(۲۳۵۲) سوال: بسیاری از برادان را در نماز می‌بینم که به شکل عجیبی به چپ و راست نگاه می‌کنند و بعضی از ایشان می‌آیند و تکبیر می‌گویند قبل از این که برای نماز بایستند یعنی تکبیر می‌گویند سپس چند قدم برمی‌دارند بنابراین نصیحت شما به مثل این برادران چیست؟

جواب:

این برادران را نصحیت می‌کنیم که رسول الله ﷺ از نگاه به اطراف کردن در نماز برحذر داشته است لذا فرمودند: « إيَّاكَ والالتِفَاتَ فِي الصَّلاَةِ، فَإنَّ الالتفَاتَ فِي الصَّلاَةِ هَلَكَةٌ، فَإنْ كَانَ لا بُدَّ، فَفِي التَّطَوُّعِ لا فِي الفَريضَةِ»[۱] (در حین نماز از نگاه کردن به اطراف بپرهيز؛ زيرا نگاه کردن به اطراف در نماز، موجب هلاکت است) و در مورد نگاه کردن به اطراف در نماز از ایشان سوال شد و ایشان فرمودند: «هو اختلاسُ يخْتَلِسُه الشيطانُ مِن صلاةِ العبد»[۲] (آن نوعی سرقت شيطان از نماز بنده است) بنابراین کسی راضی می‌شود که دشمنش از بهترین اعمالش را به سرقت ببرد؟ خیر هیچ کس به این راضی نمی‌شود و لذا نگاه کردن به اطراف در نماز مکروه شدید است و زمانی که این زیاد شد تا جایی بی معنی شد یا نماز را از موضعش خارج کند نماز باطل می‌شود و ایشان را نصیحت می‌کنیم که نمازشان را با فروتنی بجا آورند همانطور که الله À امر فرموده است: {حَـٰفِظُوا۟ عَلَى ٱلصَّلَوَ ٰ⁠تِ وَٱلصَّلَوٰةِ ٱلۡوُسۡطَىٰ وَقُومُوا۟ لِلَّهِ قَـٰنِتِینَ} [سوره البقرة: ۲۳۸] (بر (بجا آوردن) نماز‌ها و (بخصوص) نماز میانه (نماز عصر) محافظت کنید، و فروتنانه برای الله به پا خیزید) بنابراین این نصحیت ما برای ایشان در موضوع نگاه کردن به اطراف در نماز می‌باشد.

اما از جهت تکبیر گفتن قبل از این که وارد صف شوند: آنان را نصیحت می‌کنیم که این کار را نکنند و زمانی که در صف ایستادند سپس تکبیر بگویند برای این که رسول الله ﷺ به ابی بَکْرَة J-که قبل از این که به صف برسد به رکوع رفت سپس وارد صف شد- فرمود: «زادك الله حرصاً، و لاتعد»[۳] (الله À حرص تو را زیاد کند ولی بار دیگر این کار را انجام نده).

بنابراین ما نیز به این برادرانمان می‌گوییم: الله À حرص شما را زیاد کند ولی دیگر این کار را انجام ندهید بلکه منتظر بمانید و با متانت به سوی نماز بیاید و زمانی که به صف رسیدید و همراه مسلمانان صف بستید تکبیر بگویید که این مشروع می‌باشد.

[۱] رواه ترمذی (۵۸۹).

[۲] تخریج آن گذشت.

[۳] تخریج آن گذشت.