چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۱۴۴۷) حکم وضو در صورت فقدان عضو یا استفاده از عضو مصنوعی

(۱۴۴۷) سوال: اگر شخصی یکی از اعضای وضو مانند دست یا پا را نداشته باشد، آیا باید به جای آن عضو مفقود تیمم کند؟ اگر از عضو مصنوعی استفاده ‌کند، حکمش چیست؟ آیا باید آن عضو مصنوعی را در غسل بشوید یا خیر؟

جواب:

اگر کسی عضوی از اعضای وضو را از دست بدهد، فرض شستن آن عضو بدون تیمم کردن از وی ساقط می‌شود زیرا عضوی که شستن آن واجب می‌باشد را از دست داده است لذا شستن آن بر وی واجب نیست. حتی اگر عضو مصنوعی استفاده می‌کند نیز ملزم به شستن آن نیست. نمی‌توان گفت که این عضو مصنوعی مانند خُفّ است و مسح آن واجب می‌باشد زیرا شخص، خف را روی عضوی می‌پوشد که وجود دارد و شستن آن واجب است اما این عضو مصنوعی برای محلی ساخته شده که عضو اصلی وجود ندارد. اهل علم می‌گویند: اگر عضوی از مچ و مفصل قطع شود، شستن سر آن عضو واجب است؛ مثلا اگر دست از آرنج قطع شده باشد، شستن سر بازو واجب است و اگر پایش از مُچ قطع شده باشد، شستن سر و گوشه‌ی ساق، واجب است.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إذا كان الإنسان فاقدا لأحد أعضاء الوضوء؛ كاليد أو الرجل مثلا، فهل يلزمه التيمم عن غسل ذلك العضو المفقود؟ وما الحكم لو رُكَّب له عضو صناعي؟ فهل يلزمه غسله في الوضوء أم لا؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: إذا فقد الإنسان عضوا من أعضاء الوضوء فإنه يسقط عنه فرضه إلى غير تيمم؛ لأنه فَقَد محل الفرض، فلم يجب عليه، حتى لو رُكَّب له عضو صناعي فإنه لا يلزمه غسله. ولا يقال: إن هذا مثل الخفين يجب عليه مسحهما؛ لأن الخفين قد لبسهما على عضو موجود يجب غسله، أما هذا فإنه صُنع له على غير عضو موجود، لكن أهل العلم يقولون: إنه إذا قطع من المَفْصِل فإنه يجب عليه غَسل رأس العضو، مثلا لو قطع من المرفق وجب عليه غَسل رأس العضد، ولو قطعت رجله من الكعب وجب عليه غسل طرف الساق.

مطالب مرتبط:

(۱۳۸۴) آیا رو کردن به قبله در هنگام وضو، مستحب است؟

چنان که از ظاهر سنت رسول الله ﷺ به نظرم می‌رسد، رو کردن به سمت قبله در هنگام وضو، سنت و مستحب نیست...

ادامه مطلب …

(۱۴۱۶) اگر شخصی در وضو، دست یا پای خود را سه مرتبه شست اما آن عضو پاک نشد، آیا می‌تواند آن را بیشتر بشوید؟

نباید به نیت عبادت، بیش از سه مرتبه بشوید اما نیت و قصدش را تمیز شدن قرار می‌دهد، نه وضو؛ زیرا برای وضو نباید هیچ عضوی را بیش سه مرتبه شست....

ادامه مطلب …

(۱۴۰۱) آیا مضمضه و استنشاق باید هم‌زمان انجام شود؟

مضمضه و استنشاق با یک کف دست انجام می‌شود مگر این ‌که کسی نتواند این کار را انجام دهد...

ادامه مطلب …

(۱۴۰۴) آیا شخص باید با دو دستش صورتش را بشوید؟

بهتر این است که شخص با سه مرتبه شستن دست‌ها تا مچ آغاز کند به خصوص اگر از خواب شب بیدار شده باشد...

ادامه مطلب …

(۱۳۹۶) آیا جایز است که قبل از وضو بگویم: ‌ای الله! نیت دارم که برای فلان نماز و… وضو بگیرم ؟

این همان گفتن یا بر زبان آوردن نیت است که بدعت محسوب می‌شود...

ادامه مطلب …

(۱۳۹۵) آیا شرط است که شخص به هنگام وضو، نمازی که قرار است با آن وضو بخواند را نام ببرد؟

شرط نیست که شخص در وضو، نمازی که قصد خواندنش دارد را نام ببرد؛ یعنی شرط نیست که آن نماز را نیت کند و همچنین آن را بر زبان بیاورد. روشن است که تلفظ و بر زبان آوردن نیت، مستحب نیست..

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه