جمعه 18 ربیع‌الثانی 1447
۱۸ مهر ۱۴۰۴
10 اکتبر 2025

(۳۴۹۸) حکم شرکت در مجالس تعزیه که در آن اختلاط صورت می‌گیرد

(۳۴۹۸) سوال: گاهی مجبور به ملاقات کردن بعضی مسلمانان برای ادای کار واجبی مانند تعزیه یا تهنیت گفتن می‌شویم اما آنان اختلاط دارند بدین صورت که زنان به صورت جداگانه و مردان به صورت جداگانه نمی‌نشینند یعنی به این امر شرعی ملتزم نیستند. آیا با آنان قطع رابطه کنیم و به ملاقات و زیارت آنان نرویم؟

جواب:

خانم سؤال کننده از تعزیه و تهنیت به عنوان یک واجب تعبیر نمود که این درست نیست زیرا تعزیه واجب نیست و فقط سنت است. همچنین فقط برای خویشاوندی که خویشاوندش از دنیا رفته سنت نیست بلکه برای هر کسی که بازمانده‌ی میت است سنت می‌باشد فرقی ندارد خویشاوند باشد یا نباشد. اگر علت در تعزیه، مصیبت باشد کسی که دچار مرگ یکی از نزدیکانش نشده تعزیه نمی‌شود و هر کس دچار از دنیا رفتن دوست یا همکارش شود تعزیه می‌شود. بنابراین علت در تعزیه، خویشاوندی نیست بلکه مصیبت‌زدگی است. هرگاه دانسته شود شخصی مصیبت‌زده است تعزیه شده و به او گفته می‌شود: صبر کن، از الله À امید اجر داشته باش زیرا برای الله À است هر آنچه بگیرد و هر آنچه باقی بگذارد و هر چیزی نزد او مقدار و سرآمد معینی دارد، سرای دنیا سرای بقا نیست، کسی که امروز از دنیا نرفته فردا از دنیا خواهد رفت و چنین جمله‌هایی که  به شخص آرامش خاطر دهد و سنگینی مصیبت را بر وی آسان کند.

 به هر حال تعزیه واجب نیست بلکه از جمله امور مستحب است لذا اگر لازمه‌ی حضور در مراسم تعزیه اختلاط زنان با مردان باشد جایز نیست زیرا نمی‌شود امری مستحب را با ارتکاب امری حرام انجام داد. تهنئت نیز از باب اَولی چنین است زیرا تهنئت واجب نیست و نهایتش مباح و حلال بودن است لذا از تعزیه کم‌تر است زیرا تعزیه به مصیبت‌زده سنت است اما تهنیت فقط مباح است لذا اگر لازمه‌ی تهنیت، اختلاط بین مردان و زنان باشد رفتن به آنجا جایز نیست مگر کسی که سلطه‌ای دارد بدین صورت که اگر آن جا حضور یابد می‌تواند زنان را از مردان جدا کند که در این صورت رفتن وی به خاطر از بین بردن این کار منکر واجب می‌شود.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: أحيانًا نُضْطَرُّ لزيارة بعض المسلمين لأداء الواجب كالتعزية أو التهنئة، ولكنهم يختلطون، فلا تجلس النساء على حدة والرجال على حدة، أي: لا يلتزمون بهذا الأمر الشرعي، فهل نقوم بمقاطعتهم ولا نقوم بزيارتهم؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: عبرت هذه السائلة عن التعزية والتهنئة بالواجب، وليس هذا بصواب فالتعزية ليست واجبةً إنما هي سُنَّةٌ، وليست سُنَّةٌ لكل قريب مات له قريب ولكنها سنة لتعزية المصاب بالميت، سواء كان قريبا أو غير قريب، وإذا كانت العلة هي المصيبة فمن كان لم يُصَبْ بالموت من قريبه فإنه لا يُعَزَّى، ومن أصيب بموت صديقه أو زميله فإنه يُعزَّى، فليست العلة في التعزية القرابة ولكنها الإصابة، متى عُلِمَ أن هذا الإنسان مُصاب فإنه يُعَزَّى ويُقال له: اصبر واحتسب، فإن الله ما أخذ وله ما أبقى، وكل شيء عنده بأجل مسمى، وهذه الدار ليست دار بقاء، والذي لم يمت اليوم يموت غدا، وما أشبه ذلك من الكلمات التي تُسَلِّيه وترفع عنه حرا عنه حر المصيبة.

وعلى كل فليست التعزية واجبة، بل هي من المستحب. فإذا لزم من الحضور إلى التعزية اختلاط النساء بالرجال فإنها لا تجوز؛ لأنه لا يمكن أن يُفْعَلَ شيء مندوب بشيء مُحرَّم، وكذلك التهنئة من باب أولى، فإن التهنئة ليست بواجبة، غاية ما في ذلك أنها مباحة، فهي أقصر من التعزية؛ لأن التعزية سُنَّة للمصاب وهذه مباحة فقط، فإذا لزم من التهنئة المخالطة بين الرجال والنساء فإنه لا يجوز الذهاب إليها، إلا من كان له سلطة بحيث إذا ذهب أمكنه أن يعزل النساء عن الرجال، فحينئذ يكون ذهابه واجبًا من أجل إزالة هذا المنكر.

مطالب مرتبط:

(۳۵۳۲) حکم جمع شدن در چادر برای کسی که می‌خواهد تعزیه بگیرد؟

این ماتم که اهل میت بعد از مرگ برایش می‌گیرند از بدعت‌هایی است که در زمان رسول اللهﷺ و اصحابش معروف نبوده و در آن مفاسدی از جمع شدن آنها و نوحه‌خوانی است و نوحه‌خوانی از امور منکر بلکه از گناهان کبیره است...

ادامه مطلب …

(۳۵۵۰) حکم اجتماع برای قرائت قرآن در خانه‌ی میت پس از دفن

اجتماع برای قرائت قرآن بعد از دفن میت در خانه‌ی میت یا مسجد یا خانه‌ی کسی دیگر، بدعت است و صحابه چنین کاری را نکرده‌اند بلکه اجتماع اهل میت برای ملاقات با تعزیه کنندگان، نزد اهل علم مکروه می‌باشد....

ادامه مطلب …

(۳۵۲۷) حکم شرعی اطعام و ذبح در مراسم هفتم و ختم متوفی

بدعتی که در هنگام مرگ میت ایجاد کرده‌اند این که برای این ماتم، مردم جمع می‌شوند و این برنامه‌ی غذایی که وجود دارد و همچنین قرائت هایی که صورت می‌گیرد همه‌ی این‌ها بدعت‌هایی است نهی کردن و تحذیر از آن واجب است...

ادامه مطلب …

(۳۵۳۸) حکم اطعام اهل میت توسط همسایگان در سه روز اول

یک بار آن جایز است اما به شرط اینکه اهل میت به نسبت درست کردن غذا، مشغول باشند...

ادامه مطلب …

(۳۵۲۹) حکم برگزاری مراسم‌های هفتم و چهلم برای میت

حکم این عمل بدعت می‌باشد و چنین عملی در بین سلف صالح نبوده است و هیچ شکی وجود ندارد که دعا از عبادت است و ایجاد دعا بر هیئتی معین و در وقتی مشخص، بدون اجازه‌ی شارع نوآوری عبادت می‌باشد ....

ادامه مطلب …

(۳۵۴۴) حكم ختم قرآن و دعای ختم از کتاب احمد البراک برای میت

از این کتابی که سوال کننده گفتند چیزی در نزد من نیست و از آن نمی‌دانم اما جمع شدن اهل میت برای عزا به مدت سه روز و قرائت قرآن و اهدای ثواب آن از بدعت می‌باشد....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه