سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۱۱۸) آیا راهنمایی مسافران در حین خطبه نماز جمعه گناه است؟

(۳۱۱۸) سوال: مسافر بودیم و از روستایی برای خواندن نماز جمعه عبور کردیم و در اثنای جست‌‌وجوی آب یکی از مردم از مسجد خارج شد و در حالی که امام خطبه می‌‌خواند ما را راهنمایی کرد؛ آیا صحبت کردن او حرام است یا خیر؟

جواب:

برای انسان درست نیست که در اثنای خطبه با کسی جز در حالت ضرورت صحبت کند مثل این که شخصی را ببیند که در خطر است یا مثل آن، در آن صورت به او خبر می‌‌دهد تا در خطر نیفتد.

این صورتی که سؤال کننده ذکر نمود یعنی آن‌‌ها به دنبال آب بودند لذا فردی در حال خطبه از مسجد خارج شد و آن‌‌ها را به مکان آب راهنمایی کرده شبیه به ضرورت است زیرا آن‌‌ها برای طهارت به آب نیاز داشتند اما اگر این فرد سکوت می‌‌کرد و با اشاره آن‌‌ها را راهنمایی می‌‌کرد بین عدم صحبت کردن و بین راهنمایی برادرانش به محل آب جمع می‌‌بست لذا بهتر از این است که با آن‌‌ها با سخنانی که ترس آن می‌‌رود در آن چه ممنوع است وارد شود صحبت کند.

بنابراین می‌گوییم: اگر چنین اتفاقی رخ داد بهتر است کسی که آن‌‌ها را بر محل آب راهنمایی می‌‌کند از روش اشاره استفاده کند و آن‌‌ها را به محل آب با اشاره راهنمایی کند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: كنا مسافرين ومررنا بقرية لنصلي الجمعة، وأثناء بحثنا عن الماء خرج أ أحد الناس من المسجد ودلنا عليه والإمام يخطب فهل کلامه هذا يعتبر حراما أم لا؟

فأجاب – رحمه الله تعالى -: لا يجوز للإنسان حال خطبة الجمعة أن يتكلم مع أحد إلا عند الضرورة، مثل أن يرى شخصا يقع في مهلكة أو نحو ذلك، فيُنَبِّهه لئلا يقع في المهلكة.

وهذه الصورة التي ذكرها السائل : أنهم كانوا يبحثون عن الماء، فخرج أحد الرجال من المسجد والإمام يخطب ودلهم على موضع الماء، شبيهة بالضرورة؛ لأن هؤلاء محتاجون إلى الطهارة بالماء، ولكن لو أن هذا الرجل سکت وصار يرشدهم بالإشارة لَجَمَعَ هنا بين عدم الكلام وبين دلالة إخوانه على موضع الماء، فيكون هذا أحسن من كونه يتكلم معهم كلاما يخشى أن يقع في المحظور.

إذا نقول: إذا حصلت مثل هذه الحادثة فإن الأولى والأفضل أن يسلك الدليل الذي دلهم على الماء في دلالتهم طريق الإشارة، فيرشدهم إلى المكان بالإشارة.

مطالب مرتبط:

(۳۰۴۹) آیا نماز جمعه در مکانی شبیه صحرا جایز است؟

اگر این افراد در این مکان تابستان و زمستان اقامت دارند و به منزله‌‌ی روستا یا شهر تلقی می‌‌شود بر آن‌‌ها واجب است نمازها را به صورت جماعت در آن جا اقامه کنند همچنین مادامی که در آن جا اقامت دارند و در آن جا بنابر عرف خانه‌‌هایی دارند نماز جمعه را اقامه کنند....

ادامه مطلب …

(۳۰۹۱) حکم ذکر جمعیِ «لا إله إلا الله» پس از پایان خطبهٔ جمعه

شایسته نیست خطیب این را به عنوان سنت همیشگی قرار دهد بدین معنا که هر جمعه خطبه را با آن به پایان رساند زیرا از پیامبر ﷺ وارد نشده است ...

ادامه مطلب …

(۳۱۰۳) حکم خواندن هفت‌بار سوره فاتحه و معوذات پس از نماز جمعه

در سنت تکرار این سوره‌‌ها و آیات وارد نشده است ...

ادامه مطلب …

(۳۱۳۴) برخی از مردم بعد از نماز جمعه نماز ظهر می‌‌خوانند؛ حکم این عمل چیست؟

خواندن نماز ظهر بعد از نماز جمعه بدعت منکری است و نه در قرآن، سنت رسول الله ﷺ و سنت خلفای راشدین بعد از او مشروع نیست....

ادامه مطلب …

(۳۱۰۱) حکم خواندن سوره‌های سجده و انسان در نماز صبح جمعه

مشروع نیست انسان در نماز صبح روز جمعه سوره‌‌ای را بخواند که در آن سجده‌‌ی تلاوت وجود دارد بلکه آن چه مشروع است این است که آن سوره را در رکعت اول می‌‌خواند هنگامی که به مکان سجده رسید تکبیر گفته و به سجده می‌‌رود ...

ادامه مطلب …

(۳۰۵۲) حکم اقامه‌ی نماز جمعه و سایر فرائض در خانه

برای انسان جایز نیست که نماز جمعه را در خانه‌‌‌‌اش بخواند بلکه برای او واجب است که همراه جماعت در مسجد حضور یابد اگر نمی‌‌تواند در خانه‌‌اش نماز ظهر بخواند زیرا در نماز جمعه باید در جماعت و در مسجد حضور داشت و باید خطبه داشته باشد و انسان نمی‌‌تواند به تنهایی در خانه‌‌اش نماز جمعه بخواند....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه