(۱۲۴۶) سوال: آیا درست است که رسول اللهﷺ وقتی راه می‌رفتند، سایه‌شان دیده نمی‌شد؟^[۱]

جواب:

صحیح نیست. بلکه رسول اللهﷺ مثل دیگر انسان‌ها بودند و سایه داشتند. به آنچه بشر احتیاج دارد، مثل خوردن و نوشیدن و لباس و گرما و سرما و غیره، احتیاج داشتند. در حدیث صحیح از مغیره بن شعبهJ می‌آید که «رسول اللهﷺ در غزوه‌ی تبوک، جُبّه‌ی شامی پوشیده بودند».^[۲] نیز در روایت است که: «در روزهای تابستان که روزه بودند، از گرما، از تشنگی بر سر خود آب می‌ریختند که خود را خنک نمایند».^[۳] همچنین گرسنه و تشنه و سیر می‌شدند. به خواب احتیاج داشتند. مریض می‌شدند. ادرار و مدفوع می‌کردند. هر چیزی که برای بشر به حکم بشر بودنش ثابت است، برای ایشان نیز ثابت بود.

الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ این را ذکر می‌کند و می‌فرماید: {قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحَى إِلَيَّ} [کهف: ۱۱۰]: (بگو من بشری مثل شما هستم که به من وحی می‌شود). نیز می‌فرماید: {وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ إِلَّا رِجَالًا نُوحِي إِلَيْهِمْ} [یوسف: ۱۰۹]: (و قبل از تو کسی نفرستادیم مگر مردانی که به آنها وحی می‌کردیم). الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ آنها را بشری توصیف می‌کند که هر چه مردان دیگر دارند، آنها هم دارند و هر چه بر علیه مردان است، بر علیه آنها نیز هست. اما خصایص نبوی که مختص پیامبران است را رسول اللهﷺ به صورت اکمل و اتمّ دارند.

***

[۱] روایت حکیم ترمذی چنان که در «الخصائص الکبری» سیوطی است (ج۱، ص۱۱۷). لفظ روایت چنین است: «عن ذکوان أن رسول اللهﷺ لم یکن یری له ظل فی شمس و لا قمر». یعنی: از ذکوان روایت شده که پیامبرﷺ نه در زیر خورشید و نه در زیر ماه، سایه‌اش دیده نمی‌شد. همچنین قاضی عیاض در «الشفا» (ج۱، ص۳۶۸)، و سخاوی در «المقاصد الحسنة» (ص۱۲۲) آن را روایت کرده‌اند.

[۲] صحیح بخاری: کتاب الصلاة، باب الصلاة فی الجبة الشامیة، حدیث شماره (۳۵۶). صحیح مسلم: کتاب الطهارة، باب المسح علی الخفین، حدیث شماره (۲۷۴)، از مغیره بن شعبه رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ با این لفظ: «عَنِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم؛ أَنَّهُ خَرَجَ لِحَاجَتِهِ. فَاتَّبَعَهُ الْمُغِيرَةُ بِإِدَاوَةٍ فِيهَا مَاءٌ. فَصَبَّ عَلَيْهِ حِينَ فَرَغَ مِنْ حَاجَتِهِ. فَتَوَضَّأَ وَمَسَحَ عَلَى الْخُفَّيْنِ».

[۳] سنن أبوداود: کتاب الصیام، باب الصائم یصب علیه الماء من العطش و یبالغ فی الإستنشاق، حدیث شماره (۲۳۶۵)، با این لفظ: «رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِﷺبِالْعَرْجِ يَصُبُّ عَلَى رَأْسِهِ الْمَاءَ، وَهُوَ صَائِمٌ مِنَ الْعَطَشِ، أَوْ مِنَ الْحَرِّ».