چهارشنبه 16 ربیع‌الثانی 1447
۱۶ مهر ۱۴۰۴
8 اکتبر 2025

(۱۲۸۸) حکم جواب دادن به فتوا از روی فتوای علما

(۱۲۸۸) سوال: اگر من به فتوای یکی از علمای بزرگ مطلع باشم و در همان مورد از من سوال کنند، حکم جواب دادن به این سوال چیست؟

جواب:

فتوا دادن با تکیه بر فتوای علمایی که به آنها اعتماد داری، اشکالی ندارد. ولی باید بگویی: فلانی چنین و چنان گفت. البته این در صورتی است که مطمئن باشی او چنین گفته است. نیز باید مطمئن باشی منظور عالم نیز همان چیزی است که از تو سوال شده است. اما اینکه خودت با اطمینان فتوا بدهی، درست نیست. چون وقتی با اطمینان فتوا بدهی، فتوا را به خودت منسوب کرده‌ای. اما وقتی آن را از کسی دیگر نقل کنی، فقط ناقل قول آن عالم هستی و از اینکه چیزی را به تو نسبت دهند که اهلیتش را نداری، در امان می‌مانی. انسان مقلد باید قول را به کسی که از او تقلید می‌کند، نسبت دهد. اما کسی که حکم مساله‌ای را با استدلال به قرآن و سنت بیان می‌کند و اهلیت استدلال را هم دارد، اشکالی ندارد فتوا را از قول خودش جواب دهد.

***

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما حكم الإفتاء إذا عَلِمتُ فتوى السؤال من شيخ من كبار العلماء؟

فأجاب- رحمه الله تعالى -: الإفتاء بقول بعض العلماء الذين تثق بهم لا بأس به، ولكن لتكن صيغة الإفتاء بقولك: قال فلان كذا وكذا، إذا كنت متيقنا من قوله، ومن أن هذه الصورة التي سئلت عنها هي التي يقصدها هذا العالم، وأما أن تفتي به جَزْمًا فهذا لا ينبغي؛ لأنك إذا أفتيت به جَزْمًا نَسبتَ الفتوى إليك، وأما إذا نقلتها عن غيرك فأنت ناقل، وتَسْلَم من أن يُنسب إليك ما لست أهلا له. فالإنسان المقلد ينبغي له أن ينسب القول إلى من قلده لا إلى نفسه، بخلاف الذي يستدل على حكم المسألة من الكتاب والسنة وهو من أهل الاستدلال، فلا بأس أن يفتي ناسبا الشيء إلى نفسه.

مطالب مرتبط:

(۱۲۹۶) خطر فتوا دادن از روی جهل و بی علمی

کسی که در امور شرعی فتوا می‌دهد، در حقیقت دارد از جانب الله تعالی سخن می‌گوید. پس برای هیچ کس جایز نیست بدون علم، فتوا دهد.

ادامه مطلب …

(۱۲۷۳) حقیقت وجود مجاز در قرآن کریم

در قرآن مَجاز وجود ندارد، بله. درست است. در قرآن چیزی به نام مَجاز وجود ندارد. چون یکی از بارزترین نشانه‌های مَجاز این است که نفی کردنش صحیح است

ادامه مطلب …

(۱۲۸۷) کدام مذهب برای پیروی، بهتر است

کسی که مشخص شد قولش صواب است، پیروی از او در آن قول به خاطر اینکه صواب است، واجب می‌باشد، نه به خاطر اینکه قول فلان یا بهمان است

ادامه مطلب …

(۱۲۹۴) نصیحت به کسانی که بدون علم فتوا می‌دهند

به هیچ عنوان نباید در فتوا تسرع داشت و انسان بی علم حق فتوا دادن ندارد. انسانی که سوال دارد هم باید آن را از کسانی بپرسد که اهلیت فتوا را دارند

ادامه مطلب …

(۱۲۶۸) چیزی که پیامبر نهی کرده، حرام است یا مکروه

کلا سه قول در این زمینه وجود دارد. نهی مطلقا نشانگر تحریم است. نهی مطلقا نشانگر کراهت است. نهی در مورد عبادات، تحریم و در مورد عادات، کراهت است

ادامه مطلب …

(۱۲۹۷) در مورد جواب دادن سوالی که بلد است

اگر از مسلمانی چیزی در رابطه با امور دینی بپرسند که جوابش را می‌داند، باید جواب دهد. زیرا پیامبر می‌فرماید: «از من برسانید حتی اگر یک آیه باشد

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه