(۲۲۸۸) رعایت سنت و عدم اذیت مصلین در نماز

(۲۲۸۸) سوال: می‌دانیم که حالت تورک نشستن از سنت صحیح رسول الله ﷺ می‌باشد ولی من اینگونه نمی‌نشینم مگر این که مکان نشستنم این اجازه را به من بدهد و ترسم از اذیت شدن مسلمین در نشستن می‌باشد. مرا راهنمایی بفرمایید جزاکم الله خیرا؟

جواب:

تورک نشستن همانطور که سوال کننده گفتند سنت است ولی در تشهد آخر نمازهایی که دو تشهد دارند می‌باشد که یعنی در نماز مغرب، ظهر، عصر و عشاء می‌باشد و نماز فجر و هر نماز دو رکعتی در آن نشستن تورک نمی‌باشد و حالت تورک در تشهدی است که بعد از آن سلام دادن باشد پس اگر کسی در رکعت دوم نماز ظهر با امام وارد نماز شد و هنگامی که امام به تشهد آخر رسید برای مسبوق هنوز یک رکعت باقیست پس در این حالت تورک نمی‌نشیند زیرا که این تشهد به نسبت امام تشهد آخر است ولی به نسبت او تشهد آخر نیست پس مانند امام به حالت تورک نمی‌نشیند ولی اگر همراه امام نماز را تمام کند به حالت تورک می‌نشیند و برای تورک نشستن سه صفت وجود دارد:

صفت اول: این که پای راستش را بر روی زمین نصب کند و پای راست را از زیر ساق آشکار سازد به صورتی که پای چپ در قسمت چپش باشد.

صفت دوم: این که پای راست و پای چپ از جانب راست رها کند و پای چپ زیر ساق پای راست باشد.

صفت سوم: این که دو پایش را از جانب راست رها سازد به صورتی که پای چپ بین ساق و زانوی پای راست باشد این چنین در صحیح مسلم آمده است.[۱]

و اگر هر وقت یکی را انجام دهد نیکوست و اگر همیشه یکی را انجام دهد باز هم نیکوست.

شایسته است که اینجا قاعده ‌ی مهمی را مورد توجه قرار دهیم و آن: عباداتی که بر وجوه متنوعی وارد شده است افضل این است که همه‌ی آن انجام شود یعنی باری این انجام شود و بار دیگر آن انجام شود و این سه فایده دارد:

فایده اول: عمل به همه‌ی سنت‌ها.

فایده دوم: حفظ شدن همه‌ی سنت‌ها زیرا اگر فقط به یکی عمل شود دیگری به فراموشی سپرده می‌شود.

فایده سوم: برای حاضر بودن قلب این بهتر است زیرا که مسمتر بودن بر یک سنت آن با عادت تبدیل می‌شود و برای همین تورک باری بر این صفت و بار دیگر بر صفت دیگر است.

اما این که انسان در صفی که تورک نشستن سبب اذیت دیگری می‌شود به حالت تورک نمی‌نشیند این حق است و هنگامی که مکان تنگ است و این امکان ندارد که به حالت تورک بشیند مگر با اذیت دیگری پس به حالت تورک نشیند و این ترک سنتی برای دوری از اذیت دیگری است.

[۱] رواه مسلم (۵۷۹)

تعداد بازدید: 3

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: نعلم أن التَّوَرُّك سُنَّةٌ صحيحة عن رسول الله صلى الله عليه وسلم ولكني لا أتورك إلا إذا كان موضع جلوسي يسمح لي، وذلك خوفا من أن أوذي المسلمين في الجلوس. أفيدوني جزاكم الله خيرا؟

فأجاب رحمه الله تعالى : التَّوَرُّكُ كما قال السائل سُنَّةٌ، لكنه في التشهد الأخير من كل صلاة فيها تشهدان، فيكون في المغرب، والظهر، والعصر، والعشاء، أما الفجر وكل صلاة ثنائية فليس بها تَوَرُّكٌ، والتَّوَرُّكُ يكون في التشهد الذي يعقبه سلام، فلو قدر أن أحدا من الناس دخل مع الإمام في صلاة الظهر في الركعة الثانية، فإنه إذا تشهد الإمام التشهد الأخير سيبقى على هذا المسبوق ركعة، فلا يتورك في هذه الحال؛ لأن توركه – وإن كان تشهدا أخيرا بالنسبة لإمامه، لكنه ليس تشهدًا أخيرًا بالنسبة له، فلا يتورك فيه مع الإمام، ولكنه إذا قضى مع الإمام الصلاة تورك، وللتورك ثلاث صفات:

الصفة الأولى: أن ينصب رجله اليمنى أي: ينصب القدم، ويظهر الرجل اليسرى من تحت الساق؛ لتكون الرجل اليسرى عن يساره.

والصفة الثانية: أن يُسْدِلَ رجله اليمنى واليسرى من الجانب الأيمن،

وتكون الرجل اليسرى تحت ساق الرجل اليمنى.

الصفة الثالثة: أن يُسْدِلَ رجليه من الجانب الأيمن، وتكون الرجل اليسرى بين ساق الرجل اليمنى وفخذها هكذا ثبت في صحيح مسلم، فإذا فعل هذا مرة وهذا مرة كان خيرا، وإن اقتصر على واحدة كان خيرا.

ينبغي نُبَيِّنَ أن نبين هنا قاعدة مهمة، وهي أن العبادات الواردة على وجوه متنوعة الأفضل فيها أن يفعلها على هذه الوجوه كلها، هذه مرة وهذه مرة لفوائد ثلاث:

الفائدة الأولى: العمل بكل من السنتين.

والفائدة الثانية: أن يحفظ كلتا السُّنَتَيْنِ؛ لأنه إذا عمل بواحدة وهجر الأخرى نَسِيَهَا.

الفائدة الثالثة: أن هذا أقوى لاستحضار القلب؛ لأنه إذا استمر على سُنَّة واحدة صارت كالعادة له، وعلى هذا فيكون التورك مرة بهذا ومرة بهذا.

أما كون الإنسان لا يتورك إذا كان في الصف لئلا يؤذي غيره فهذا حق إذا كان هناك ضيق ولم يتمكن الإنسان من التورك إلا بأَذِيَّة أخيه فإنه لا يتورك، وهنا يكون تَرَكَ سُنَّةَ اتَّقَاءَ أذية.