پنج‌شنبه 17 ربیع‌الثانی 1447
۱۷ مهر ۱۴۰۴
9 اکتبر 2025

(۲۲۱۸) حکم قرائت آیه‌ای از سوره دیگر در خلال نماز

(۲۲۱۸) سوال: در یکی از نماز های جماعت یکی از مردم برایشان امامت می‌کند و سوره‌ای را بعد از فاتحه می‌خواند و قبل از این که سوره را تمام کند آیه‌ای را در سوره‌ی دیگر غیر از سوره‌ی اولی می‌خواند و سوره‌ی اولی را کامل می‌کند آیا این جایز است؟ یا نمازش باطل است؟ و آیا او دچار وهم است؟ مرا نصیحت کنید جزاکم الله عنی خیرا.

جواب:

قبل از جواب به این سوال دوست دارم دوست دارم واضح کنم که اگر این اسم به طور صحیح نوشته شده است واجب است که این اسم تغییر کند یا به عبدالحمید یا عبد المحمود یا مانند آن از اسماء الله À و اما عبد حمود جایز نمی‌باشد برای این که ابن حزم می‌گوید: بر حرام بودن هر اسم معبد به غیر از اللهÀ حرام اتفاق است.[۱]

اما جواب سوال پس می‌گوییم: قطعا قرآن بر رسول الله ﷺ به ترتیب کلمات و آیات نازل شده است یعنی رسول الله ﷺ است که به موضع آیات اشاره می‌کند و ترتیب آیات توقیفی است و برای همین بر این مرد حرام است که آیات را مخلوط بخواند و آیه‌ای را قبل از آیه شروع کند یا آیات دیگر را وارد آیه بعدیش بکند زیرا که این مخالف نظم قرآن است ولی اگر این از روی فراموشی واقع شد و آیه‌ای از سوره‌ای دیگر بین آیات سوره‌ای دیگر آورد حرجی بر او نیست.

و ظاهر این است که این امامی که برای آن قوم امامت می‌داده است و آیه‌ای را بین آیه‌ها سوره‌ دیگر قرار داده است از روی فراموشی بوده است و برای همین نمازش صحیح است و همچنین نماز کسانی که پشت ایشان نماز خوانند.


[۱] مراتب الإجماع (ص۱۵۴)

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: في إحدى الجماعات كان أحد الناس يؤم الناس، وقرأ سورة بعد الفاتحة، وقبل أن يُتِمَّ السورة تحول إلى آية في سورة أخرى غير السورة الأولى، وأكمل السورة الأولى، فهل هذا جائز؟ وهل بطلت صلاته؟ وهل هو واهم؟ انصحوني جزاكم الله عني خيرا.

فأجاب رحمه الله تعالى: قبل الجواب على هذا السؤال أحب أن أبينَ أنه إذا كانت الكتابة للاسم صحيحة فإن هذه التسمية يجب تغييرها، إما إلى عبد الحميد، أو عبد المحمود، أو ما أشبه ذلك من أسماء الله تبارك وتعالى-، وأما عبد حمود فهذا لا يجوز ، لقول ابن حزم رحمه الله: «اتفقوا على تحريم كل اسم معبد لغير الله»، وهذا إذا قلت: عبد حمود فهو معبد لغير الله.

أما الجواب على السؤال فنقول: إن هذا القرآن نزل على النبي صلى الله عليه وسلم مَرَتَّباً بكلماته ومرتبا بآياته، بمعنى: أن النبي صلى الله عليه وسلم هو الذي يشير إلى موضع الآية من الآية الأخرى، فترتيب الآيات توقيفي، ولهذا يحرم على الرجل أن يُنكس الآيات فيبدأ بآية قبل آية، أو أن يدخل آيات أخرى بين آياتٍ ثانية، لأن ذلك يخالف نظم القرآن الكريم، لكن إن وقع منه على وجه النسيان – بأن قرأ آيةً من سورة بين آيتين من سورة آخرى نسيانا – فإنه لا حرج عليه.

والظاهر أن الإمام الذي قرأ بهؤلاء القوم وأدخل آية بين آيتين من سورة أخرى فعل ذلك نسيانا، وعلى هذا فصلاته صحيحة، وصلاة من خلفه صحيحة أيضًا.

مطالب مرتبط:

(۲۲۰۷) حکم کامل نمودن نماز با سوره کوثر

بر نماز‌گزاران نیست که چیز معینی از قرآن را غیر از فاتحه بخوانند و کسی که فاتحه را در نمازش نخواند نماز ندارد و اگر فاتحه و چیزی که برایش از قرآن میسر بود خواندی مشکلی نیست ....

ادامه مطلب …

(۲۲۲۳) حکم سجده تلاوت در نماز جهری و سری برای امام

بعضی از اهل علم قرائت آیه‌‌ی سجده در نماز سری را مکروه دانسته‌اند چون که اگر سجده را ترک کند سنتی را ترک کرده و اگر سجده کند برای مأمومین التباس پیش می‌آید...

ادامه مطلب …

(۲۱۹۹) حکم قرائت آیات قرآن پس از فاتحه در نمازهای فرض و نافله

شایسته است که اگر انسان نافله می‌خواند چیزی از قرآن را همراه فاتحه بخواند و رسول الله ﷺ در راتبه‌ی فجر در رکعت اول سوره‌ی کافرون و در رکعت دوم سوره‌ی اخلاص را می‌خوانند...

ادامه مطلب …

(۲۱۸۵) حکم جهر در نمازهای جهری هنگام اقامه نماز به صورت انفرادی

علما می‌گویند: اگر انسان در شب نماز را به تنهایی می‌خواند اختیار دارد که قرائت را به جهر یا سرّ بخواند ولی اگر کسی همراه او نماز می‌خواند باید به صورت جهری بخواند....

ادامه مطلب …

(۲۲۰۸) آیا جایز است که سوره‌ی اخلاص را بعد هر کل رکعت بخوانم؟

جایز است و اشکالی ندارد...

ادامه مطلب …

(۲۲۰۲) حکم قرائت قرآن به ترتیب در نمازهای فجر و عشاء برای حفظ قرآن و رعایت سنت

نظر من بر این نمی‌باشد زیرا که از رسول الله ﷺ و همچنین اصحابش چنین چیزی وارد نشده است....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه