(۲۶۵۶) سوال: حکم سجده‌‌ی تلاوت چیست؟ و آیا سجده‌‌ای که در سوره‌‌ی (ص) است، سجده‌‌ی تلاوت است یا خیر؟ زیرا شنیده‌‌ام که به عنوان سجده تلاوت نیست، به خاطر اینکه با لفظ رکوع آمده است؟

جواب:

سجده‌‌ی تلاوت سنت مؤکده است و شایسته نیست که انسان آن را ترک کند، اما واجب نیست و دلیل بر اینکه واجب نیست این است که امیر مؤمنان عمر بن خطاب J روز جمعه بر روی منبر آیه‌‌ای را خواندند که در آن سجده بود و از منبر پایین آمده و سجده نمودند، سپس آن را در جمعه‌‌ی بعدی خواندند ولی سجده نکردند و گفتند: «إن الله لم یفرض علینا السجود إلا أن نشاء»[۱](الله À سجده را بر ما فرض نکرده مگر اینکه خود بخواهیم) و این را در حضور صحابه Æ گفتند و هیچ یک بر ایشان انکار نکردند، لذا دلالت می‌‌دهد که سجده‌‌ی تلاوت واجب نیست.

اما سجده در سوره‌‌ی (ص) قول درست این است که سجده‌‌ی مشروع است، زیرا پیامبر ﷺ در این سوره سجده نمودند، همان‌‌طور که از ابن عباس Ç ثابت است که گفتند: «(ص) لیست من عزائم السجود، و قدر رأیت النبی ﷺ یسجد فیها»[۲](سجده‌‌ی سوره‌‌ی (ص) از جمله سجده‌‌هایی نیست که واجب باشد؛ و رسول الله ﷺ  را دیدم که در این سوره سجده می‌‌کرد)

[۱] بخاری: کتاب سجود القرآن، باب من رأی أن الله عزوجل لم یوجب السجود، شماره­ی (۱۰۷۷).

[۲] بخاری: کتاب سجود القرآن باب سجدة ص، شماره­ی (۱۰۶۹).