چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۲۶۲۹) حکم خواندن نمازهای سنت در حال نشسته برای شخصِ توانای بر ایستادن

(۲۶۲۹) سوال: آیا برای شخص مکلفی که توانای ایستادن را دارد، جایز است که سنت‌‌ها را نشسته بخواند؟ زیرا برخی از برادران پاکستانی را دیده‌‌ام که رواتب را نشسته می‌‌خوانند، در حالی که توانایی ایستادن را دارند، چه جوانان و چه پیرمردان، روزی از یکی از آن‌‌ها در حالی که نشسته بود در مورد سنت سؤال کردم و فهمیدم که برای شخص جایز است که سنت‌‌ها را هر چند که توان ایستادن دارد، نشسته بخواند و ثوابش در مذهب امام ابوحنیفه مانند کسی است که آن را ایستاده می‌‌خواند، آیا این قول آن‌‌ها درست است؟ و آیا این در مذهب مقرر است؟ لطفا پاسخ دهید. الله شما را موفق نماید.

جواب:

اگر انسان باور داشته باشد که نماز سنتش به صورت نشسته بهتر یا مساوی نمازش به صورت ایستاده است، اشتباه است، زیرا خلاف حدیث پیامبر ﷺ است که می‌‌فرماید: «صلاة القاعد علی النصف من صلاة القائم»[۱](نماز شخص نشسته نصف نماز شخص ایستاده پاداش دارد).

اما اگر این کار را از باب رخصت انجام می‌‌دهند با این وجود که اعتقاد دارند، پاداششان کمتر و نصف می‌‌شود، اشکالی ندارد، زیرا ایستادن در نماز سنت رکن نیست بلکه سنت و فضیلت است.

اما بحثی باقی می‌‌ماند: آیا اگر این کار را در رواتب انجام دهند، اجر رواتب برای آن‌‌ها حاصل می‌‌شود؟ جواب: خیر، اجر رواتب برای آن‌‌ها حاصل نمی‌‌شود، بلکه اگر عذر نداشته باشند، نصف اجر رواتب برای آن‌‌ها حاصل می‌‌شود. و اینکه این قضیه در مذهبشان تقریر شده را نمی‌‌دانم، اما اگر در مذهب هم تقریر شده، آنچه مخالف حدیث رسول الله ﷺ باشد، پذیرفته نمی‌‌شود. هر کسی که می‌‌خواهد آن را تقریر کند.


[۱] نسائی: کتاب قیام اللیل و تطوع النهار، باب فضل صلاة القائم علی القاعد، شماره­ی(۱۶۵۹)، ابن ماجه: کتاب إقامة الصلاة والسنة فیها، باب صلاة القاعد علی النصف من صلاة القائم، شماره­ی (۱۲۲۹) از حدیث عبدالله بن عمرو.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل يجوز لِلْمُكَلَّف القادر على القيام أن يؤدي النوافل وهو جالس؟ فقد شاهدت كثيرًا من بعض إخواننا الباكستانيين يصلون الرواتب وهم ،جلوس وهم قادرون على القيام، شبابًا وشيوخا. وفي ذات مرة سألت أحدهم عن صلاة النافلة وهو جالس، وفهمت منه أنه يجوز للمكلف أن يؤديَ السُّنَنَ وهو جالس مع القدرة، وثوابه كمن يؤديها وهو واقف في مذهب الإمام أبي حنيفة، هل قولهم هذا صحيح؟ وهل هذا مقرر في المذهب؟ أرجو الإفادة وفقكم الله.

فأجاب – رحمه الله تعالى -: إذا كان الإنسان يعتقد أن صلاته جالسًا أفضل من صلاته قائما في النفل أو مساءٍ له فهذا خطأ؛ لأنه خلاف ما جاء به الحديث عن النبي صلى الله عليه وعلى آله وسلم من «أن صلاة القاعد على النصف من صلاة القائم». وأما إذا كانوا يفعلون ذلك ترَخُصًا للرخصة مع اعتقاد أن أجرهم أنقص، وأنه على النصف، فلا حرج فيه، وذلك لأن القيام في النفل ليس برُكْنٍ، وإنما هو سُنَّة وفضيلة.

ولكن يبقي النظر: هل إذا كانوا يفعلون ذلك في الرواتب هل يحصل لهم أجر الرواتب؟ الجواب: لا ، لا يحصل لهم أجر الرواتب، وإنما يحصل لهم نصف أجر الرواتب إذا كانوا غير معذورين. أما كون هذا المقرر في مذهبهم فلا علم لي في ذلك، وعلى كل حال حتى وإن قُرِّرَ ذلك في المذهب، فإن ما خالف الحديث عن الرسول صلى الله عليه وعلى آله وسلم فإنه غير مقبول، وإن قرره من قرره من الناس.

مطالب مرتبط:

(۲۶۰۹) حکم خواندن دو رکعت نماز پس از عصر

بله، دو رکعت نماز بعد از نماز عصر فقط به پیامبر ﷺ اجازه داده شده است...

ادامه مطلب …

(۲۶۰۲) حکم سنت قبلیه‌ی مغرب

بله سنتی قبل از نماز مغرب وجود دارد، اما بعد اذان مغرب، زیرا قبل از اذان وقت نهی است...

ادامه مطلب …

(۲۵۷۵) تعداد رکعات نمازهای مستحب در طول روز

در روز سنت‌‌های رواتب وجود دارد، مانند: راتبه‌‌ی ظهر، چهار رکعت قبل از ان با دو سلام، دو رکعت بعد از آن، راتبه‌‌ی صبح دو رکعت قبل از آن، همچنین نماز ضحی که انسان حداقل آن را می‌‌خواند و حداقل آنچه خوانده می‌‌شود، دو رکعت است، و هر چقدر خواست سنت می‌‌خواند....

ادامه مطلب …

(۲۶۱۱) حکم نماز خواندن قبل از نماز عصر چیست؟

این چهار رکعت راتبه نیستند که انسان همیشه بر آن مواظبت نماید، لذا شایسته نیست که به عنوان راتبه قرار گیرد، زیرا نماز عصر سنت راتبه ندارد...

ادامه مطلب …

(۲۶۳۲) حکم بالا بردن دو دست و مسح نمودن آن هنگام سنت‌‌های راتبه چیست؟

نه، این کار مشروع نیست، زیرا پیامبر ﷺ نوافل و دیگر سنت‌‌ها را می‌‌خواند ولی از ایشان نقل نشده که هرگاه سلام می‌‌دادند، دستانش را بالا برده و دعا می‌‌کردند یا اینکه بدون بالا بردن دو دست دعا می‌‌کردند....

ادامه مطلب …

(۲۶۰۱) حکم دو رکعت سنت قبل از نماز مغرب

دو رکعت نمازت قبل از نماز مغرب: بین اذان و اقامه، سنت است اما راتبه نیست و شایسته نیست که همیشه بر آن محافظت شود...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه