چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۳۳۵۵) مدت زمان پرسش و پاسخ میت در قبر

(۳۳۵۵) سوال: در حدیث صحیح وارد شده است که میت زمانی که در قبر گذاشته می‌شود از سه چیز سوال می‌شود: پروردگار تو کیست؟ دین تو چیست؟ و پیامبر تو کیست؟و از جهتی از پیامبر ﷺ وارد شده که به اندازه‌ی نحر شتر بعد از دفن میت در کنار قبر آن ایستاده شود؟ سؤال این است: این سه سوال نهایتاً بیش از از دو یا سه دقیقه وقت نمی‌گیرد. آیا سوال‌های دیگری وجود دارند که به اندازه‌ی نحر شتر وقت می‌گیرند؟ لطفاً پاسخ دهید.

جواب:

از پیامبر ﷺ وارد نشده است که بعد از دفن میت در کنار قبر به اندازه‌ی نحر شتر بایستند و این روایت از عمرو بن العاص J است اما آنچه که از پیامبر ﷺ وارد شده است، این است که هنگامی که از دفن میت فارغ می‌شدند کنار آن می‌ایستادند و می‌فرمودند: «استغفروا لأخيكم وسلوا له بالتثبيت فإنه الآن يسأل» یعنی: (برای برادرتان طلب استغفار و تثبیت نمایید؛ زیرا الان مورد سوال قرار می‌گیرد.) آنچه که پیامبر ﷺ به آن بعد از دفن میت توصیه نموده‌اند این است که بعد از اینکه میت دفن شد  مقداری کنار آن ایستاده شود و گفته شود: بار الها او را ببخش بار الها او را ثابت قدم بگردان سه بار تکرار می‌شود؛ زیرا پیامبر ﷺ زمانی که دعا می‌کردند سه بار دعا می‌کردند. سپس دست می‌کشیدند این آن چیزی است که وارد شده است، پس بر این اکتفا شود.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: فضيلة الشيخ عندنا في مصر يدفنون الميت على ظهره ويجعلون يده اليمنى فوق اليسرى، وقد وجدتهم هنا في المملكة يدفنون الميت على جنبه الأيمن. الرجاء الإفادة عن هذا مأجورين.

فأجاب رحمه الله تعالى: الصواب أن الميت يُدْفَن على جنبه الأيمن مستقبل القبلة، فإن الكعبة قبلة الناس أحياء وأمواتا، وكما أن النائم ينام على جنبه الأيمن كما أمر بذلك النبي صلى الله عليه وسلم فكذلك الميت يُضْجَع على جنبه الأيمن، فإن النوم والموت يشتركان في كون كل منهما وفاة، كما قال الله -تعالى-:﴿ اللهُ يَتَوَفَّى الْأَنْفُسَ حِينَ مَوْتِهَا وَالَّتِي لَمْ تَمُتْ فِي مَنَامِهَا فَيُمْسِكُ الَّتِي قَضَى عَلَيْهَا الْمَوْتَ وَيُرْسِلُ الْأُخْرَى إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى ﴾ [الزمر: ٤٢]. فالمشروع في دفن الميت أن يُضْجَع على جنبه الأيمن مُسْتقبل القبلة، ولعل ما شاهده السائل في بلاده كان نتيجة عن جهل من يتولى ذلك، وإلا فما علمت أن أحدًا من أهل العلم يقول: إن الميت يُضْجَع على ظهره، وتُجعَل يداه على بطنه.

مطالب مرتبط:

(۳۳۳۹) آیا بنا کردن قبر جایز است؟

نمی‌دانم مقصود از بنا کردن قبر، این است که انسان بنایی را انتخاب کند تا در آن دفن شود یا مقصودش بنا کردن روی قبر است؛ اگر مقصودش اولی است یعنی مکانی را برای دفن شدن انتخاب کند، سنت این است که قبر دارای لحد باشد ....

ادامه مطلب …

(۳۳۸۰) حکم بنا کردن بر قبر، نوشتن بر آن و قرائت قرآن بر میت

بنا کردن بر قبور حرام است به این خاطر که رسول الله ﷺ از بنا کردن بر روی قبور منع کرده‌اند و از شدید ترین آن بنا کردن مسجد بر قبر می‌باشد...

ادامه مطلب …

(۳۳۸۴) حکم گفتن اذان در داخل قبر هنگام دفن میت

هنگام داخل کردن میت به قبرش اذان دادن هیچ اصلی ندارد بلکه میت در قبرش داخل می‌شود و به پهلوی راست و به سمت قبله گذاشته می‌شود و سپس لحد بر او قرار داده می‌شود...

ادامه مطلب …

(۳۳۴۵) حکم تلقین میت بعد از دفن

تلقین میت بعد از دفن وی مشروعیت ندارد و این مسئله از پیامبر ﷺ ثابت نیست نه در مورد فرزندش و نه در مورد دیگران.....

ادامه مطلب …

(۳۳۴۳) قرین چیست؟

قرین همان شیطان است که به اجازه‌ی الله بر انسان مسلط شده که او را به بدی‌ها دستور داده و از خوبی‌ها باز می‌دارد...

ادامه مطلب …

(۳۳۸۵) حکم قرار دادن شاخه نخل و ظرف آب و دانه بر روی قبر

این اشتباه بزرگی است و کار بیهوده‌ای است و هیچ گونه فایده‌ای ندارد و هیچ کس را نمی‌شناسم که چنین چیزی را گفته باشد....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه