(۳۲۲۰) سوال: برخی از زنان سال‌های زیادی است که از قرص‌های جلوگیری از بارداری استفاده می‌کنند تا اینکه که به سن یائسگی برسند و این کار بنابر دلیل محکمی است؛ زیرا شوهرش که انسان توانمند و بی نیازی است، نفقه‌ی همسر و فرزندانش را نمی‌دهد و دارای سه همسر است اما بین آن‌ها عدالت نمی‌کند و صاحب یازده دختر و شش پسر است اما به تربیت آن‌ها و امورشان همچنین به خوراک، نوشیدنی، لباس و مسکن آن‌ها اهمیت نمی‌دهد تا جایی که یکی از همسرانش مجبور به فروش طلاهایش شده تا اینکه بتواند خرج آموزش فرزندانش را بدهد و خوراک آن‌ها را تامین نماید، در حالی که خود درس نخوانده است و برخی اوقات از کودکان خواهرش که شاغل است نگهداری می‌کند و خواهرش در مقابل آن مبلغ ناچیزی را به وی می‌دهد آیا این زن در صورت استفاده از این قرص‌ها برای مدت طولانی گناهکار می‌شود در صورتی که نمی‌تواند به تنهایی عهده‌دار مسئولیت تربیت و نفقه‌ی فرزندانش شود؟ و الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ هیچ کسی را مگر به اندازه توانایی‌اش مکلف نمی‌سازد، لطفاً فتوا دهید.

جواب:

قبل از فتوا می‌گویم: اگر شوهر توانایی پرداخت نفقه را دارد بر او واجب است که نفقه‌ی همسر و فرزندانش را بدهد و بداند که زمانی که واجبِ نفقه‌اش را از مالش بپردازد، در زندگی‌اش از بلا و گناه مال سالم می‌ماند و اگر انجام ندهد بعد از او از روی قهر انفاق می‌شود و بار گناهان را بر دوش می‌کشد و برای این افرادی که در حیاتش به آن‌ها بخل ورزیده جمع خواهند شد؛ لذا بر او واجب است که تقوای الهی را پیشه نموده و نفقه‌ی  واجبش را بر هر سه همسر و فرزندانش بپردازد.

اگر انجام نداد هر یک از آن‌ها می‌توانند بدون اطلاعش به اندازه‌ی خود و فرزندانشان از مالش بردارند همان‌گونه که وقتی هند بنت عتبه رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهَا نزد رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم شکایت نمود که شوهرش به اندازه‌ی کافی برای خود و فرزندانش خرج نمی‌کند، رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم به او اجازه دادند که از مالش به اندازه‌ی کافی برای خود و فرزندانش بر دارد[۱].

اما در مورد فتوا، می‌گویم: از قرص‌های جلوگیری از بارداری به خاطر کاهش فرزند استفاده نمی‌شود؛ زیرا روزی فرزندانش نزد الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است و هر چقدر فرزندان بیشتر شوند، درهای رزق و روزی بیشتر باز می‌شود، الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {وَمَا مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُهَا وَيَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَا كُلٌّ فِي كِتَابٍ مُبِينٍ} [هود: ٦]: (و هیچ جنبنده‌ای در زمین نیست؛ مگر اینکه روزی‌اش بر (عهده) الله است و (او) قرارگاه و مکان دفنش را می‌داند، همه این‌ها در کتابی روشن (ثبت) است) و: {وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ مِنْ إِمْلَاقٍ  نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ} [الأنعام: ١٥١]: (و فرزندان‌تان را از (بیم) فقر نکشید، ما شما و آن‌ها را روزی می‌دهیم) و: {وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلَاقٍ  نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُمْ} [الإِسراء: ٣١]: (و فرزندان‌تان را از ترس تنگدستی نکشید، ما آن‌ها و شما را روزی می‌دهیم) اما زیاد شدن روزی به خاطر زیاد بودن فرزندان دارای شرط مهمی است و آن تقوای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و صحت توکل بر او است؛ بنابر فرموده‌ی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ: {وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا* وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ  وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ  إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ  قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْرًا} [الطلاق: ٢-٣]: (و هرکس که از الله بترسد، (الله) راه نجاتی برای او قرار می‌دهد* و او را از جایی که گمان ندارد روزی می‌دهد و هرکس بر الله توکل کند، پس الله برای او کافی است؛ بی‌گمان الله فرمان خود را به انجام می‌رساند، مسلّماً الله برای هر چیزی اندازه‌ای قرار داده است).

لذا به سوال کننده می‌گویم: از قرص‌های جلوگیری استفاده نکن و از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ استعانت بجو و بر او توکل نما و بدان که روزی فرزندانت به دست تو نیست بلکه به دست خالق آن‌ها است.

[۱] صحیح بخاری: کتاب المظالم و الغصب، باب قصاص المظلوم إذا وجد مال ظالمه، شماره‌ی (۲۴۶۰) و مسلم: کتاب الأقضیة، باب قضیة هند، شماره‌ی (۱۷۱۴).