چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۳۴۳۳) حکم شام والدین در رمضان، پنج‌شنبه و دوشنبه

(۳۴۳۳) سوال: حکم آنچه شام والدین در رمضان، پنج شنبه و دوشنبه نامیده می‌شود چیست؟

جواب:

برای این کار اصلی را از قرآن و سنت رسول الله ﷺ و نه عمل سلف صالح سراغ ندارم و بدون شک صدقه در رمضان از بهترین صدقات است به خاطر شرافت زمان آن و اینکه ماه رمضان ماه بخشش و نیکوکاری است و (رسول الله ﷺ بخشنده‌ترین مردم بود و بخشنده‌ترین حالت ایشان در رمضان هنگامی که جبرئیل را ملاقات می‌کردند، بود و ایشان در هر شب از رمضان با جبرئیل ملاقات نموده و قرآن را مدارسه می‌کردند و رسول الله ﷺ از بادی که می‌وزد در رمضان بخشنده‌تر بودند).[۱] اما از همان گذشته مردم عادت کرده بودند به اینکه در شب جمعه و برخی از آن‌ها در شب دوشنبه غذا درست کنند و فقیران را به  آن دعوت کنند و در گذشته مردم کشور ما در فقر شدید بودند و فقرا هنگامی که به این شام دعوت می‌شدند خوشحال می‌شدند و مردم از آن غذا می‌خوردند و بیشتر این غذاها به خاطر وصیت پدران و مادران بود از این جهت بر آن اصطلاح شام والدین اطلاق نمودند یعنی شامی که پدر و مادر به آن وصیت نمودند سپس کم کم مردم در شب دوشنبه یا جمعه حیواناتی را سر می‌بریدند و همسایگان‌شان را جمع می‌کردند چه کسانی که فقیر و چه کسانی که ثروتمند بودند و تبدیل به مراسم شده بود، حال اگر آن‌ها به وسیله‌ی ذبح به سوی الله تقرب می‌جویند بدون شک کارشان بدعت است؛ زیرا به وسیله‌ی ذبح نمودن  مگر در محل و زمان آن به الله B تقرب جسته نمی‌شود، مانند: ذبح در روز قربانی هنگام عید قربان، همچنین ذبح عقیقه (حیوانی که سنت است در هنگام تولد نوزاد ذبح شود). همچنین برای شخص حاجی هدی لازم است که به حرم مکه اهدا می‌شود اما غیر از این‌ها به وسیله‌ی خود ذبح به الله B تقرب جسته  نمی‌شود. به همین دلیل می‌ترسم که زمان بر مردم بگذرد و نادانان گمان کنند که رمضان مانند عید قربان محلی برای تقرب جستن به الله B به وسیله‌ی ذبح نمودن است و این مسئله بسیار خطرناک است؛ زیرا مبنی بر اعتقاد فاسدی است.

خلاصه: شامی که شام والدین در رمضان نامیده می‌شود اصلی از قرآن سنت و عمل سلف صالح H ندارد.


) [أخرجه البخاري: كتاب المقدمة، باب بدء الوحي، شماره‌ی (۶). ومسلم: كتاب الفضائل، باب كان النبي ﷺ اجود الناس بالخير من الريح المرسلة، شماره‌ی (۲۳۰۸).]

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: فضيلة الشيخ، ما حكم ما يُسَمَّى عشاء الوالِدَيْن في رمضان، والخميس، والاثنين؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: لا أعلم لهذا أصلا من كتاب الله، ولا سُنَّةِ رسوله – صلى الله عليه وعلى آله وسلم-، ولا عمل السلف الصالح، ولا شك أن الصدقة في رمضان من أفضل الصدقات؛ لشرف الزمان، ولأن شهر رمضان شهر الجود والكرم، و«كَانَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم أَجْوَدَ النَّاسِ، وَ«كَانَ أَجْوَدُ مَا يَكُونُ فِي رَمَضَانَ حِينَ يَلْقَاهُ جِبْرِيلُ، وَكَانَ يَلْقَاهُ فِي كُلِّ لَيْلَةٍ مِنْ رَمَضَانَ فَيُدَارِسُهُ القُرْآنَ فَلَرَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَجْوَدُ بِالخَيْرِ مِنَ الرِّيحِ المُرْسَلَةِ»، ولكن اعتاد الناس منذ زمن بعيد أن يصنعوا طعامًا في ليلة الجمعة، وبعضهم في ليلة الاثنين، ويَدْعُوا الفقراء إليه، وكان الناس في بلادنا هذه من قبل في حاجة شديدة، يفرح الفقراء إذا دعوا إلى مثل هذا الطعام، فيطعم الناس منه، وكان غالب ما يكون من هذا الطعام ناتجا عن وصية يُوصِي بها الآباء والأمهات؛ فمن ثم أطلقوا عليه عشاء الوالدين، يعني: العشاء الذي أوصى به الوالدان، ثم تدرج الناس إلى أن صاروا يذبحون الذبائح في ليلة الاثنين أو ليلة الجمعة، ويجمعوا مَنْ حولهم مِنَ الجيران، سواء كانوا من الأغنياء أو الفقراء، وتكون حفلة، فإذا كان هؤلاء يتقربون إلى الله بالذبح بخصوصه كانوا بلا شك مُبْتَدِعَةٌ؛ لأن الذَّبْحَ لا يُتَقَرَّبُ به إلى الله إلا في مواطنه؛ كالذبح في أيام النحر في عيد الأضحى، وذبح العقيقة، والْهَدْي الذي يُهْدَى إلى الحرم بمكة، وما سوى ذلك فإنه لا يُتَقَرَّبُ إلى الله بنفس الذَّبْحِ؛ ولهذا أخشي إن طال بالناس الزمان أن يعتقد الجُهَّال أن رمضان كعيد الأضحى يكون تحلا للتقرب إلى الله -تعالى- بالذبح فيه، وهذه مسألة خطيرة؛ لأنها مبنية على عقيدة فاسدة.

والخلاصة: أن العشاء الذي يُسَمَّى عشاء الوالدين في رمضان لا أصل له لا من كتاب الله، ولا من سنة رسوله، ولا من عمل السلف الصالح.

مطالب مرتبط:

(۳۴۴۲) حکم ختم مصحف بر روح میت

اقرب (به صواب و ارجح) اینست که جایز است کل قرآن یا قسمتی از آن را بخواند و ثوابش را برای میت نیت کند، ولی این امر مطلوب و مستحبی نیست که از انسان درخواست شود آن را انجام دهد، بلکه بهتر چنانچه می‌خواست به میت نفع برساند اینست که برایش دعا کند...

ادامه مطلب …

(۳۴۳۴) حکم ذبح در رمضان به نیت اموات و دعوت اطرافیان

نظرمان این است که تقرب جستن به الله به وسیله‌ی ذبح نمودن در رمضان بدعت است و واجب است از این کار نهی شود....

ادامه مطلب …

(۳۴۰۴) حکم اهدای ثواب طواف برای میت

جایز است هفت بار طواف کرده و ثوابش را برای هر کسی از مسلمانان که خواستی قرار دهی‌. این همان قول مشهور از مذهب امام احمد است...

ادامه مطلب …

(۳۴۰۷) حکم دعای خویشاوندان برای میت و دریافت مزد برای قرائت قرآن

بله، دعا به میت می‌رسد و بهتر است بگوییم: به میت، نه به روح میت، اما کرایه کردن کسی که برای میت قرآن قرائت کند مزدی باطل است و قاری ثوابی ندارد.....

ادامه مطلب …

(۳۴۲۷) صدقه دادن به میت از طریق تسبیح و اعمال دیگر

بهتر است که انسان اعمال نیک را برای خود قرار داده و برای پدر و مادرش دعا نماید ....

ادامه مطلب …

(۳۴۰۵) حکم انجام یک عمره برای دو نفر متوفی

امکان پذیر نیست یک عبادت برای دو نفر باشد و فقط برای یک نفر می‌باشد؛ برای خودش، برای پدرش یا برای مادرش. امکان پذیر نیست به نیابت از دو نفر تلبیه بگوید و اگر چنین کند از آن دو نفر صحیح نیست و عبادت برای خودش می‌شود....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه