سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۱۳۹۴) حکم وسواس در نیت وضو و تکرار آن

(۱۳۹۴) سوال: شنیده‌ام که از جمله شروط وضوی صحیح، همراه داشتن نیت تا پایان وضو است؛ اما با شنیدن این مطلب، وسواسم در وضو زیاد شده است به طوری که وقتی به مسح سر یا شستن دست چپ می‌رسم وضو را از نو شروع می‌کنم و گاهی این حالت تا چهار بار تکرار می‌شود تا بالاخره وضو را به پایان می‌رسانم. توصیه و نصیحت شما برای من چیست؟

جواب:

شما را با آگاهی دادن به معنای صحیح این سخن نصیحت می‌کنیم؛ معنای (همراه داشتن نیت تا پایان وضو) این است که قصد قطع و رها کردن وضو را نداشته باشید و به این معنا نیست که از اول تا پایان وضو، نیت در ذهن شما باشد و آن را به یاد داشته باشید؛ لذا اگر از ذهنتان رفت، فراموش کردید یا از آن غافل شدید، ایرادی ندارد؛ چون (همراه داشتن نیت تا پایان وضو) بدین معنا است که قصد قطع و رها کردن وضو را ندارید لذا اگر به مسح سر یا شستن دست رسیدید و تردید داشتید که آیا همچنان بر همین نیت هستید یا خیر؟ اصل بر این است که نیت همچنان وجود دارد لذا وضو را از نو تکرار نمی‌کنید.

شما را از ادامه دادن به این کار، هشدار می‌دهم؛ زیرا اگر ادامه دهی این مشکل فقط به وضو خلاصه نمی‌شود بلکه به نماز و دیگر عبادت‌ها نیز سرایت می‌کند و در نتیجه همیشه سرگردان و نگران خواهی بود. وقتی از رسول الله ﷺ در مورد شخصی پرسیدند که در حال نماز، تصور می‌کند باد از شکمش خارج می‌شود، این مشکل را از ریشه قطع کرد و فرمود: «لا یَنصَرِفْ حَتّی یَسمعَ صوتاً أو یَجِدَ ریحاً»[۱] : (تا وقتی که صدایی نشنیده یا بویی احساس نکرده است، نباید نمازش را قطع و رها کند). بنابراین ای برادرم! این وسوسه‌ها را از خود دور کرده و بدان که اگر مکلّف شوی که کاری را بدون نیت انجام دهی، هرگز نمی‌توانی؛ زیرا هر انسان عاقلی که سخن‌ها و رفتارهایش را درک می‌کند، هیچ چیزی نمی‌گوید و هیچ کاری انجام نمی‌دهد مگر این که نیت و قصد دارد.


[۱] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: سمعت أن من شروط صحة الوضوء استصحاب النية، وقد زادت الوساوس عندي عندما سمعت هذا؛ فإذا وصلت إلى مسح الرأس أعدت الوضوء من أوله، أو إلى اليد اليسرى كذلك أعدته، وقد تتكرر هذه الحالة أكثر من أربع مرات فيم تنصحونني؟

فأجاب – رحمه الله تعالى -: ننصحك بأن نُعْلِمَكَ بأن استصحاب النية أَلَّا تنوي قطع الوضوء، هذا معنى أَلَّا تنوي قطعه، وليس معنى استصحاب النية أن تكون على تذكَّر لها من أول الوضوء إلى آخره، فإذا عَرَبْتَ عن خاطرك، ونسيتها وغفلت عنها، فإن ذلك لا يضر؛ لأن الاستصحاب معناه: ألا ينوي القطع، فإذا وصلت إلى غسل رأسك، أو غسل ذراعك اليسرى، وشككت هل استمررْتَ في هذه النية، أم لم تستمر، فإن الأصل بقاؤها والاستمرار، فلا تُعِد الوضوء.

وإني أحذرك من أن تسترسل في هذا الأمر؛ لأنك إذا استرسلت فيه لا يقتصر على الوضوء فقط، بل يتعدى ذلك إلى الصلاة، وإلى غيرها من العبادات، وحينئذ تبقى دائما في حيرة وفي قلق، والنبي عليه الصلاة والسلام- قطع هذا الأمر حين سئل عن الرجل يخيل إليه أنه يجد الشيء في الصلاة؟ فقال عليه الصلاة والسلام: «لا يَنْصَرِفْ حَتَّى يَسْمَعَ صَوْتًا أَوْ يَجِدَ ريحا».

فاقطع -يا أخي- الوساوس عنك، واعلم أنك لو كُلّفْتَ أن تعمل بدون نية ما استطعت كل إنسان عاقل يَعِي ما يفعل، أو يقول، فإنه لن يقول شيئا إلا بنية، ولن يفعل شيئًا إلا بنية.

مطالب مرتبط:

(۱۳۹۰) حکم دعای «اللهم اجعلنی من التوابین…» پس از وضو

بله، این دعا در احادیث وارد شده است...

ادامه مطلب …

(۱۳۸۴) آیا رو کردن به قبله در هنگام وضو، مستحب است؟

چنان که از ظاهر سنت رسول الله ﷺ به نظرم می‌رسد، رو کردن به سمت قبله در هنگام وضو، سنت و مستحب نیست...

ادامه مطلب …

(۱۴۰۹) آیا در مسح سر به هنگام وضو باید تمام سر و اطرافش مسح شود؟

واجب است که مسح سر در وضو به طوری انجام شود که تمام سر از بالای پیشانی تا ابتدای گردن و از گوش تا گوش دیگر را کاملا در بر بگیرد....

ادامه مطلب …

(۱۴۳۵) آیا رنگ مو مانع وضوست؟

من نمی‌دانم که آیا این‌ چیزها جِرم دارد و لایه‌ای روی مو ایجاد می‌کند یا خیر، لذا باید بررسی شود....

ادامه مطلب …

(۱۴۲۱) حکم اسراف کردن در وضو چیست؟

درباره‌ی وضو نیز انسان نباید از حدّی که شرع تعیین نموده است پا را فراتر بگذارد؛...

ادامه مطلب …

(۱۴۳۳) آیا جایز است وقتی روی پوستم مرهم قرار می‌دهم، صورتم را برای وضو بشویم؟

گذاشتن مرهم روی پوستی که شستن آن در طهارت واجب است به دو قسمت تقسیم می‌شود:..

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه