) بدعت پانزده شب یا چهل شب ماتم گرفتن برای میت صحیح است یا خیر؟

ماتم گرفتن کلش بدعت است و فرقی بین سه روز و یک هفته و چهل روز ندارد زیرا از سلف صالح چنین چیزی روایت نشده و اگر در آن خیری بود ایشان از ما سبقت می‌گرفتند...

ادامه مطلب …

(۳۵۴۰) حکم موعظه برای اهل میت در تعزیه

اینکه شخصی در مجلس  تعزیه برای اهل میت و حاضرین موعظه کند، از سنت نمی‌باشد بلکه جمع شدن برای تعزیه مکروه است همانگونه که بسیاری از علما به آن تصریح نموده‌اند و برخی دیگر بدعت را به آن اطلاق کرده‌اند لذا برادرانمان را تشویق می‌کنیم که برای مراسم تعزیه نشینند و به استقبال مردم نروند....

ادامه مطلب …

(۳۵۰۵) حکم اعلام تعزیه در روزنامه‌ها چیست؟

غالباً مقصود از تعزیه در روزنامه‌ها اعلان مرگ شخصی است که به سبب مرگ وی تعزیه گفته می‌شود وگرنه کسی که قصد تعزیه گفتن دارد می‌تواند برای خانواده‌ی میت نامه‌ای بنویسد یا با تلفن با آنان تماس بگیرد و نیازی به این اعلام ندارد....

ادامه مطلب …

(۳۴۹۸) حکم شرکت در مجالس تعزیه که در آن اختلاط صورت می‌گیرد

تعزیه واجب نیست بلکه از جمله امور مستحب است لذا اگر لازمه‌ی حضور در مراسم تعزیه اختلاط زنان با مردان باشد جایز نیست زیرا نمی‌شود امری مستحب را با ارتکاب امری حرام انجام داد....

ادامه مطلب …

(۳۵۱۷) حکم عزاداری طولانی‌مدت برای میت

این کارها صحیح نیست و کسی که به مصیبت دچار می‌شود واجب است که صبر کند و از الله B اجر آن را بخواهد زیرا که غم و اندوه چیزی از تقدیر را تغییر نمی‌دهد...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه