(۱۸۲۶) سوال: من دو با زن ازدواج کرده‌ام و از هردو فرزندان دختر و پسر دارم آن دو روزه می‌گیرند ولی نماز نمی‌خوانند و بعد از این که برایشان بیان کردم که فرض است و ترک آن جایز نیست مگر با عذری که خاص زنان است باز هم آن را جدی نگرفته‌اند پس برای من به نسبت آن دو چه چیزی واجب است؟

جواب:

بر تو واجب است که از آن دو جدا شوی زیرا که ترک نماز موجب کفری است که انسان را از دایره‌ی اسلام خارج می‌کند و زن کافر برای مرد مؤمن حلال نیست به خاطر این که اللهÀ می‌فرماید: {فَإِنۡ عَلِمۡتُمُوهُنَّ مُؤۡمِنَـٰتࣲ فَلَا تَرۡجِعُوهُنَّ إِلَى ٱلۡكُفَّارِۖ لَا هُنَّ حِلࣱّ لَّهُمۡ وَلَا هُمۡ یَحِلُّونَ لَهُنَّۖ} [سوره الممتحنة: ۱۰] (پس اگر آن‌ها را (زنانی) مؤمن یافتید، آن‌ها را به سوی کفار باز نگردانید، نه آن‌ها برای آنان (کافران) حلالند و نه آن‌ها (کافران) برای این‌ها حلالند) و: {وَلَا تَنكِحُوا۟ ٱلۡمُشۡرِكَـٰتِ حَتَّىٰ یُؤۡمِنَّۚ وَلَأَمَةࣱ مُّؤۡمِنَةٌ خَیۡرࣱ مِّن مُّشۡرِكَةࣲ وَلَوۡ أَعۡجَبَتۡكُمۡ} [سوره البقرة: ۲۲۱] (و با زنان مشرک تا ایمان نیاورده‌اند؛ ازدواج نکنید، و بی‌گمان کنیز با ایمان از زن (آزاد) مشرک بهتر است، اگر چه (زیبایی یا دارایی او) شما را به شگفت آورد) و: {وَلَا تُمۡسِكُوا۟ بِعِصَمِ ٱلۡكَوَافِرِ} [سوره الممتحنة: ۱۰] (به عقد زنان کافر تمسک مجویید (و آن‌ها را رها کنید)) پس بر تو واجب است که با این دو زن نمانی زیرا که آن دو کافر هستند و حقی در حضانت فرزندان ندارند و آن دو را از خانه‌ات بیرون کن و فرزندان نزد شما می‌مانند و آنها حق حضانت ندارند زیرا که کافر بر مسلمان ولایتی ندارند.

و من به آنها می‌گویم که روزه‌ی رمضان شما قبول نمی‌باشد و جز خستگی و زنج برای شما چیزی دیگری نیست چون هیچ عمل صالحی از کافر قبول نمی‌شود و اللهÀ می‌فرماید:{وَقَدِمۡنَاۤ إِلَىٰ مَا عَمِلُوا۟ مِنۡ عَمَلࣲ فَجَعَلۡنَـٰهُ هَبَاۤءࣰ مَّنثُورًا} [سوره الفرقان: ۲۳] (و ما به سراغ هرگونه عملی‌که انجام داده‌اند؛ می‌‌رویم، پس آن را (چون) غبار پراکنده (در هوا) قرار می‌دهیم) و: {وَلَوۡ أَشۡرَكُوا۟ لَحَبِطَ عَنۡهُم مَّا كَانُوا۟ یَعۡمَلُونَ} [سوره اﻷنعام: ۸۸] (و اگر شرک می‌ورزیدند؛ هرآینه آنچه را که انجام داده بودند از (اعمال نیک) آن‌ها نابود می‌شد) و: {وَمَا مَنَعَهُمۡ أَن تُقۡبَلَ مِنۡهُمۡ نَفَقَـٰتُهُمۡ إِلَّاۤ أَنَّهُمۡ كَفَرُوا۟ بِٱللَّهِ وَبِرَسُولِهِۦ} [سوره التوبة: ۵۴] (و هیچ چیز مانع قبول انفاق‌های آن‌ها نشد، مگر آنکه به الله و پیامبرش کافر شدند) نفقه‌ای که نفعش به دیگران می‌رسد قبول نمی‌شود چگونه عباداتی که خاص است و به دیگران کاری ندارد قبول شود؟ ونتیجه این است که نکاح با آن دو فسخ است مگر این توبه کنند و به سوی اسلام برگردند و نماز را بجا بیاورند و اگر این کار را کردند که همسر شما باقی می‌ماند وگرنه آن دو را از خانه بیرون کن و فرزندانت نزد خودت باقی بگذار و از اللهÀ برای خود و آنها هدایت و توفیق به آنچه رضایت دارد را می‌خواهیم.