(۱۲۶۹) سوال: عدهای میگویند که حکم وجوب فقط در قرآن وجود دارد و آنچه در احادیث میآید، فقط سنت است و الزامی نیست. چه جوابی باید به چنین اشخاصی داد؟
جواب:
یعنی میگویند: اوامری که در قرآن وجود دارد، دالّ بر وجوب هستند و اوامری که در سنت است، دلالت بر استحباب دارند. میگوییم: اینها اشتباه بزرگی میکنند؛ چون آنچه در سنت وجود دارد همانند آن چیزی است که در قرآن است. الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ میفرماید: {مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللَّهَ وَمَنْ تَوَلَّى فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا} [نساء: ۸۰]: (هر کس از پیامبر اطاعت کند، از الله اطاعت کرده و هر کس رویگردان شود، پس ما تو را به عنوان نگهبان بر آنان نفرستادهایم).
نیز میفرماید: {وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَإِنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا} [جن: ۲۳]: (و هر کس نافرمانی الله و رسولش کند، همانا برای او آتش جهنم است که در آن همیشه جاوید خواهد ماند). نیز میفرماید: {قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ} [آل عمران: ۳۱]. (بگو اگر الله را دوست دارید، پس از من پیروی کنید که الله شما را دوست میدارد و گناهانتان را میآمرزد و الله غفور رحیم است). بلکه آنچه در سنت وجود دارد، در قرآن نیز وجود دارد.
زیرا الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ ما را امر به اطاعت از الله و رسولش میکند و میفرماید: {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَلَا تُبْطِلُوا أَعْمَالَكُمْ} [محمد: ۳۳]. (ای کسانی که ایمان آوردهاید، الله را اطاعت کنید و پیامبر را اطاعت نمایید و اعمالتان را باطل نکنید). نیز میفرماید: {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ} [نساء: ۵۹]. (ای کسانی که ایمان آوردهاید، الله را اطاعت نمایید و پیامبر را اطاعت کنید و کسی را که از میان خودتان، ولی امر است). فرقی بین قرآن و سنت در این امور وجود ندارد.
بله، در ثبوت، بین قرآن و سنت فرق وجود دارد: قرآن با نقل متواتر، ثابت است. اما سنت، هم متواتر دارد و هم صحیح و حسن و ضعیف و موضوع و مکذوب بر رسول اللهﷺ که باید در موردشان اطمینان حاصل نمود. اما آن چیزهایی که در سنت به ثبوت رسیدهاند، همانند چیزی است که در قرآن آمده است.
***